Straż Graniczna (Polska): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Wyposażenie i infrastruktura: Literówka Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
|||
Linia 45: | Linia 45: | ||
** Komendant Główny Straży Granicznej: gen. dyw. SG [[Tomasz Praga]] |
** Komendant Główny Straży Granicznej: gen. dyw. SG [[Tomasz Praga]] |
||
** Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej: gen. bryg. SG [[Jacek Bajger]] |
** Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej: gen. bryg. SG [[Jacek Bajger]] |
||
** Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. logistycznych: gen. bryg. SG |
** Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. logistycznych: gen. bryg. SG Wioleta Gorzkowska<ref name="strazgraniczna.pl">{{cytuj stronę|url=http://strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/6264,Nowi-Zastepcy-Komendanta-Glownego-Strazy-Granicznej.html |tytuł=Nowi Zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej|data=2018-03-14|data dostępu=2018-03-14}}</ref> |
||
** Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. granicznych: płk SG Grzegorz Niemiec<ref name="strazgraniczna.pl"/> |
** Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. granicznych: płk SG Grzegorz Niemiec<ref name="strazgraniczna.pl"/> |
||
* Komendy Oddziałów Straży Granicznej (OSG) |
* Komendy Oddziałów Straży Granicznej (OSG) |
Wersja z 13:01, 15 lut 2020
Siedziba Komendy Głównej SG w Warszawie | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia |
16 maja 1991 |
Komendant Główny Straży Granicznej |
gen. dyw. SG Tomasz Praga |
zastępca Komendanta Głównego |
gen. bryg. SG Wioleta Gorzkowska |
Budżet | |
Zatrudnienie |
17 907 (2016)[2] |
Adres | |
02-514 Warszawa al. Niepodległości 100 | |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°11′58,93″N 21°00′45,27″E/52,199703 21,012575 | |
Strona internetowa |
Straż Graniczna (SG) – jednolita, umundurowana i uzbrojona formacja wykonująca zadania związane z ochroną granicy państwowej i kontrolą ruchu granicznego w Rzeczypospolitej Polskiej. Jest organem ścigania. Komendant Główny Straży Granicznej jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach ochrony granicy państwowej. Nadzór nad formacją sprawuje minister właściwy ds. wewnętrznych.
Historia
Została powołana do życia ustawą z dnia 12 października 1990[3], jej funkcjonowanie rozpoczęło się 16 maja 1991 wraz z rozformowaniem Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP).
Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2002 roku został ustalony znak graficzny Straży Granicznej[a].
Struktura Straży Granicznej
- Komenda Główna Straży Granicznej
- Komendant Główny Straży Granicznej: gen. dyw. SG Tomasz Praga
- Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej: gen. bryg. SG Jacek Bajger
- Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. logistycznych: gen. bryg. SG Wioleta Gorzkowska[4]
- Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. granicznych: płk SG Grzegorz Niemiec[4]
- Komendy Oddziałów Straży Granicznej (OSG)
W skład struktur oddziałów Straży Granicznej wchodzą placówki SG oraz dywizjony SG (te ostatnie występują jedynie w Morskim OSG).
- Ośrodki szkolenia:
Archiwum Straży Granicznej mieści się w Szczecinie.
Wyposażenie i infrastruktura
- pojazdy obserwacyjne przeznaczone do patrolowania terenu, wykrywania i rozpoznawania obiektów, rejestracji na taśmie wideo wyników prowadzonej obserwacji i określania współrzędnych położenia obiektu, wyposażone w termowizor i noktowizor
- urządzenia do kontroli bagaży promieniami rentgena
- samochody terenowe typu Land Rover Defender, Mercedes G oraz Mitsubishi Pajero[b]
- motocykle KTM LC 4E
- wszędołazy Honda TRX 300 FWX
- skutery śnieżne t. Scandic
- rowery
- pojazdy patrolowe typu Segway
- okręty pełnomorskie projektu SKS-40 – „Kaper-1”, „Kaper-2”
- okręty patrolowe p. 90 – „SG-142”, „SG-146”
- łodzie pontonowe p. SAR 1500 – „Strażnik 1”, „Strażnik 2”
- poduszkowce p. Griffon 2000TD – „SG–411”, „SG–412”
- łodzie hybrydowe p. Parker 900 Baltick Cabin – „SG–046”, „SG–047”
- jednostki interwencyjno-pościgowe p. IC 16M – „Strażnik 5”, „Strażnik 6”
- jachty p. Conrad 45/46 – „Karawela II”, „Galeon”
- motoszybowce: Stemme ASP S15[5],
- samoloty: PZL M28 Skytruck (1), PZL M-20 Mewa (1), PZL-104MF Wilga 2000 (4), ASP S15-1 Stemme (2)[6]
- śmigłowce: PZL Kania (4), PZL W-3 AM Anakonda (1), Robinson R44, Eurocopter EC135 P3H (Airbus H135) (1)[6]
- cyfrowe centrale telefoniczne, centra radiowe i radiotelefony
Na terenach, które są trudno dostępne pojazdom mechanicznym, Straż Graniczna może pełnić także służbę na koniach.
W Morskim Oddziale SG (MOSG) od 2005 działa Zautomatyzowany System Radarowego Nadzoru (ZSRN) polskich obszarów morskich. Obejmuje on swoim zasięgiem wschodni odcinek morskiej granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Federacją Rosyjską (Obwód kaliningradzki), jest on zintegrowany z istniejącymi systemami radarowymi oraz systemami automatycznej identyfikacji statków (AIS, SWIBŻ). System ten umożliwia objęcie stałym nadzorem radiolokacyjnym morza na wschodnim odcinku granicy Polski oraz morskich wód wewnętrznych w Zatoce Gdańskiej i na Zalewie Wiślanym.
Uzbrojenie
Uzbrojenie Straży Granicznej określono w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 maja 2014. Zgodnie z nim na uzbrojenie SG składa się[7]:
- broń palna: pistolety, rewolwery, broń gładkolufowa, pistolety maszynowe, karabinki, karabiny oraz karabiny maszynowe
- środki przymusu bezpośredniego: kajdanki, kaftany bezpieczeństwa, pasy obezwładniające, siatki obezwładniające, kaski zabezpieczające, pałki służbowe, psy służbowe, pociski niepenetracyjne, chemiczne środki obezwładniające (w postaci: ręcznych miotaczy substancji obezwładniających, granatów łzawiących lub innych urządzeń przeznaczonych do miotania środków obezwładniających), przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, kolczatki drogowe i inne środki służące do zatrzymywania oraz unieruchamiania pojazdów mechanicznych, pojazdy służbowe, środki przeznaczone do pokonywania zamknięć i innych przeszkód, w tym materiały wybuchowe, środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających
- wyrzutnie siatek obezwładniających
- amunicja do broni palnej, kartridże do paralizatorów elektrycznych oraz naboje do wyrzutni siatek.
SG dysponuje bronią osobistą, np pistolet typu Walther P99, USP, Glock 17, jak i również pistolet maszynowy PM-98, czy też strzelba gładkolufowa Mossberg 500, karabin wyborowy SWD. Wycofuje się z użytku pistolety P-83, P-64. Od czasu wybuchu konfliktu na Ukrainie funkcjonariusze Straży Granicznej są sukcesywnie uzbrajani w wojskowe karabinki beryl i odbywają szkolenia z zakresu używania broni wojskowej.
Umundurowanie
Funkcjonariusze Straży Granicznej noszą umundurowanie typu wojskowego, według wzorów używanych w Siłach Zbrojnych RP. Zależnie od jednostki organizacyjnej funkcjonariusze noszą ubiory wz. Wojsk Lądowych, wz. Sił Powietrznych i wz. Marynarki Wojennej[8].
Umundurowanie funkcjonariuszy Straży Granicznej składa się z czterech typów ubiorów[8]:
- służbowego – noszony podczas wykonywania obowiązków służbowych, chyba że występuje konieczność występowania w innym typie ubioru
- wyjściowego – noszony podczas wykonywania obowiązków służbowych wymagających wystąpień w ubiorze wyjściowym, podczas oficjalnych spotkań i uroczystych wystąpień, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w ubiorze galowym oraz podczas meldowania się przełożonemu po przybyciu do nowej jednostki organizacyjnej Straży Granicznej lub przed odejściem na inne stanowisko służbowe.
- galowego – noszony podczas uroczystości związanych z uczczeniem świąt państwowych oraz święta Straży Granicznej, podczas uroczystości wręczania sztandarów, orderów i odznaczeń, mianowania na stopień oraz promocji funkcjonariuszy, podczas innych ważnych uroczystości o charakterze służbowym oraz w czasie niektórych uroczystości o charakterze prywatnym.
- polowego – noszony podczas wykonywania obowiązków służbowych wymagających wystąpień w ubiorze polowym oraz podczas szkoleń i ćwiczeń w ośrodkach szkolenia Straży Granicznej lub oddziałach Straży Granicznej, jeżeli charakter wykonywanych czynności nie wymaga noszenia innego rodzaju ubioru. Umundurowanie polowe wykonane jest z tkaniny we wzorze maskującym pantera.
Nakryciem głowy do ubiorów: służbowego, wyjściowego i galowego jest czapka garnizonowa w kolorze zielonym z jasnozielonym otokiem i lamówką (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Wojsk Lądowych), w kolorze stalowym z czarnym otokiem (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Sił Powietrznych) lub w kolorze białym z czarnym otokiem (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Marynarki Wojennej)[8].
Do umundurowania polowego funkcjonariusze noszą czapki typu kepi w kamuflażu pantera (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Wojsk Lądowych) lub berety (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Sił Powietrznych i wz. Marynarki Wojennej)[8].
Straż Graniczna w liczbach
Według danych przedstawionych przez Komendę Główną Straży Granicznej (16.05.2017) w formacji służy (pracuje) obecnie łącznie 14 800 funkcjonariuszy (w tym prawie ¼ stanowią kobiety) oraz prawie 3500 pracowników cywilnych.
Ponadto Straż Graniczna ma do dyspozycji: 549 motocykli, 205 quadów, 38 Schengenbusów, 58 skuterów śnieżnych, 260 psów służbowych różnych specjalności oraz 8 koni służbowych.
Powyższymi siłami i środkami Straż Graniczna ochrania 3511 km granicy (lądowej) oraz obsługuje 70 przejść granicznych, w tym 18 przejść lotniczych, 19 drogowych, 14 kolejowych, 1 rzeczne (z Białorusią) oraz 18 morskich przejść granicznych[9][10].
Ćwiczenia taktyczne w terenie
Na przełomie maja i czerwca 2013 Straż Graniczna w ramach ćwiczenia granicznego "Obława: Straż Graniczna" wzięła udział w programie Discovery Channel "Dorwać komandosa"[11], w którym były komandos Navy SEAL, Joel Lambert, stanął przed zadaniem dotarcia do punktu docelowego swojej misji, nie dając się schwytać ścigającym go oddziałom[12].
Zgodnie z planem ćwiczenia, przyjęto hipotetyczną sytuację polegającą na dokonaniu przekroczenia granicy wbrew przepisom na kierunku do RP, na odcinku granicy państwowej ochranianej przez funkcjonariuszy SG w Stuposianach. Osobą, która rzekomo nielegalnie przekroczyła granicę RP, był właśnie Joel Lambert, bohater programu "Dorwać komandosa".
Odcinek zakończył się ujęciem komandosa, a tym samym sukcesem SG. W ćwiczeniu wzięli udział funkcjonariusze z placówek SG w Stuposianach, Ustrzykach Dolnych, Czarnej Górnej i Krościenku oraz Wydziału Zabezpieczenia Działań, Wydziału Koordynacji Działań i IV Wydziału Lotniczego ZG KGSG.
Korpusy i stopnie służbowe
SG, mimo że jest formacją typu policyjnego, nosi umundurowanie typu wojskowego oraz używa stopni służbowych określonych w ustawie.
Regulacje prawne
Od kilku lat realizowany jest proces dostosowania systemu ochrony granicy do standardów wspólnotowych. Ramy prawne dla tego procesu, którego ostatecznym celem było uzyskanie przez Polskę członkostwa w grupie państw Schengen, określone zostały w aktach europejskich, takich jak Partnerstwo dla członkostwa i Stanowiska Negocjacyjne Komisji Europejskiej oraz akty krajowe – Narodowa Strategia Integracji, Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa, Stanowiska Negocjacyjne Rządu RP oraz Polska, Strategia Zintegrowanego Zarządzania Granicą.
Podstawowym wymogiem członkostwa w Unii Europejskiej było przyjęcie przez Polskę dorobku prawnego UE wraz z dorobkiem Schengen. W celu wypełnienia tych warunków w Komendzie Głównej Straży Granicznej opracowano Program zagospodarowania granicy państwowej na lata 2003-2005, zgodny ze Strategią Zintegrowanego Zarządzania Granicą.
Efektem działań dostosowawczych jest m.in. nowelizacja Ustawy o Straży Granicznej z 2001 roku, zwiększająca uprawnienia i zasięg działania SG.
Komendanci Główni SG
- płk SG Marek Lisiecki (30.11.1990 – 01.06.1992)
- p.o. ppłk SG Krzysztof Janczak (01.06.1992 – 31.10.1992)
- płk SG Jan Wojcieszczuk (01.11.1992 – 03.01.1997)
- gen. bryg. SG Andrzej Anklewicz (03.01.1997 – 07.11.1997)
- gen. bryg. SG Marek Bieńkowski (12.11.1997 – 26.10.2001)
- gen. dyw. SG Józef Klimowicz (26.10.2001 – 05.10.2005)
- p.o. gen. bryg. SG Marian Kasiński (06.10.2005 – 03.11.2005)
- gen. bryg. SG Mirosław Kuśmierczak (03.11.2005 – 17.12.2007)
- p.o. gen. bryg. SG Jacek Bajger (17.12.2007 – 16.01.2008)
- gen. bryg. SG Leszek Elas (16.01.2008 – 10.04.2012)
- gen. dyw. SG Dominik Tracz (11.04.2012 – 30.12.2015)
- gen. bryg. SG Marek Łapiński (31.12.2015 – 22.01.2018)
- gen. dyw. SG Tomasz Praga (od 23.01.2018)
Zobacz też
- straż graniczna (w innych krajach)
- Korpus Ochrony Pogranicza
- Policja
- Święto Straży Granicznej
- Wojska Ochrony Pogranicza
- Medal za Zasługi dla Straży Granicznej
Uwagi
Przypisy
- ↑ Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 r. (druk nr 1588). Tom I. sejm.gov.pl, 30 maja 2017. s. 2/62. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2016 r. w części 42 – Sprawy wewnętrzne oraz wykonania planów finansowych Funduszu Modernizacji Bezpieczeństwa Publicznego, Funduszu Wsparcia Policji, Funduszu Wsparcia Straży Granicznej oraz Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. czerwiec 2017. s. 35. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ Dz.U. z 2019 r. poz. 156
- ↑ a b Nowi Zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej. 2018-03-14. [dostęp 2018-03-14].
- ↑ Straż Graniczna odebrała parę motoszybowców ES-15 [online], strefalotnicza.blogspot.com [dostęp 2017-11-26] .
- ↑ a b Nowy śmigłowiec nareszcie w rękach Straży Granicznej - InfoSecurity24 [online], infosecurity24.pl [dostęp 2020-01-05] .
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 658
- ↑ a b c d Dz.U. z 2016 r. poz. 424
- ↑ Dane zostały opublikowane w dniu 16 maja 2017 r. na stronie Komendy Głównej Straży Graniczne i w artykule "Straż Graniczna w liczbach" z okazji 27. rocznicy powołania formacji.
- ↑ Kancelaria Sejmu RP , Internetowy System Aktów Prawnych [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2016-05-17] .
- ↑ „Dorwać komandosa” z udziałem Straży Granicznej
- ↑ Dorwać komandosa
Bibliografia
- Zbigniew B. Kumoś: Granice Rzeczpospolitej Polskiej: (na przestrzeni dziejów). Warszawa: Wydawnictwo Comandor, 2005. ISBN 83-7473-002-1.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
Linki zewnętrzne
- Straż Graniczna – Strona główna
- Sudecki Oddział Straży Granicznej w Kłodzku
- Straż Graniczna – Strona nieoficjalna
- Podlaski Oddział Straży Granicznej w Białymstoku
- Nadodrzański Oddział Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim
- Nadbużański Oddział Straży Granicznej w Chełmie
- Morski Oddział Straży Granicznej w Gdańsku
- Muzeum Polskich Formacji Granicznych