Metabolomika
Metabolomika – dziedzina nauki zajmująca się analizą jakościową i ilościową niskocząsteczkowych produktów naturalnych endogennych metabolitów (pierwotnych i wtórnych inaczej dodatkowych), które tworzą metabolom[1][2]. Jest zaliczana – obok genomiki, transkryptomiki i proteomiki – do biologii systemów[3].
Metabolom
edytujMetabolom rozumiany jest jako zbiór substancji drobnocząsteczkowych charakteryzujących się różnymi własnościami fizykochemicznymi, będącymi składnikami szlaków metabolomicznych w badanym systemie, organizmie, tkankach, komórkach. Wyniki badań gromadzi się w specjalnie przygotowanych bazach danych. W bazie zawierającej dane o metabolizmie człowieka HMDB (ang. human metabolomics database) umieszczono informację o 6500 metabolitach, szacuje się, że u roślin występuje ich 200 000[2].
Metabolomika a metabonomika
edytujPoczątkowo terminów tych używano wymiennie, w ostatnich latach podjęto próby specyficznego zdefiniowania znaczenia obu definicji[4]. Celem badań metabolomicznych organizmów żywych (rozumianych jako systemy biologiczne) jest zarówno katalogowanie, jak i oznaczanie ilościowe jak największej liczby związków chemicznych w analizowanych próbach (materiał biologiczny). Metabonomika zajmuje się profilowaniem zmian ilościowych i jakościowych metabolitów w organizmie człowieka (lub zwierząt modelowych) jako odpowiedzi na stresy (choroba, działanie substancji toksycznych, o działaniu farmakologicznym) lub związane z odpowiedzią na zmiany w przyjmowanej diecie[1].
Techniki analityczne
edytujMetabolomika wykorzystuje takie techniki analityczne jak[5]:
- LC-MS/MS – chromatografia cieczowa połączona z tandemową spektrometrią mas
- GC-MS – chromatografia gazowa połączona ze spektrometrią mas
- GC-MS/MS – chromatografia gazowa połączona z tandemową spektrometrią mas
- FT ICR MS/MS – tandemowy spektrometr mas z analizatorem rezonansu cyklotronowego z transformacją Fouriera
- NMR – spektroskopia magnetyczna rezonansu jądrowego
Przypisy
edytuj- ↑ a b Maciej Stobiecki. Metabolomika – narzędzie w genomice funkcjonalnej i biologii systemów. „Biotechnologia”. 2 2009 (85), s. 54–64, 2016.
- ↑ a b Agnieszka Drabik: Analiza metabolomu – zróżnicowanej chemicznie matrycy. W: Agnieszka Kraj, Anna Drabik, Jerzy Silberring: Proteomika i metabolomika. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, s. 15–19.
- ↑ Kwasy nukleinowe, synteza białek, regulacja ekspresji genów oraz inżynieria genetyczna. W: Wacław Minakowski, Stanisław Weidner, Krzysztof Kulka: Biochemia kręgowców. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 258–404. ISBN 83-01-14467-X.
- ↑ Royston Goodacre. Metabolomics of a Superorganism. „Journal of Nutrition”. 1 2007 (137), s. 259S-266S, 2016.
- ↑ Jerzy Silberring, Anna Drabik: „Omika” i bilogia systemów. W: Agnieszka Kraj, Anna Drabik, Jerzy Silberring: Proteomika i metabolomika. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, s. 15–19.
Linki zewnętrzne
edytuj- The Human Metabolome Project (ang.)