Jacek Chmielnik

polski aktor i reżyser teatralny

Jacek Chmielnik (ur. 31 stycznia 1953 w Łodzi, zm. 22 sierpnia 2007 w Suchawie) – polski aktor, reżyser teatralny, dramaturg i prezenter telewizyjny.

Jacek Chmielnik
Ilustracja
Jacek Chmielnik w 2006 roku
Data i miejsce urodzenia

31 stycznia 1953
Łódź

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 2007
Suchawa

Zawód

aktor, dramaturg,
reżyser teatralny,
prezenter telewizyjny

Współmałżonek

Wanda Chmielnik
(?–2007; jego śmierć)

Lata aktywności

1974–2007

Grób Jacka Chmielnika na cmentarzu komunalnym Zarzew w Łodzi
Jacek Chmielnik w roli Ola z filmu Kingsajz, miniaturowy pomnik, Łódź, ul. Wólczańska 17

Wczesne lata

edytuj

Urodził się i wychował w Łodzi w rodzinie katolickiej[1]. Jego imię wybrała ciotka Hiacynta (zmarła krótko po jego narodzeniu), która była przełożoną sióstr elżbietanek w Bytomiu-Bobrku[2]. Uczęszczał do III LO im. Tadeusza Kościuszki[3][4]. W 1975 ukończył studia na Wydziale Aktorskim PWSFTviT w Łodzi[5][6]. Jego opiekunem był wówczas Jan Machulski. W spektaklu studenckim Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego (1974) w reż. Jana Maciejowskiego wystąpił w roli Janusza Kotowicza. Na czwartym roku studiów zagrał Gustawa w przedstawieniu dyplomowym Śluby panieńskie Aleksandra Fredry i Tartaliana w spektaklu Turandot. Księżniczka chińska Carla Gozziego w reż. Waldemara Wilhelma (1974), gdzie napisał teksty piosenek.

Kariera sceniczna

edytuj

W 1975 debiutował w roli wyznawcy działacza społecznego w sztuce Panna Tutli-Putli Witkacego w reż. Janusza Warmińskiego na scenie warszawskiego Teatru Ateneum[7], gdzie grał w latach 1975–1977. Był związany z teatrami: im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1977–1978), Polskim w Poznaniu (1981–1982), im. Stefana Jaracza (1978–1981) i im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1982–1991). Grywał także w teatrach w Białymstoku, Chorzowie, Kielcach, Gliwicach, Elblągu i Wrocławiu.

W 1978 debiutował jako reżyser i scenarzysta spektaklu Ptaki niedorosłe Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu za dyrekcji Waldemara Wilhelma. W 1980 został uhonorowany nagrodą specjalną Ministra Kultury i Sztuki za realizację Kwartetu dla czterech aktorów Bogusława Schaeffera na XV Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie. W 1987 dostał wyróżnienie jury VIII Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu za „Krajowy blues” z własnym tekstem i muzyką oraz za jeden z utworów ze swojej pierwszej sztuki teatralnej Wiosna w ZOO, napisanej w 1983.

Był także dramaturgiem. W 1986 jako autor komedii Romanca w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie otrzymał nagrodę za „bezpretensjonalną propozycję teatru autorskiego” na XXV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu[8]. Miał na koncie 18 realizacji na polskich scenach i trzy za granicą[8]. W latach 1986–96 Romanca była najczęściej wystawianą polską sztuką współczesną[8][9].

W latach 1993–1996 pełnił stanowisko dyrektora Teatru Nowego w Łodzi[5][8]. W 1994 łódzcy recenzenci teatralni przyznali Jackowi Chmielnikowi „Nadzwyczajną Czarną Maskę” za utrzymywanie niskiego poziomu w Teatrze Nowym, którego był dyrektorem[10], a rok później w 1995 otrzymał „Złotą Maskę”, wyróżnienie łódzkich recenzentów teatralnych za najlepszą rolę męską – Piłsudskiego w Dyktatorze Zenona Janusza Michalskiego w jego reżyserii w Teatrze Nowym w Łodzi[10].

Od 1997 zajmował się przede wszystkim reżyserowaniem spektakli teatralnych; w Teatrze Muzycznym w Gliwicach – zrealizował operę Cyrulik sewilski, musical Grają naszą piosenkę oraz operetki – Zemsta nietoperza i Kwiat Hawaii. W 2003 w Teatrze Muzycznym w Gliwicach wystąpił w musicalu Hello, Dolly! jako Horacy Vandergelder[11][12]. Pracował też jako reżyser w łódzkim Teatrze Powszechnym[5]. W 2006 był reżyserem swojej sztuki Psychoterapia czyli sex w życiu człowieka we Wrocławskim Teatrze Komedia.

Kariera ekranowa

edytuj

Swoją karierę przed kamerami zaczynał od mało znaczących epizodów w serialach Ile jest życia (1974) i Polskie drogi (1977). Rozpoznawalność wśród szerszej publiczności zdobył dzięki występom w kultowych komediach Juliusza Machulskiego: Vabank (1981) i sequelu Vabank II, czyli riposta (1984) w roli niedoświadczonego złodzieja Moksa oraz Kingsajz (1987) w roli Ola Jedliny[13]. W teledysku grupy Kombi do utworu „Black & White” (1985) w reż. Juliusza Machulskiego pojawił się w roli gwałtownego nupturienta, niedoszłego małżonka Karoliny Wajdy[13].

Wystąpił w dwóch ekranizacjach powieści w reżyserii Zbigniewa Kuźminskiego – w roli w birbanta i utracjusza, Zygmunta Korczyńskiego, rodzinnego odszczepieńca i zaprzańca, który porzucił ojcowiznę i narodową tradycję w Nad Niemnem (1987) Elizy Orzeszkowej i w roli hrabiego Wentzela, zniemczonego dziedzica, który pod wpływem miłości zostaje polskim patriotą w Między ustami a brzegiem pucharu (1987) Marii Rodziewiczówny[13]. Był gospodarzem teleturnieju TVP1 Kochamy polskie seriale (2000–2004)[14].

Życie prywatne

edytuj

Był żonaty z Wandą[7]. Mieli dwoje dzieci: córkę Julię (ur. 16 kwietnia 1981 w Łodzi) – dyrygentkę, trenerkę dykcji i śpiewu, która m.in. przygotowywała wokalnie uczestników programu Twoja twarz brzmi znajomo[15], i syna Igora (ur. 8 października 1986 w Krakowie), który został aktorem[14][7].

Zmarł 22 sierpnia 2007[16] wskutek porażenia prądem z wadliwej instalacji elektrycznej w swojej piwnicy obok domku letniskowego w Suchawie koło Włodawy[14]. Miał 54 lata. 28 sierpnia 2007 jego prochy spoczęły na cmentarzu komunalnym Zarzew w Łodzi (kwatera XV, rząd 18, grób 31)[3][17].

Filmografia

edytuj
Rok Film Rola Reżyser
1974 Ile jest życia student (odc. 2) Zbigniew Kuźmiński
pan młody w urzędzie stanu cywilnego (odc. 9)
1977 Polskie drogi Mureńko (odc. 7) Janusz Morgenstern
1981 Vabank „Moks” Juliusz Machulski
1984 Vabank II, czyli riposta „Moks” / śpiewak z jazzbandu
1985 „Black and White” (teledysk zespołu Kombi) nupturient (w roli niedoszłej małżonki Karolina Wajda)
1985 Zaproszenie młody lekarz Wanda Jakubowska
1986 Nad Niemnem Zygmunt Korczyński Zbigniew Kuźmiński, Karol Chodura, Maria Burdecka
Nad Niemnem
1987 Między ustami a brzegiem pucharu hrabia Wentzel Croy-Dulmen Zbigniew Kuźmiński
Kingsajz Olo Jedlina Juliusz Machulski
1988 Przyjaciele wesołego diabła Makary Mak Jerzy Łukaszewicz
Kolory kochania Władysław Orkan / Franek Rakoczy Wanda Jakubowska
Bliskie spotkania z wesołym diabłem Makary Mak Jerzy Łukaszewicz
19941997 Kasztaniaki narrator (głos) Dariusz Zawilski, Wojciech Gierłowski, Krystyna Kulczycka,

Stanisław Kucner, Krystyna Raczkiewicz

2000 Na dobre i na złe Zbigniew Tarczyński (odc. 29) Piotr Wereśniak
2001 Marszałek Piłsudski brat rotmistrza Stanisława Radziwiłła (odc. 5) Andrzej Trzos-Rastawiecki
Lokatorzy pan Kurzępa (odc. 34) Feridun Erol
Świat według Kiepskich dziennikarz pisma „O ja cież piernicze” Stasio (odc. 108) Okił Khamidov
20022007 Samo życie Wiktor Wojdat
2003 Rodzina zastępcza Michał „Misiek” (odc. 150) Anna Hałasińska
2005 Szanse finanse Bartek Łukasz Rybarski
Lokatorzy ojciec Małgosi (odc. 224-225) Andrzej Kostenko
20052006 Warto kochać Piotr

Napisane sztuki teatralne

edytuj
  • Romanca
  • Wiosna w zoo
  • Psychodrama, czyli seks w życiu człowieka
  • Giewont
  • Psychoterapia, czyli seks w życiu człowieka
  • Parla-Memento

Przypisy

edytuj
  1. Jacek Chmielnik Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-08-05]. (ang.).
  2. Ja, Jacek. Mały „Gość Niedzielny”. [dostęp 2007-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  3. a b Pożegnaliśmy Jacka Chmielnika - ulubieniec widzów spoczął na cmentarzu na Zarzewie. „Nasze Miasto”, 2007-08-29. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  4. Potrójne święto „trójki”. 95. rocznica istnienia III LO. Express Ilustrowany. [dostęp 2011-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  5. a b c Jacek Chmielnik nie żyje. „Wyborcza Lublin”, 2007-08-23. [dostęp 2018-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  6. Tragiczna śmierć Jacka Chmielnika. Onet.pl. [dostęp 2018-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  7. a b c Jacek Chmielnik: Nie jestem urodzonym aktorem. Interia.pl. [dostęp 2018-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  8. a b c d Spektakl „Romanca”, Jacek Chmielnik, reż. Dariusz Majchrzak. Centrum Kultury w Gdyni. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)]. (pol.).
  9. Urszula Wolak: „Romanca” może spaść z repertuaru Groteski. „Dziennik Polski”, 2012-09-28. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  10. a b Michał Lenarciński: Blask Złotych Masek. „Nasze Miasto”, 13 czerwca 2001. [dostęp 2024-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-20)]. (pol.).
  11. Regina Gowarzewska-Griessgraber: Hello, Dolly!, czyli musicalowy hit z serialową gwiazdą. „The Times”, 2009-05-21. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  12. mw (2004-05-14): Musical 'Hello, Dolly!' w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  13. a b c Przemek Gulda: Tragiczna śmierć wielkiego aktora. 14 lat temu odszedł Jacek Chmielnik. Wirtualna Polska, 20 sierpnia 2021. [dostęp 2024-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-20)]. (pol.).
  14. a b c Jacek Chmielnik: „Bez przesady z tym aktorstwem”. Interia.pl. [dostęp 2018-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  15. Katarzyna Kojzar (2014-12-24): Julia Chmielnik: Brakuje mi taty, naszych długich rozmów. Gazeta Krakowska. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).
  16. Personalidade: Jacek Chmielnik (Polônia). InterFilmes.com. [dostęp 2016-12-02]. (port.).
  17. Urszula Wolak (2012-09-28): Cmentarz Komunalny „Zarzew” Łódź/Jacek Chmielnik. Polskie cmentarze. [dostęp 2012-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-05)]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Izabela Szylko. „Pół żartem, pół serio” – spotkanie z Jackiem Chmielnikiem. „Film”. nr 11/1988 (XLIII), s. 16–17, 1988-03-13. Warszawa: RSW Prasa-Książka-Ruch. ISSN 0137-463X. 
  • Portret na życzenie: Jacek Chmielnik. „Film”. nr 3 (2114)/1990 (XLV), s. 22, 1990-01-21. Warszawa: RSW Prasa-Książka-Ruch. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne

edytuj