Sławięcice

[[Plik:{{{herb miasta}}}| 30x40px| link=| alt=]]

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

Dzielnica {{{dopełniacz nazwy miasta}}}
{{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{herb}}}|100px| Herb]] [[Plik:{{{flaga}}}|100px| border|Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Miasto	Kędzierzyn-Koźle
Populacja (2005) • liczba ludności	{{{liczba ludności}}}
• gęstość	{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Strefa numeracyjna	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Plan {{{dopełniacz nazwy}}} [[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan {{{dopełniacz nazwy}}}|]]
Położenie na mapie {{{dopełniacz nazwy miasta}}} [[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt=Położenie na mapie|]]
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:town}

{{Dzielnica infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | dopełniacz nazwy miasta = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | flaga = | nazwa oryginalna = | tablice rejestracyjne = | numer kierunkowy = | nazwa = | herb miasta = | plan = | liczba ludności = | opis zdjęcia = | mapa = | państwo = | współrzędne = | herb = Nieznane pola: "sekundN2", "sekundN", "opis_zdjęcia", "herb_miasta", "herb_dzielnicy", "minutE2", "dzielnica", "zespół", "dopełniacz_dzielnicy", "flaga_dzielnicy", "kod_poczt", "populacja", "sekundE2", "tablica_rej", "nr_kier", "w_granicach_miasta", "galeria_commons", "stopniN", "mapa_miasta", "stopniN2", "burmistrz", "stopniE", "minutE", "gęstość", "minutN2", "stopniE2", "dopełniacz_miasta", "założone", "sekundE" oraz "minutN".

Sławięcice (niem. Slawentzitz) – wschodnia dzielnica miasta Kędzierzyn-Koźle, położona nad Kanałem Gliwickim, dawniej odrębne miasto (1973-75). Sławięcice utraciły prawa miejskie w wyniku reformy administracyjnej w 1975 i zostały włączone do nowo utworzonego miasta, powstałego z połączenia Kłodnicy, Kędzierzyna, Koźla i Sławięcic oraz gminy Sławięcice (z siedzibą w Sławięcicach 1973-75). Powstało w ten sposób miasto Kędzierzyn-Koźle

Historia

Średniowiecze

W 1245 istniała już osada Sławięcice (pisownia ówczesna: Slawentzitz - do 1936), która przed 1260 otrzymała prawa miejskie na prawie niemieckim. Jednak już w 1260 utraciły prawa miejskie na rzecz pobliskiego miasta Ujazd.

10 stycznia 1289 książę Kazimierz bytomski jako pierwszy z książąt śląskich złożył w Pradze hołd lenny królowi czeskiemu Wacławowi II. Od tego czasu Sławięcice należały do Czech. W XV wieku wybudowano tu zamek.

Habsburgowie

W 1526 zmarł król Czech i Węgier Ludwik II Jagiellończyk, ostatni władca tych krajów z dynastii Jagiellonów. Jego następcą na tronie Czech i Węgier został arcyksiążę austriacki Ferdynand I Habsburg. Tym samym Sławięcice przeszło pod zwierzchnictwem Habsburgów.

W 1558 cesarz Ferdynand I oddał w zastaw (za pieniądze) Sławięcice Johannowi von Oppersdorff.

Prusy

W roku 1702 posiadłość nabył saski generał i minister pruski Heinrich Jakob Reichsgraf von Flemming, który stworzył w Sławięcicach, Kotlarni (Jakobswalde) i Blachowni wiele nowoczesnych kuźni i walcowni żelaza oraz mosiądzu.

W 1714 roku nowymi właścicielami zostali grafowie von Hoyn, którzy w latach 1716-1720 wybudowali pałac z ogrodem wzorowany na Wersalu. W 1782 dobra Sławięcic przeszły w posiadanie księcia Fryderyka Hohenlohe. Wybudował on w Sławięcicach pałac z parkiem w stylu angielskim. Pałac wkrótce spłonął, odbudował go w 1827 roku Friedrich August, książę Hohenlohe-Ohringen.

Rozbudowa gospodarki

W latach 1792-1821 wybudowano Kanał Kłodnicki, który pobudził rozwój gospodarczy okolic Koźla. Dzięki budowie Kanału Kłodnickiego i linii kolejowej z Wrocławia przez Kędzierzyn (Kandrzin) do Gliwic, Sławięcice rozwinęły się z nieznaczącej posiadłości wiejskiej, w ważną miejscowość przemysłową.

W 1817 Sławięcice uwolniły się od pańszczyzny. W 1845 uruchomiono linię kolejową Opole-Gliwice (stacja kolejowa w Kędzierzynie nazywała się wówczas Koźle-Kędzierzyn). Przyśpieszyło to rozwój gospodarczy całego regionu. W połowie XIX wieku ważnym ośrodkiem przemysłowym były wówczas Sławięcice i pobliska Blachownia. Po Kanale Kłodnickim kursowało rocznie ponad tysiąc statków, przewożąc głównie towary z Gliwic do manufaktury w Sławięcicach oraz do składnicy towarów żelaznych utworzonej u ujścia Kanału do Odry.

Liczba ludności w miejscowości	1845	1855	1861
Sławięcice (Slawentitz)	1.281	1.503	1.791
Kol. Sławięcice (Col. Slawentitz)	245	278	336

Źródło: "Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta", Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001.

W 1910 w Sławięcicach żyło 1.252 mieszkańców.

9 listopada 1919 władze niemieckie przeprowadziły na Górnym Śląsku wybory komunalne. W powiecie kozielskim strona polska zdobyła w Sławięcicach 11 z 21 mandatów.

III powstanie śląskie

Podczas III powstania śląskiego 6 maja 1921 z Łabęd wyruszył 1 katowicki pułk piechoty im. J.Piłsudskiego dowodzony przez ppor. Walentego Fojkisa. 7 maja 1921 zajął on Sławięcice i Blachownię. 4 czerwca 1921 niemieckie oddziały przeszły do kontrofensywy, zdobywając Koźle-Port, Kłodnicę i Kędzierzyn. Aby opóźnić niemieckie natarcie w kierunku na Gliwice, powstańcy wysadzili w powietrze mosty w Sławięcicach na rzece Kłodnica. Ogółem wysadzono dziewięć mostów.

W lipcu 1922 powiat kozielski został oficjalnie ponownie przekazany administracji niemieckiej.

Liczba ludności w miejscowości	1910	1925
Sławięcice (Slawentitz)	2.405	2.338

Źródło: S.Golachowski "Materiały do statystyki narodowościowej Śląska Opolskiego z lat 1910-1939", Poznań-Wrocław 1950.

III Rzesza

W latach 1933-1937 naziści przeprowadzili na Śląsku Opolskim kampanię zmian nazw geograficznych pochodzenia słowiańskiego. Z tego powodu w 1936 historyczną nazwę Slawentzitz zmieniły na Ehrenforst.

W ramach rozpoczętej przez nazistów walki z bezrobociem podjęto budowę Kanału Gliwickiego (lata 1934-1938), który połączył Gliwice z Koźlem-Port.

Przygotowując się do kampanii wrześniowej 1939 przeciwko Polsce, w Sławięcicach ulokowano dowództwo dywersyjnej grupy operacyjnej SS, która przeprowadziła w nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 rzekomo "polski atak" na przygraniczny niemiecki urząd celny.

Na potrzeby budowy zakładów chemicznych i utrzymania produkcji rozpoczęto w 1940 tworzenie rozległej sieci różnego rodzaju obozów, położonych w pasie od Blachowni przez Kędzierzyn i Azoty do Bierawy. Skoncentrowano tutaj około 35 tys. ludzi uwięzionych w różnych obozach.

Niemcy utworzyli w Sławięcicach kilka różnych obozów:

• Międzynarodowy obóz dla jeńców wojennych;
• Obóz pracy przymusowej, przeznaczony głównie dla Polaków (tzw. Polenlager);
• Filia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau w Sławięcicach (około 4 tys. więźniów);
• Obóz pracy przymusowej dla kobiet różnych narodowości (w większości Polek, Żydówek i Rosjanek).

Obóz, początkowo mogący pomieścić 8 000 ludzi, mimo wielkiej śmiertelności osadzonych w nim więźniów, w 1943 osiągnął stan 50 000 uwięzionych. W obozie przeprowadzano wiele masowych egzekucji, m.in. w styczniu 1945 zamordowano 1 500 Żydów. Do kwietnia obóz zarządzany był przez niemiecki Wehrmacht, następnie Gestapo i SS. W styczniu 1945 obóz wyzwolili sowieci. Niemiecka załoga zdążyła go częściowo ewakuować, rozstrzeliwując pozostałych jeńców i więźniów na miejscu.

W Polsce Ludowej

W dniach 23/24 stycznia 1945 Armia Czerwona zajęła Sławięcice. Zespół parkowo-pałacowy został w czasie walk poważnie uszkodzony, a w roku 1948 ruina spłonęła i została rozebrana. 21 marca 1945 rozpoczęło się przejmowanie od Armii Czerwonej obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim.

Na początku 1946 w Sławięcicach mieszkało 1.228 osób.

Ludność miejscowości według spisu powszechnego	1950	1960	1970
Sławięcice	2.648	2.824	3.600

Źródło: "Narodowy spis powszechny 1970 r.", GUS, Warszawa 1971.

25 września 1954 reforma podziału administracyjnego powołała na terenie powiatu kozielskiego 30 gromad, w tym:

• Gromada Sławięcic.

W listopadzie 1959 Sławięcice otrzymały status osiedla.

1 stycznia 1973 Sławięcice uzyskały prawa miejskie.

15 października 1975 nastąpiło połączenie miast Koźla, Kędzierzyna, Kłodnicy i Sławięcice oraz 3 wsi (Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego i Cisowej) – początek dzisiejszego miasta Kędzierzyn-Koźle.

Komunikacja

Układ drogowy

Przez osiedle Sławięcice przebiega ważna droga krajowa 40 i droga wojewódzka 426.

Komunikacja miejska

Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu posiada w dzielnicy Sławięcice 8 przystanków autobusowych: Sławięcice Las I, CeWe Color - Fotojoker, DPS, Hermes, Technikum, Sławięcice Bar "Danka", Batorego, Leśniczówka.

Kursują tutaj autobusy dwóch linii:

nr linii	opis trasy	od/do godz.	częstotliwość kursowania
5	Sławięcie Bar "Danka" - Technikum - Hermes - DPS - CeWe Kolor - Sławięcice Las I - Blachownia - Lenartowice - os. Piastów - Kędzierzyn - Pogorzelec	dni robocze: 4:50/23:05 dni wolne: 5:33/23:10	dni robocze: 30/60 minut dni wolne: 40/60 minut
	Pogorzelec - Kędzierzyn - os. Piastów - Lenartowice - Blachownia - Sławięcice Las I - CeWe Kolor - DPS - Hermes - Technikum - Sławięcie Bar "Danka"	dni robocze: 4:20/22:15 dni wolne: 4:55/22:23
	Wybrane kursy przedłużone do Ujazdu, Brzeziec i Koźla Dworzec PKP.
9	Batorego - Technikum - Bar "Danka" - Leśniczówka - Miejsce Kłodnickie - Cisowa - Kuźniczka - Kędzierzyn - Pogorzelec	dni robocze: 5:17/20:49 dni wolne: 5:50/20:53	dni robocze: 30/60 minut dni wolne: 90/120 minut
	Pogorzelec - Kędzierzyn - Kuźniczka - Cisowa - Miejsce Kłodnickie - Sławięcice Leśniczówka - Bar "Danka" - Technikum - Batorego	dni robocze: 6:01/21:37 dni wolne: 6:28/21:35
	Wybrane kursy jadą trasą na Kuźniczka Cmentarz przez ul. Spokojną.

Kolej

W Sławięcicach znajduje się stacja kolejowa Sławięcice.

Kultura

W Sławięcicach znajduje się Filia nr 8 (ul. St. Batorego 32) Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kędzierzynie-Koźlu. Oferuje dostęp do Internetu i ksero.

Edukacja

• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 16, ul. Sławięcicka 96
• Publiczne Gimnazjum nr 9, ul. Sławięcicka 96
• Zespół Szkół nr 3 z Publicznym Gimnazjum nr 8, ul. Sławięcicka 79
• Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu Wydział Gospodarki Narodowej, zaoczne studia magisterskie, ul. Sławięcicka 79

Kościoły i Związki Wyznaniowe

Kościół Rzymskokatolicki:

• Parafia św. Katarzyny, ul. Staszica

Sport

W Sławięcicach znajdują się następujące obiekty sportowe:

• Stadion sportowo-rekreacyjny (ul. Sadowa) - wykorzystywany do szkolenia i rozgrywek w piłce nożnej oraz do organizacji imprez sportowych, rekreacyjnych, kulturalnych i innych.

Zabytki

• Kościół parafialny pw św. Katarzyny (ul. Staszica);
• Pozostałości zespołu parkowo-pałacowego (jeden z największych parków Opolszczyzny). Na terenie parku zachował się późnoklasycystyczny dom ogrodnika, barokowy pawilon ogrodowy tzw. "Belweder" oraz boczne wejście do pałacu.
• Teren byłego obozu koncentracyjnego (na placu apelowym znajduje się budynek krematorium oraz pomnik ku czci pomordowanym, w otaczającym lesie – liczne pozostałości wież strzelniczych, bram wjazdowych).

• 
  Pozostałość po pałacu
• 
  Krematorium
• 
  Pomnik ofiar byłego obozu pracy
• 
  Brama wjazdowa do byłego obozu pracy

Władze miasta

Naczelnik miasta:

• Julian Wieczorek

Dalej patrz Kędzierzyn-Koźle.

Zobacz też

• Powiat kozielski
• Powiat kędzierzyńsko-kozielski

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Sławięcic
• Strona Liturgicznej Służby Ołtarza w Sławięcicach