Albulokształtne[1] (Albuliformes) – rząd ryb z gromady ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), charakteryzujących się obecnością żuchwowego kanału czuciowego w kości kątowej oraz otwartą bruzdą w żuchwie[1]. Występują w wodach całego świata.

Albulokształtne
Albuliformes
Greenwood et al., 1966 sensu Forey et al., 1996
Ilustracja
Albula vulpes
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

elopsopodobne

Rząd

albulokształtne

Synonimy
  • Albuloidei
Rodziny

3 rodziny (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka

edytuj

Klasyfikacja albulokształtnych pozostaje sporna. W zależności od autora zalicza się tutaj od 1 do 4 rodzin:

Do niedawna[2][3] włączano do nich podrzędy:

  • Albuloidei (z rodziną Albulidae)
  • Notacanthoidei – łuskaczokształtne (z rodzinami Halosauridae i Notacanthidae)
Albuloidei Notacanthoidei
Albulidae Halosauridae Notacanthidae
 
Albula vulpes
 
Halosaurus ovenii
 
Notacanthus bonaparte

Obydwa podrzędy tworzą taksony siostrzane, ale ze względu na wyraźne różnice morfologiczne (głównie kształt pyska i ogona) są traktowane odrębnie. Halosauridae i Notacanthidae mają ciało bardziej wydłużone niż Albulidae, ich kształt jest zbliżony do węgorzokształtnych. Przez wielu systematyków są klasyfikowane w odrębnym rzędzie łuskaczokształtnych (Notacanthiformes)[4][5][6]. Wówczas do albulokształtnych zaliczyć należy jedynie rodzinę Albulidae[6]. Tu jednak pojawił się kolejny punkt sporny. Do Albulidae zaliczono dwa rodzaje: Albula i Pterothrissus. Różnice dzielące ryby z obydwu rodzajów są, zdaniem taksonomów, wystarczające, by zaliczyć je do odrębnych podrodzin, a nawet rodzin. W pierwszym przypadku, do albulokształtnych zaliczana jest jedna rodzina Albulidae z dwiema podrodzinami[6], a w drugim dwie monotypowe rodziny Albulidae i Pterothrissidae[5].

Systematyka za Eschmeyer’s Catalog of Fishes z jedną występującą współcześnie rodziną[6]:

Opisano również dwie rodziny wymarłe[7]:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  2. Albuliformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2024-04-28] (ang.).
  3. Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
  4. Froese, R. & D. Pauly: Order Summary for Notacanthiformes. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-04]. (ang.).
  5. a b Wiley & Johnson: A teleost classification based on monophyletic groups. W: Nelson, Schultze & Wilson (red.): Origin and Phylogenetic Interrelationships of Teleosts. Monachium: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2010, s. 123-182. ISBN 978-3-89937-107-9.
  6. a b c d Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Jon David Fong, SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-28] (ang.).
  7. R. van der Laan. Family-group names of fossil fishes. „European Journal of Taxonomy”. 466, s. 61, 2018. DOI: 10.5852/ejt.2018.466. (ang.).