Kwame Nkrumah
|
Kwame Nkrumah
| ||
|---|---|---|
.jpg)
| ||
| Naissença | 21 de setembre de 1909 | |
| Decès | 27 d'abril de 1972 | |
President de  Ghana
| ||
| Periòde de govèrn: | entre lo 1èr de julhet de 1960 e lo 24 de febrièr de 1966 | |
| Predecessor: | monarquia (Elisabeta II) | |
| Successor: | Joseph Arthur Ankrah | |
Kwame Nkrumah (21 de setembre dau 1909, Nkroful - 27 d'abriu dau 1972, Bucarèst) es un òme d'Estat ghanés que tenguèt un ròtle centrau dins lo procès d'independença de Ghana. Defensor d'una vision socialista e panafricanista dau desvolopament dei país africans, s'engatjèt dins lo projècte d'Union dei Estats Africans entre Mali, Guinèa e Ghana e dins la construccion de l'Organizacion de l'Unitat Africana. Totun, la sieu politica d'industrializacion e de construccion accelerada d'infrastructuras entirèt de problemas economics. L'autoritarisme, lo desvolopament d'un culte de la personalitat e l'orientacion socialista dau regime suscitèron finda d'oposicions mai e mai importanti. En lo 1966, de militars profichèron donc un viatge a l'estrangier de Nkrumah per menar un còup d'Estat e pilhar lo poder.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Jovença e intrada en politica
[modificar | Modificar lo còdi]Naissut en lo 1909 dins una familha modèsta de la colonia britanica de la Còsta d'Aur, Kwame Nkrumah beneficièt d'una educacion paganta de qualitat qu'èra normalament reservada ai enfants de captaus destinats a integrar l'administracion coloniala britanica. Lèu remarcat per li sieu capacitats intellectuali, posquèt perseguir lu sieus estudis a Accra, la capitala de la colonia. Pi, posquèt anar ai Estats Units. Li obtenguèt una licença d'economia e de sociologia en lo 1939, un bachelor de teologia en lo 1942 e un màster de filosofia en lo 1943.
En lo 1945, s'installèt a Londres e venguèt militant politic. S'interessèt a l'imperialisme, au colonialisme e ai escrichs de Marx e Lenin[1]. S'entornèt en Ghana en lo 1947 e li venguèt secretari dau partit independentista United Gold Coast Convention (UGCC). En lo 1949, après de divergenças intèrnas sus l'actitud de tenir en fàcia de la repression, fondèt lo sieu partit, Convention People's Party (CPP)[2]. En causa de trèbols publics repetits, Nkrumah foguèt arrestat en genier dau 1950 per li autoritats coloniali. Totun, son partit ganhèt li eleccions localas de febrier dau 1951[3]. Elegit, Nkrumah foguèt liberat e venguèt Premier Ministre de la Còsta d'Aur en març dau 1952[4].
L'independença de Ghana e lu projèctes panafricans
[modificar | Modificar lo còdi]Un còup vengut Premier Ministre, Nkrumah inicièt una campanha per obtenir l'independença de la Còsta d'Aur au sen dau Commonwealth. L'administracion coloniala britanica foguèt obligada de l'acceptar coma interlocutor unic mas Nkrumah deguèt faire de concessions per rassegurar Londres[5]. Lo sieu projècte politic èra basat sus una politica « d'africanizacion de l'administracion e de panafricanisme »[6]. Donèt la prioritat a la construccion d'infrastructuras gràcias ai excedents dei exportacions de cacau[7]. L'educacion e la santat foguèron finda de domenis privilegiats qu'enregistrèron de progrès importants emb una aumentacion dau nombre d'enfants escolarizats de 200 000 a 500 000[8].
En lo 1956, lo CPP ganhèt largament li eleccions legislativi. Lo Reiaume Unit acceptèt alora de reconóisser l'independença de la Còsta d'Aur lo 6 de març dau 1957[9][10]. La mema annada, Nkrumah si maridèt amb Fathia Rizk, una còpta egipciana. Lo pareu aguèt tres enfants. Après l'independença, Nkrumah decidèt de cambiar lo nom dau país. Ensin, la Còsta d'Aur venguèt Ghana, en omenatge a l'empèri medievau de Ghana. Pi, totjorn a l'iniciativa de Nkrumah, Ghana venguèt una republica lo 1èr de julhet dau 1960 sensa quitar lo Commonwealth[11].
La gestion e la pèrda dau poder
[modificar | Modificar lo còdi]Après l'independença, la politica de Nkrumah gardèt una vision panafricana e una volontat de desvolopar e de modernizar lo país[12]. Dau 1958 au 1961, Ghana integrèt ensin l'union, efemèra, de Ghana, de Mali e de Guinèa. Totun, l'union non foncionèt perqué cada membre gardèt son independença e li sieus alianças. En lo 1963, Nkrumah aguèt un ròtle major dins la creacion de l'Organizacion de l'Unitat Africana mas l'oposicion de mai d'un cap d'Estat african a la creacion d'una organizacion federala, especialament aquela de Léopold Sédar Senghor, demenissèt l'eficacitat de l'organizacion. Diplomaticament, Nkrumah jonhèt lo Movement dei Non Alinhats e si raprochèt dau blòc comunista[13].
Economicament, Nkrumah èra en favor d'una diversificacion. Sostenguèt la construccion de la restanca idroelectrica d'Akosombo e dau pòrt de Tema[14]. Totun, aquelu projèctes aguèron d'efèctes negatius sus li finanças de l'Estat e lu resultats dirèctes non èran visibles per la populacion. Li dificultats dau mercat de cacau durant li annadas 1960 agravèron la situacion financiera de Ghana qu'intrèt en crisi en lo 1963[13]. Lo govèrn venguèt alora mai autoritari : lo CPP foguèt transformat en partit unic e Nkrumah proclamat president a vida en lo 1964[15].
Lo 24 de febrier dau 1966, durant un viatge en China, Nkrumah foguèt reversat per un còup d'Estat militar, bessai encoratjat per la CIA[16][17]. I aguèt ges de resistença e Ghana rompèt li sieus relacions amb l'URSS per si raprochar dei país occidentaus. Nkrumah si refugièt en Guinèa dont Sékou Touré li prepausèt la copresidença dau país. Totun, Nkrumah refusèt e preferissèt fondar un maion d'edicion que publiquèt li sieu teorias revolucionari e panafricani. Decedissèt lo 27 d'abriu dau 1972 en un espitau de Bucarèst en causa d'un càncer de l'estomac.
Posteritat
[modificar | Modificar lo còdi]
L'imatge de Kwame Nkrumah foguèt atacat per lo regime eissit dau còup d'Estat dau 1966[18]. Totun, en lo 1972, un segond còup d'Estat adoptèt la politica opausada e lo còrs de Nkrumah foguèt rapatriat a la demanda dau president Ignatius Kutu Acheampong[18]. Durant la presidença de Jerry Rawlings, Nkrumah foguèt presentat coma un simbòl dau nacionalisme ghanés e de la lucha anticolonialista e panafricanista. En lo 1992, foguèt construch un complèxe commemoratiu centrat sus un mausoleu e un pargue en l'onor de Kwame Nkrumah sus de terrens de pòlo utilizats per lu Britanics durant l'epòca coloniala[18].
Annèxas
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Saïd Bouamama, Figures de la révolution africaine, de Kenyatta à Sankara, La Découverte, 2014.
- Janet Berry Hess, « Imagining Architecture: The Structure of Nationalism in Accra, Ghana », Africa Today, 2000.
- Cécile Laronce, Nkrumah, le panafricanisme et les États-Unis, Éditions Karthala, 2000.
- Ralph Kent Rasmussen, Modern African political leaders, Facts on file, 1998.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ James Fulcher, « Globalisation, the Nation-State and Global Society », The Sociological Review, vol. 48, n° 4, 2000, pp. 522-543.
- ↑ Ebenezer Obiri Addo, Kwame Nkrumah: A Case Study of Religion and Politics in Ghana, University Press of America, 1997, pp. 88-89.
- ↑ David Birmingham, Kwame Nkrumah: The Father of African Nationalism, Ohio University Press, pp. 33-34.
- ↑ David Rooney, Kwame Nkrumah: The Political Kingdom in the Third World, St. Martin's Press, 1988, p. 61.
- ↑ David Birmingham, Kwame Nkrumah: The Father of African Nationalism, Ohio University Press, pp. 37-38.
- ↑ F. M. Bourret, Ghana—The Road to Independence, Stanford University Press, 1960, p. 178.
- ↑ Abdurrahman Pakaya, Amir Halid e Hermanto Payuyu, « Development and supply strategy of cocoa commodity effect to cocoa farmers revenue in Boalemo District », Jurnal Perspektif Pembiayaan Dan Pembangunan Daerah, vol. 6, n° 2, 2018, pp. 223–234.
- ↑ David Rooney, Kwame Nkrumah: The Political Kingdom in the Third World, St. Martin's Press, 1988, pp. 82-83.
- ↑ F. M. Bourret, Ghana—The Road to Independence, Stanford University Press, 1960, pp. 187-191.
- ↑ David Birmingham, Kwame Nkrumah: The Father of African Nationalism, Ohio University Press, p. 58.
- ↑ George P. Hagan, « Nkrumah's Leadership Style—An Assessment from a Cultural Perspective », in Arhin, The Life and Work of Kwame Nkrumah, 1992.
- ↑ Harcourt Fuller, Building the Ghanaian Nation-State, Palgrave Macmillan, 2014.
- ↑ 13,0 et 13,1 Boni Yao Gebe, « Ghana's Foreign Policy at Independence and Implications for the 1966 Coup D'état », Journal of Pan African Studies, vol. 2, n° 3, 2008.
- ↑ Laurent Gaba, L'état de droit, la démocratie et le développement économique en Afrique..., Éditions L'Harmattan, 2000.
- ↑ S. Anthony, « The State of Ghana », African Affairs, vol. 68, n° 273, 1969, pp. 337-339.
- ↑ John Prados, Safe For Democracy: The Secret Wars of the CIA, Ivan R. Dee, 2006, p. 329.
- ↑ Graham Dutfield, Routledge Handbook of Biodiversity and the Law, Routledge, 2017, pp. 276–290.
- ↑ 18,0 18,1 et 18,2 Janet Berry Hess, « Imagining Architecture: The Structure of Nationalism in Accra, Ghana », Africa Today, 2000.
| Precedit per cap (monarquia) |
President de Ghana 1960 - 1966 |
Seguit per Joseph Arthur Ankrah |