Kompania graniczna KOP „Mieżany”
Kompania graniczna KOP „Mieżany” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-łotewskiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujW drugim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, w 1925 sformowano 19 batalion graniczny [1], a w jego składzie 2 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 12 podoficerów, 7 nadterminowych i 104 żołnierzy służby zasadniczej[b]. W 1939 2 kompania graniczna KOP „Mieżany” podlegała dowódcy batalionu KOP „Słobódka”[2].
Służba graniczna
edytujPodstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[3]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[4].
2 kompania graniczna „Mierzany” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 42 kilometrów 958 metrów[5].
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 1 kompania graniczna KOP „Dukszty” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Obabie” – 1931[6], 1932[7]
- 1 kompania graniczna KOP „Dukszty” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Dundery” (flw.) – 1929[8], 1934[9] i 1938[10]
Struktura organizacyjna
edytuj
Strażnice kompanii w 1929[8]
- strażnica KOP „Turmont”
- strażnica KOP „Kimborciszki”
- strażnica KOP „Nowiki”
- strażnica KOP „Marcinkańce”
- strażnica KOP „Krzywosiele”
- strażnica KOP „Grebieliszki”[c]
- strażnica KOP „Plauszkiety”
Strażnice kompanii jesienią 1931[6]
- strażnica KOP „Turmont”[d]
- strażnica KOP „Kimborciszki”[e]
- strażnica KOP „Nowiki”[f]
- strażnica KOP „Marcinkowicze”[g]
- Strażnica KOP „Marjanowo I”[h]
- strażnica KOP „Grybieliszki”[i]
- strażnica KOP „Plauszkiety”[j]
Strażnice kompanii w 1932[7] i w 1934[9][k]
- strażnica KOP „Turmonty”
- strażnica KOP „Kimborciszki”
- strażnica KOP „Nowiki”
- strażnica KOP „Marcinkowicze”
- Strażnica KOP „Marjanowo I”
- strażnica KOP „Anopol”
- strażnica KOP „Plauszkiety”
Strażnice kompanii w 1938[10]
- strażnica KOP „Turmont”
- strażnica KOP „Nowiki”
- strażnica KOP „Mieżany”
- strażnica KOP „Anopol”
- strażnica KOP „Plauszkiety”
Strażnice kompanii we wrześniu 1939[2]
- strażnica KOP „Turmont”
- strażnica KOP „Tylża” (?)
- strażnica KOP „Mieżany”
- strażnica KOP „Nowiki”
- strażnica KOP „Plauszkiety”
Dowódcy kompanii
edytuj- kpt. Bronisław Rafalski (był 30 IX 1928 − 27 IV 1929 → przesunięty na dowódcę 1 kompanii granicznej)[11]
- kpt. Feliks Oskierko (27 IV 1929 − 8 VI 1931 → przeniesiony w stan spoczynku)[11]
- kpt. Zygmunt Piękoś (27 III 1931 − 10 IV 1931 → przeniesiony do Brygady KOP „Nowogródek”)[11]
- p.o. por Franciszek Dziadzik (był 8 V 1931 − 19 VI 1931)[11]
- kpt. Antoni Michalewski (19 VI 1931 −)[11]
- kpt. Aleksander Kominkowski (24 III 1932 −)[11]
- mjr Józef Ćwiękalski[l] (- III 1939)
Uwagi
edytuj- ↑ wieś Mieżany, gmina Dryświaty, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 365
- ↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Grybieliszki → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
- ↑ miasteczko Turmont, gmina Smołwy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ folwark Kimborciszki, gmina Smołwy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ zascianek Nowiki, gmina Smołwy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Marcinkowicze, gmina Dryświaty, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ zaścianek Marjanowo, gmina Dryświaty, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ folwark Grybieliszki, gmina Brasław, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Plauszkiety, gmina Brasław, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993, odnoszą się do stanu sprzed 1937 → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Grzybieliszki”, „Marcinkowicze”, „Marianowo”, „Nowiki”, „Kimborciszki”, „Dulkiszki”→ Szubański 1993 ↓, s. 278
- ↑ Józef Ćwiękalski , mjr piech., w KOP od 1938. Do marca 1939 dowódca 2 kompanii granicznej „Mieżany”, następnie dowódca 3 kompanii baonu KOP „Sarny”. We wrześniu 1939 dowódca samodzielnej kompanii ckm „Niezdara”. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 714
Przypisy
edytuj- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ a b Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 293.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 15/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9/1929.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 52/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83/1938.
- ↑ a b c d e f Obsada oficerska bg „Słobódka” ↓.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Słobódka” w latach 1928–1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.181/105.)