Piotr Ikonowicz
Piotr Igor Ikonowicz (ur. 14 maja 1956 w Pruszkowie) – polski polityk, dziennikarz, działacz społeczny i na rzecz praw człowieka.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 maja 1956 |
|---|---|
| Przewodniczący Rady Naczelnej PPS | |
| Okres |
od 1992 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Poseł na Sejm RP II i III kadencji | |
| Okres |
od 1993 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
| |
Lider Polskiej Partii Socjalistycznej (1992–2001), redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”, założyciel i przewodniczący Nowej Lewicy (2003–2011) oraz Ruchu Sprawiedliwości Społecznej (od 2014). Poseł na Sejm II i III kadencji (1993–2001). Kandydat na urząd prezydenta RP w wyborach w 2000.
Życiorys
edytujWykształcenie, działalność zawodowa i społeczna
edytujW 1980 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując dyplom magistra administracji[1]. Został także absolwentem Podyplomowego Studium Instytutu Geografii i Krajów Rozwijających się (1984). Jest dziennikarzem i tłumaczem, uzyskał członkostwo w Stowarzyszeniu Tłumaczy Polskich i Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich. Był także prezesem Towarzystwa Przyjaciół Dąbrowszczaków. Założyciel Kancelarii Sprawiedliwości Społecznej, udzielającej darmowych porad prawnych osobom ubogim[2].
Publicysta m.in. „Uważam Rze”[3], „Przekroju”, „Faktów i Mitów”. W 2021 został współprowadzącym (z Janem Śpiewakiem) program Lewy do lewego w portalu internetowym „wPunkt”[4]; w tymże roku został także ekspertem w programie Wolni od długów w telewizji Polsat[5].
Działalność opozycyjna w PRL
edytujOd 1980 do 1988 należał do NSZZ „Solidarność”[6]. W 1981 pracował jako redaktor w serwisie informacji Regionu Mazowsze „Solidarności”. 17 grudnia 1981 zatrzymany za kolportaż wydawnictw niezależnych, w styczniu 1982 skazany na karę 1,5 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący cztery lata oraz na grzywnę. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy skazany na 1 rok więzienia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na dwuletni okres próby i niższą grzywnę[7]. W 1982 ponownie zatrzymany za organizowanie niezależnych obchodów pierwszomajowych. Internowany od 10 maja do 23 listopada 1982 w Białołęce[8].
Współzałożyciel pisma „Miś. Tygodnik Stanu Wojennego”, a następnie „Robotnika”, pisma członków MRKS oraz Grupy Politycznej „Robotnik”. Współorganizował miesiąc prasy zakładowej NSZZ „S”[9]. Należał do Ruchu Wolność i Pokój.
Był wśród założycieli Polskiej Partii Socjalistycznej, wchodził w skład prezydium rady naczelnej PPS (1987–1988), był członkiem kolegialnej rady naczelnej partii PPS – Rewolucja Demokratyczna.
Działalność publiczna w III RP
edytuj
Przewodniczył radzie naczelnej PPS w latach 1992–1996 i 1997–2001. W wyborach parlamentarnych w 1991 kandydował bezskutecznie z listy Solidarności Pracy w okręgu radomskim. W 1993 uzyskał w okręgu lubelskim mandat posła na Sejm z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, uzyskując 2734 głosy[10]. 10 marca 1994 wraz Andrzejem Lipskim i Cezarym Miżejewskim przystąpił do Koła Parlamentarnego PPS. W 1997 ponownie został posłem (z 3. miejsca w okręgu warszawskim) z listy SLD, otrzymując 32 913 głosów[11]). Po przekształceniu SLD w jednolitą partię polityczną, odszedł ponownie z jej klubu parlamentarnego, tworząc wraz z senatorami PPS i działaczami Ruchu Ludzi Pracy odrębne koło parlamentarne, które nie dotrwało do końca kadencji. W 1999 sprzeciwiał się interwencji wojsk NATO w Jugosławii. Podczas bombardowań Belgradu wraz z grupą posłów lewicy uczestniczył w wyjeździe do Jugosławii i Macedonii[12].
W 2000 kandydował w wyborach prezydenckich, w których uzyskał 38 672 głosy (0,22% poparcia) i zajął 10. miejsce wśród 12 kandydatów[13].
Kandydował także do Sejmu w 2001 z listy PPS, uzyskując w Warszawie 899 głosów[14]. Po porażce wyborczej złożył rezygnację z przewodniczenia PPS, a następnie wystąpił z partii. W 2003 znalazł się wśród inicjatorów powstania Nowej Lewicy, objął funkcję sekretarza ds. organizacyjnych tej partii. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 bez powodzenia startował z 1. miejsca na liście Samoobrony RP w okręgu warszawskim, otrzymując 2635 głosów. W lipcu 2011 jego NL została wyrejestrowana, a w październiku tego samego roku został doradcą Ruchu Palikota[15]. W maju 2014 założył kolejną partię – zarejestrowany cztery miesiące później Ruch Sprawiedliwości Społecznej[16] (w lutym 2023 został on wykreślony z ewidencji). W wyborach w 2015 bez powodzenia kandydował do Sejmu z ramienia Ruchu Społecznego Rzeczypospolitej Polskiej (z którym związał się RSS) jako lider listy warszawskiej tego ugrupowania[17]. W wyborach samorządowych w 2018 był kandydatem KWW Sprawiedliwości Społecznej Piotra Ikonowicza na prezydenta stolicy[18] (otrzymał 7271 głosów, tj. 0,82%[19]) oraz do rady miasta[20]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 był liderem listy koalicji Lewica Razem w okręgu łódzkim[21]. LR nie osiągnęła progu wyborczego[22]. W marcu 2021 został kandydatem na stanowisko rzecznika praw obywatelskich rekomendowanym przez Lewicę[23]. 15 kwietnia 2021 Sejm odrzucił jego kandydaturę („przeciw” zagłosowało 250 posłów, „za” 80, a 114 wstrzymało się od głosu)[24]. W wyborach parlamentarnych w 2023 bezskutecznie startował do Sejmu z ostatniego miejsca listy Nowej Lewicy w okręgu gdyńskim, uzyskując 3146 głosów[25].
Postępowania karne
edytujW 2001 prokurator Prokuratury Rejonowej w Grójcu wniósł przeciw niemu do sądu akt oskarżenia, zarzucając mu spowodowanie wypadku samochodowego[26]. W styczniu 2002 Sąd Rejonowy uznał go za winnego popełnienia tego czynu, warunkowo umarzając postępowanie[27].
W 2008 został w pierwszej instancji skazany na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat próby za naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariuszy policji w czasie blokowania eksmisji[28]. Podczas trwania tego procesu, ze względu na niestawiennictwo na rozprawach, został za nim wydany list gończy, na podstawie którego w 2006 został tymczasowo aresztowany[29]. Również w 2008 został skazany na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu pracy społecznie użytecznej za naruszenie nietykalności cielesnej właściciela lokalu podczas blokowania eksmisji lokatorów. Piotr Ikonowicz nie odwołał się od wyroku sądu I instancji[30], a po jego uprawomocnieniu się odmówił wykonania orzeczonej kary, wobec czego sąd orzekł jej zamianę na karę zastępczą 90 dni pozbawienia wolności. W październiku 2013 kilku opozycjonistów z okresu PRL zaapelowało o jego ułaskawienie[31], w tym samym miesiącu został doprowadzony przez policję do odbycia kary[32]. Po dwóch tygodniach został zwolniony w związku z uiszczeniem kary zastępczej grzywny, na którą była zamieniona pierwotnie orzeczona kara ograniczenia wolności[33].
Po opublikowanym w 2014 w tekście publicystycznym[34] skierowano przeciwko niemu prywatny akt oskarżenia o znieważenie Bogdana Chazana[35].
Odznaczenia
edytujW 2021, za działania na rzecz najbiedniejszych, eksmitowanych i bezdomnych, Piotr Ikonowicz wraz z Agatą Nosal-Ikonowicz zostali odznaczeni przez rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”[36].
Życie prywatne
edytujJego ojciec Mirosław Ikonowicz, pochodzący z Wileńszczyzny[37], został korespondentem PAP. Matka Mirosława miała pochodzenie włoskie, a jego ojciec pochodził z Bałkanów[38]. Matka Olga Łucek była pochodzenia rosyjskiego i zajmowała się gastronomią. Piotr Ikonowicz jako dziecko przebywał wraz z rodziną przez pięć lat na Kubie[39]. Jest bratem Magdy Gessler, restauratorki i osobowości telewizyjnej.
Jego żoną była dziennikarka Zuzanna Dąbrowska. Później zawarł związek małżeński z Agatą Nosal-Ikonowicz[40]. Ma czworo dzieci[41]: troje biologicznych (Julię, Karola i Karolinę) oraz jedno przybrane (Pawła, syna swojej drugiej żony)[42].
Deklaruje znajomość języków włoskiego, hiszpańskiego, francuskiego, portugalskiego, rosyjskiego, angielskiego, bułgarskiego oraz serbskiego[41].
Publikacje
edytuj- Publikacje zwarte
- Piotr Ikonowicz: Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1995, s. 29. ISBN 83-7059-201-5.
- Piotr Ikonowicz: Pracy i chleba / z liderem PPS rozmawia Stefan Zgliczyński. Warszawa: Książka i Prasa, 2000, s. 83. ISBN 83-88353-25-X.
- Piotr Ikonowicz, Agata Nosal-Ikonowicz: Jak żyć Panie Premierze? Diagnoza kryzysu społecznego w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Indygo Zahir Media, 2012, s. 125. ISBN 978-83-62276-09-7.
- Tłumaczenia
- Ernest Mandel: O biurokracji. Piotr Ikonowicz (tłum.). Warszawa: Ośrodek Pracy Politycznej „Sigma”, 1981, s. 49. OCLC 834024196.
- Ernest Mandel: O biurokracji i planowaniu gospodarczym. Piotr Ikonowicz, Małgorzata Kowalska (tłum.). Wrocław: ZW. ZSMP Zarząd Wojewódzki Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, 1989, s. 90. OCLC 751297562.
Przypisy
edytuj- ↑ Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2021-03-01].
- ↑ Dominika Wróblewska: Kancelaria ostatniej szansy. krytykapolityczna.pl, 31 maja 2017. [dostęp 2021-01-29].
- ↑ Ikonowicz, Zarzeczny, Kot i Urbański w „Uważam Rze”. wirtualnemedia.pl, 10 grudnia 2012. [dostęp 2021-01-29].
- ↑ Jan Śpiewak. wpunkt.online. [dostęp 2021-04-28].
- ↑ „Wolni od długów”: Nowy program od 27 maja w Polsacie. polsat.pl, 29 kwietnia 2021. [dostęp 2021-05-26].
- ↑ Piotr Ikonowicz. wp.pl, 2 sierpnia 2000. [dostęp 2015-10-11].
- ↑ Ikonowicz Piotr, syn Mirosława. 13grudnia81.pl. [dostęp 2010-04-05].
- ↑ Wykaz alfabetyczny osób internowanych w okresie stanu wojennego. 13grudnia81.pl. [dostęp 2012-07-12].
- ↑ Piotr Ikonowicz w Słowniku „Niezależni dla kultury 1976–89”. [dostęp 2010-04-05].
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470).
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620).
- ↑ Piotr Ikonowicz. „Rzeczpospolita”, 21 września 2000.
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 9 października 2000 r. o wynikach głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 8 października 2000 r. (Dz.U. z 2000 r. nr 85, poz. 952).
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2010-04-05].
- ↑ Znany polityk nowym ekspertem Ruchu Palikota=. onet.pl, 18 października 2011. [dostęp 2011-10-21].
- ↑ Bogumił Kolmasiak: Sąd zarejestrował partię Piotra Ikonowicza. Ruch Sprawiedliwości Społecznej wystartuje w wyborach samorządowych. gazeta.pl, 11 września 2014. [dostęp 2014-09-11].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2016-01-25].
- ↑ Piotr Igor Ikonowicz. portalsamorzadowy.pl. [dostęp 2018-10-13].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2018. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Serwis PKW – Wwybory 2018. [dostęp 2023-12-31].
- ↑ Kandydatki i kandydaci. lewicarazem2019.pl. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-27].
- ↑ Michał Litorowicz: Piotr Ikonowicz kandydatem Lewicy na RPO. „Jego kompetencją jest dobroć”. gazeta.pl, 19 marca 2021. [dostęp 2021-03-19].
- ↑ Sejm wybrał następcę Adama Bodnara. interia.pl, 15 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-15].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-27].
- ↑ Ikonowicz przed sąd. rp.pl, 4 grudnia 2001. [dostęp 2010-11-29].
- ↑ Naprawi szkodę spowodowaną wypadkiem. rp.pl, 16 stycznia 2002. [dostęp 2010-11-29].
- ↑ Piotr Ikonowicz skazany za napaść na policjanta. rp.pl, 6 lutego 2008. [dostęp 2010-04-05].
- ↑ Lider Nowej Lewicy Piotr Ikonowicz trafił do aresztu. wp.pl, 31 lipca 2006. [dostęp 2010-11-29].
- ↑ Odpowiedź prezydenta na list ws. Piotra Ikonowicza. prezydent.pl, 22 października 2013. [dostęp 2013-11-02].
- ↑ Michał Wybieralski: Opozycjoniści z PRL apelują o ułaskawienie Ikonowicza. wyborcza.pl, 13 października 2013. [dostęp 2013-11-01].
- ↑ Bronisław Komorowski zdecydował, że nie ułaskawi Piotra Ikonowicza. gazeta.pl, 30 października 2013. [dostęp 2013-12-13].
- ↑ Ikonowicz wyszedł z aresztu: Wyleniuchowałem się i teraz zabieram się do pracy. tvn24.pl, 12 listopada 2013. [dostęp 2013-12-13].
- ↑ Chazan – wcielenie szatana. goniec.com, 11 lipca 2014. [dostęp 2015-12-22].
- ↑ Sąd: Przymusowo doprowadzić Ikonowicza!. wiara.pl, 10 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-22].
- ↑ Bronią najbiedniejszych, eksmitowanych, bezdomnych. Agata Nosal-Ikonowicz i Piotr Ikonowicz z Odznakami Honorowymi RPO. rpo.gov.pl, 29 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-29].
- ↑ Marek Rapacki: Zawód korespondent, Ikonowicz, Mirosław. wyborcza.pl, 1 stycznia 2008. [dostęp 2014-04-20].
- ↑ Mirosław Wklekły: Che Guevara szczerze opowiadał mi, co myśli o socjalizmie radzieckim. Rozmowa z Mirosławem Ikonowiczem. wyborcza.pl. [dostęp 2018-10-31].
- ↑ Kamil Szewczyk, Piotr Lekszycki: W takich warunkach mieszka brat Magdy Gessler. „Super Express”, 6 marca 2020. [dostęp 2021-01-29].
- ↑ Alina Mrowińska: Agata Nosal-Ikonowicz. Socjalistka. wysokieobcasy.pl, 10 marca 2014. [dostęp 2016-10-02].
- ↑ a b Anna Kalita: Ikonowicz: Raz czy dwa usłyszałem: „komunista”, ale nie od ludzi na ulicy, a od polityków w studiu telewizyjnym. gazeta.pl, 2020. [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Grzegorz Sroczyński: Piotr Ikonowicz: Muszę się trochę kurczyć. wyborcza.pl, 3 grudnia 2013. [dostęp 2021-03-26].
Bibliografia
edytuj- Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2021-03-01].