Przejdź do zawartości

Samolot myśliwski piątej generacji: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Matrek (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
59 973 edycje
start
 
Matrek (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
59 973 edycje
cechy1
Linia 1: Linia 1:
[[plik:Raptor & Lightning (F-22A 09-191 - FF & F-35A 12-5052 - LF) (28201197585) (2).jpg|250px|thumb|Dwa samoloty piątej generacji [[Lockheed Martin F-35 Lightning II]] i [[Lockheed Martin F-22 Raptor|F-22 Raptor]]]]
[[plik:Raptor & Lightning (F-22A 09-191 - FF & F-35A 12-5052 - LF) (28201197585) (2).jpg|250px|thumb|Dwa samoloty piątej generacji [[Lockheed Martin F-35 Lightning II]] i [[Lockheed Martin F-22 Raptor|F-22 Raptor]]]]
'''Samolot bojowy piątej generacji''' – samolot bojowy o charakterystykach taktyczno-technicznych spełniających umowne wymagania wobec samolotów tej generacji, obejmujące [[stealth|niską wykrywalność]], radar z [[Radar z aktywnym elektronicznym skano­waniem fazowym|aktywnym elektronicznym skano­waniem fazowym]] (AESA), fuzję informacji, zaawansowane systemy transferu danych i zdolność do [[sieciocentryczność|walki sieciocentrycznej]], wielospektralne systemy celownicze dalekiego zasięgu, zaawansowany [[szklany kokpit]] oraz zdolność do osiągnięcia prędkości wyższej od [[prędkość dźwięku|prędkości dźwięku]] bez użycia [[Dopalacz (lotnictwo)|dopalania]] (zdolność ''supercruise''). Wymagania te nie są jednak ścisłe i uniwersalnie zaakceptowane, uznanie zaś samolotu za samolot V generacji często podlega swobodnemu uznaniu i polityce informacyjnej krajów producentów danej konstrukcji.
'''Samolot bojowy piątej generacji''' – samolot bojowy o charakterystykach taktyczno-technicznych spełniających umowne wymagania wobec samolotów tej generacji, obejmujące [[stealth|niską wykrywalność]], radar z [[Radar z aktywnym elektronicznym skano­waniem fazowym|aktywnym elektronicznym skano­waniem fazowym]] (AESA), fuzję informacji, zaawansowane systemy transferu danych i zdolność do [[walka sieciocentryczna|walki sieciocentrycznej]], wielospektralne systemy celownicze dalekiego zasięgu, zaawansowany [[szklany kokpit]] oraz zdolność do osiągnięcia prędkości wyższej od [[prędkość dźwięku|prędkości dźwięku]] bez użycia [[Dopalacz (lotnictwo)|dopalania]] (zdolność ''supercruise''). Wymagania te nie są jednak ścisłe i uniwersalnie zaakceptowane, uznanie zaś samolotu za samolot V generacji często podlega swobodnemu uznaniu i polityce informacyjnej krajów producentów danej konstrukcji.


== Geneza ==
Podział generacyjny samolotów – zwłaszcza myśliwskich – bierze swój początek z pracy [[Richard Hallion|Richarda Halliona]], który w 19990 roku podzielił samoloty myśliwskie na sześć generacji, opierając się na różnichach w ich poziomie zaawansowania technicznego, w aspektach takich jak prędkość podźwiękowa, naddźwiękowa, Mach 2, wielozadaniowość i wysoko manewrowość<ref>{{Cytuj stronę | url = https://web.archive.org/web/20161211062747/http://www.airpower.au.af.mil/airchronicles/apj/apj90/win90/1win90.htm | tytuł = A Troubling Past: Air Force Fighter Acquisition since 1945 | nazwisko = Hallion | imię = Richard | opublikowany = Airpower Journal | język = en | data dostępu = 2024-10-16}}</ref>. Od tego czasu, zaproponowano szereg jednak innych podziałów samolotów myśliwskich, wśród których znalazł się także podział zaproponowany w publikacjach amerykańskiej agencji kosmicznej [[NASA]], która podzieliła samoloty na 5 faz rozwojowych, podczas gdy niektóre inne dzieliły je na mniejszą liczbę faz<ref name=Indus>{{Cytuj stronę | url = https://indusresearch.in/classification-of-jet-fighters-into-generations/ | tytuł = Classification of Jet Fighters into Generations (by Air Marshal Anil Khosla) | nazwisko = Khosla | imię = Anil | opublikowany = Indus International Reseach Fundation | język = en | data dostępu = 2024-10-16}}</ref>.

W połowie lat 90., rosyjscy urzednicy zaczeli stosować podział na pięć klas, planując budowę konstrukcji która mogłaby konkurować z amerykańskim ''[[Lockheed Martin F-35 Lightning II|Joint Strike Fighter]]'' – podzielili w tym celu wszystkie poprzednie konstrukcje na cztery kategorie, następna zaś miała być piątą generacją<ref name=Indus/>.

== Cechy samolotów V generacji ==
Dokładna lista zdolności i samolotów należących do każdej generacji jest dyskusyjna; klasyfikacja odnosi się tylko do myśliwców napędzanych [[silnik odrzutowy|silnikami odrzutowymi]]. Wykorzystanie generacji pomaga jednak określić postęp technologiczny i zdolności, które pojawiają się na całym świecie mniej więcej w tym samym czasie<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.airandspaceforces.com/article/0908issbf/ | tytuł = Fighter Generations | nazwisko = Hebert | imię = Adam | data = 1 wrzesnia 2008 | opublikowany = Air & Space Forces Magazine | język = en | data dostępu = 2024-10-16}}</ref>. W amerykańskich kołach rządowych, samolot V generacji definiowany jest za pomocą ośmiu wymagań<ref name=Dragon>Abraham Abrams: ''J-20 Mighty Dragon'', s. 17-18</ref>

* użycie kadłuba charakteryzującego się [[stealth|niską wykrywalnością]] z wewnętrzną komorą uzbrojenia do przenoszenia [[pocisk rakietowy|pocisków rakietowych]] oraz znacząco redukującego zarówno [[Skuteczna powierzchnia odbicia|skuteczną powierzchnia odbicia]] (RCS) jak i sygnaturę samolotu w [[podczerwień|podczerwieni]]
* wyposażenie w radar [[Radar z aktywnym elektronicznym skano­waniem fazowym|AESA]]
* fuzję informacji
* zaawansowane systemy transferu danych i zdolność do [[walka sieciocentryczna|walki sieciocentrycznej]]
* zaawansowane systemy [[Walka elektroniczna|walki elektronicznej]]
* wielospektralne systemy celownicze dalekiego zasięgu
* zaawansowany [[szklany kokpit]] oraz
* zdolność do osiągnięcia prędkości wyższej od [[prędkość dźwięku|prędkości dźwięku]] bez użycia [[Dopalacz (lotnictwo)|dopalania]] (zdolność ''supercruise'').
Podczas gdy niektóre z tych zdolności są współcześnie obecne wśród najnowszych samolotów czwartej generacji i zostały zapoczątkowane jeszcze w czasach [[zimna wojna|zimnej wojny]], kluczowym parametrem defuniującym samolot V generacji, jest stopień redukcji wykrywalności samolotu, gdzie RCS nawiązuje do ilości energii radarowej którą samolot odbija z powrotem do jej źródła<ref name=Dragon/>.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==

Wersja z 16:24, 16 paź 2024

Dwa samoloty piątej generacji Lockheed Martin F-35 Lightning II i F-22 Raptor

Samolot bojowy piątej generacji – samolot bojowy o charakterystykach taktyczno-technicznych spełniających umowne wymagania wobec samolotów tej generacji, obejmujące niską wykrywalność, radar z aktywnym elektronicznym skano­waniem fazowym (AESA), fuzję informacji, zaawansowane systemy transferu danych i zdolność do walki sieciocentrycznej, wielospektralne systemy celownicze dalekiego zasięgu, zaawansowany szklany kokpit oraz zdolność do osiągnięcia prędkości wyższej od prędkości dźwięku bez użycia dopalania (zdolność supercruise). Wymagania te nie są jednak ścisłe i uniwersalnie zaakceptowane, uznanie zaś samolotu za samolot V generacji często podlega swobodnemu uznaniu i polityce informacyjnej krajów producentów danej konstrukcji.

Geneza

Podział generacyjny samolotów – zwłaszcza myśliwskich – bierze swój początek z pracy Richarda Halliona, który w 19990 roku podzielił samoloty myśliwskie na sześć generacji, opierając się na różnichach w ich poziomie zaawansowania technicznego, w aspektach takich jak prędkość podźwiękowa, naddźwiękowa, Mach 2, wielozadaniowość i wysoko manewrowość[1]. Od tego czasu, zaproponowano szereg jednak innych podziałów samolotów myśliwskich, wśród których znalazł się także podział zaproponowany w publikacjach amerykańskiej agencji kosmicznej NASA, która podzieliła samoloty na 5 faz rozwojowych, podczas gdy niektóre inne dzieliły je na mniejszą liczbę faz[2].

W połowie lat 90., rosyjscy urzednicy zaczeli stosować podział na pięć klas, planując budowę konstrukcji która mogłaby konkurować z amerykańskim Joint Strike Fighter – podzielili w tym celu wszystkie poprzednie konstrukcje na cztery kategorie, następna zaś miała być piątą generacją[2].

Cechy samolotów V generacji

Dokładna lista zdolności i samolotów należących do każdej generacji jest dyskusyjna; klasyfikacja odnosi się tylko do myśliwców napędzanych silnikami odrzutowymi. Wykorzystanie generacji pomaga jednak określić postęp technologiczny i zdolności, które pojawiają się na całym świecie mniej więcej w tym samym czasie[3]. W amerykańskich kołach rządowych, samolot V generacji definiowany jest za pomocą ośmiu wymagań[4]

Podczas gdy niektóre z tych zdolności są współcześnie obecne wśród najnowszych samolotów czwartej generacji i zostały zapoczątkowane jeszcze w czasach zimnej wojny, kluczowym parametrem defuniującym samolot V generacji, jest stopień redukcji wykrywalności samolotu, gdzie RCS nawiązuje do ilości energii radarowej którą samolot odbija z powrotem do jej źródła[4].

Przypisy

  1. ↑ Richard Hallion: A Troubling Past: Air Force Fighter Acquisition since 1945. Airpower Journal. [dostęp 2024-10-16]. (ang.).
  2. ↑ a b Anil Khosla: Classification of Jet Fighters into Generations (by Air Marshal Anil Khosla). Indus International Reseach Fundation. [dostęp 2024-10-16]. (ang.).
  3. ↑ Adam Hebert: Fighter Generations. Air & Space Forces Magazine, 1 wrzesnia 2008. [dostęp 2024-10-16]. (ang.).
  4. ↑ a b Abraham Abrams: J-20 Mighty Dragon, s. 17-18

Bibliografia

  • Abraham Abrams: J-20 Mighty Dragon: Asia’s First Stealth Fighter in the Era of China’s Military Rise. Warwick: Helion, 20 października 2024. ISBN 1-80451-560-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samolot_myśliwski_piątej_generacji&oldid=74978447”