Torba
La torba es un material vegetal fibrós de color negre o marron format en un mitan anaerobí e saturat d'aiga.
S'acumula e se crèa dins una torbièra ont la descomposicion e l'umidificacion de la matèria organica es fòrça lenta e constituís lo primièr estadi geologic de la formacion del carbon. Conten aproximativament 60% de carbòni, 35% d'oxigèn e 5% idrogèn.
Procèssus de formacion de la torba
[modificar | Modificar lo còdi]L'origina de totes los tipes de carbon, e tanben de la torba, es mejan la descomposicion, per via anaerobia, de las rèstas vegetalas enterradas pels sediments. Dins la part pus superficiala, aqueles residús vegetals son ja afectats per la descomposicion anaerobia, la lignina e la cellulòsa que forman part dels teissuts vegetals se transforman en torba. La torba se considèra coma un carbon cenozoïc o, dich d'un autre biais, un carbon actual. Aquela torba se, dins lo temps, a causa de l'enfonzament del produch amb de cambis fisicoquimics que supòrtan los sediments dempuèi que se dispausan fins que formen una ròca coerenta, demorarà pus compacta e calorosa e se transformarà en lignit.[1]
Tipes de torba
[modificar | Modificar lo còdi]- Oligotrofica: Lo material de basa es la mossa del genre Sphagnum que se transforma en un produch de pH fòrt acid, per sota de 4,5, e paure en cendres e en azòt. Se forma dins las nomenadas torbièras nautas de clima fred e plujós. La preferida en orticultura es aquela de Finlàndia.
- Mesotrofica: Se forma pas amb Sphagnum mas amb d'autres materials coma la graminèa Carex. Se forma en torbièras bassas dels paluns de clima pus caud. Lo produch es de pH neutre, ric en cendres e en lignina e practicament a pas d'aplicacion orticòla.
Utilizacion
[modificar | Modificar lo còdi]- Combustible: Limitada a las regions amb torbièras espleitablas e consumida in situ, per exemple en Irlanda o Escòcia, ont s'utiliza aquel material per secar los ingredients del whisky, li donant un aròma melhor.
- Jaç dels animals establats: Tanben en lòcs de torbièras
- Orticultura: Las caracteristicas principalas son la granda capacitat de retencion d'aiga, porositat adaptada, sens granas d'èrbas marridas, e l'estabilitat. Son pH bas permet la creissença de las plantas acidofilas e se pòt modificar amb una mescla. Se pòt utilizar sola o mesclada amb d'autres substrats coma la perlita, lo sable vermiculita etc.
- Construccion: dins las regions ont la fusta es escassa s'utilizava per bastir. En Islàndia, per exemple, s'emplegava a l'Edat Mejana per construire de granjas.
 |
 |
Torbièras
[modificar | Modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (ca) Geologia i bioquímica del Cosmos i de la Terra, J.M. Amigó i L.E. Ochando Universitat de Valéncia 2001