Euglenozoa
Euglenozoa – grupa protistów wyróżniana we współczesnych systemach taksonomicznych. W tradycyjnych, opartych na morfologii systemach, jej przedstawiciele zaliczani byli do wiciowców. W systemach Cavaliera-Smitha w randze odrębnego królestwa[1] lub typu w obrębie królestwa Protozoa[2]. W systemie Adla i Simpsona w randze kladu wewnątrz supergrupy Excavata[3] (przy czym Excavata w systemie Cavaliera-Smitha z roku 2004 ma rangę podkrólestwa i należy do linii Cabozoa oraz Bicilliata).
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Supergrupa | |
| Królestwo | |
| Klad |
Euglenozoa |
| Nazwa systematyczna | |
| Euglenozoa Cavalier-Smith, 1981, emend. Simpson 1997 | |
Euglenozoa to jednokomórkowce wyposażone w dwie (rzadziej jedną lub więcej) wici. Podstawę wici tworzą dwa kinetosomy i trzy asymetrycznie ustawione mikrotubule. Często aparat służący do fagocytozy związany jest z aparatem wiciowym. Grzebienie mitochondrialne dyskoidalne. Cechą apomorficzną jest heteromorficzne wrzeciono leżące obok aksonemy[3]. Niektórzy przedstawiciele utracili zdolność fagotrofii i odżywiają się osmotroficznie lub prowadzą fotosyntezę (także z możliwością heterotrofizmu). Część przedstawicieli żyje wolno, podczas gdy inni są pasożytami (w tym wywołującymi śpiączkę afrykańską).
Systematyka
edytujWedług Adla należą tutaj[4]:
- Euglenida Bütschli, 1884 przywrócony przez Simpson 1997 – glony
- Heteronematina Leedale, 1967
- Euglenophyceae Schoenichen, 1925 przywrócony przez Marin i Melkonian, 2003
- Aphagea Cavalier-Smith, 1993 przywrócony przez Busse i Preisfeld, 2002
- Diplonemea Cavalier-Smith, 1993 przywrócony przez Simpson, 1997
- Symbiontida Yubuki i inni, 2009
- Kinetoplastea Honigberg, 1963
- Prokinetoplastina Vickerman w Moreira i inni, 2004
- Metakinetoplastina Vickerman w Moreira i inni, 2004
- rodzaje Kinetoplastea o niepewnej przynależności: Bordnamonas, Cephalothamnium, Hemistasia
Historia taksonu
edytujDzielone były na następujące grupy według systematyki Adla i innych z 2005 roku[3]:
- Euglenida Bütschli 1884, emend. Simpson 1997 (eugleniny) – glony, czasem bezzieleniowe, specyficzna pokrywa ciała (pellikula), np. euglena;
- Diplonemea Cavalier-Smith, 1993, emend. Simpson, 1997 – pierwotniaki tracące dodatkowe wrzeciono w fazie troficznej;
- Kinetoplastea Honigberg, 1963 (kinetoplastydy) – pierwotniaki mające kinetoplast, zwykle brak mastygonem, np. świdrowce;
- rodzaje incertae sedis: Calkinsia, Postgaardi.
Prawdopodobnie blisko spokrewnione z kladem Heterolobosea (akrazje), zaliczanym niegdyś do śluzowców, z którym bywają łączone w grupę Discicristata. Akrazje z kolei wykazują pokrewieństwo z kladem Jakobida. Te trzy grupy, wraz z kilkoma innymi (Parabasalia, Fornicata, Preaxostyla), łączone są w takson Excavata[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Thomas Cavalier-Smith. Eukaryote kingdoms: Seven or nine?. „Biosystems”. 3-4 (14), s. 461-481, 1981. DOI: 10.1016/0303-2647(81)90050-2. (ang.).
- ↑ Thomas Cavalier-Smith. Only six kingdoms of life. „Proc. R. Soc. Lond. B”. 271, s. 1251–1262, 17 maja 2004. DOI: 10.1098/rspb.2004.2705. (ang.).
- ↑ a b c d Adl, S. M., Simpson, A. G. B., Farmer, M. A., Andersen, R. A., Anderson, O. R., Barta, J. R., Bowser, S. S., Brugerolle, G., Fensome, R. A., Fredericq, S., James, T. Y., Karpov, S., Kugrens, P., Krug, J., Lane, C. E., Lewis, L. A., Lodge, J., Lynn, D. H., Mann, D. G., Mccourt, R. M., Mendoza, L., Moestrup, O., Mozley- Standridge, S. E., Nerad, T. A., Shearer, C. A., Smirnov, A.V., Spiegel, F. W. i Taylor, M. F. J. R.. The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists. „J. Eukaryot. Microbiol.”. 52, s. 399-451, 2005.
- ↑ Sina M. Adl, Alastair G. B. Simpson, Christopher E. Lane i inni. The Revised Classification of Eukaryotes. „J. Eukaryot. Microbiol.”. 59(5), s. 429-493, 2012.