Matthew Perry (aktor)
Matthew Perry (2013) | |
Imię i nazwisko |
Matthew Langford Perry |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
19 sierpnia 1969 |
Data i miejsce śmierci |
28 października 2023 |
Zawód |
aktor, komik, dramatopisarz, producent wykonawczy, scenarzysta, producent filmowy |
Lata aktywności |
1979–2021 |
Matthew Langford Perry (ur. 19 sierpnia 1969 w Williamstown, zm. 28 października 2023 w Los Angeles[1]) – amerykańsko-kanadyjski aktor, występował m.in. w roli Chandlera Binga w sitcomie NBC Przyjaciele (1994–2004).
Młodość
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Williamstown w stanie Massachusetts, jako syn Suzanne Marie Morrison, kanadyjskiej dziennikarki i Johna Bennetta Perry’ego, amerykańskiego aktora i modela[2]. Jego ojciec miał pochodzenie angielskie, irlandzkie, niemieckie i szwajcarskie[3], a matka miała korzenie angielskie, irlandzkie i francuskie[3]. Kiedy para rozwiodła się przed pierwszymi urodzinami syna, Perry zamieszkał razem z matką i jej nowym mężem Keithem Morrisonem w Ottawie, gdzie spędził większość dzieciństwa.
Jego pasją był tenis, w którym odnosił duże sukcesy na poziomie krajowym, m.in. zajął w kategorii juniorów 17. miejsce w grze pojedynczej i trzecie miejsce w grze podwójnej. W wieku 15 lat zamieszkał z ojcem w Los Angeles, gdzie zainteresował się aktorstwem i zaczął brać udział w szkolnych przedstawieniach swojego liceum w Sherman Oaks. Po zakończeniu liceum planował studia na Uniwersytecie Południowej Kalifornii, jednak zrezygnował z nich, gdy dostał główną rolę w serialu telewizyjnym Second Chance, bo chciał wykorzystać okazję do rozpoczęcia kariery aktorskiej.
Aktorstwo
[edytuj | edytuj kod]Początki (lata 80.)
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy pojawił się w telewizji w 1987 w serialu Second Chance, który nie cieszył się jednak popularnością i wyprodukowano tylko jeden sezon. Mimo to Perry pozostał w Los Angeles i dalej próbował sił w zawodzie. W 1988 zadebiutował na dużym ekranie w drugoplanowej roli w filmie A Night in the Life of Jimmy Reardon. Na początku lat 90. grał epizodyczne role w wielu serialach oraz wykreował główne role: w sitcomach Sydney i Home Free, dzięki którym powoli zaczął zyskiwać sławę[4].
Przełom (lata 90.)
[edytuj | edytuj kod]W 1993 miał dostać rolę w pilotowym odcinku sitcomu LAX 2194, jednak projekt nie był pewny. W tym czasie zapisał się na casting do serialu Friends Like us, później znanym jako Przyjaciele. Po odwołaniu kręcenia LAX 2194 poszedł na przesłuchanie do Friends Like us, w którym dostał rolę Chandlera Binga. Występ w Przyjaciołach stał się przełomowy w jego karierze, sam serial zyskał popularność i w Ameryce, i na całym świecie, bijąc rekordy oglądalności i zyskując nominacje do wielu nagród. Perry za rolę Chandlera był nominowany m.in. do nagrody Emmy w 2002 roku.
Dzięki rosnącej rozpoznawalności dostawał role w kolejnych filmach stających się kinowymi hitami, takich jak Polubić czy poślubić (1997), Troje do Tanga (1999), Jak ugryźć 10 milionów (2000) i Jak ugryźć 10 milionów 2 (2002).
Kolejne role (lata 2000)
[edytuj | edytuj kod]Po zdjęciu serialu Przyjaciele z anteny i po wielu rolach w komediowych filmach zaczął występować również w dramatach. Zaczął od epizodycznej roli w serialu Prezydencki poker (2004), za którą był nominowany do nagrody Emmy w dwóch kategoriach. Następnie zagrał główną postać w filmie Młodzi gniewni. Historia Rona Clarka (2006), za którą dostał nominację do Złotego Globu i Emmy. W kolejnych latach zagrał m.in. w Studio 60, Numb, Ptaki Ameryki czy Znów mam 17 lat. Udzielił również głosu postaci Benny’ego w grze komputerowej Fallout: New Vegas.
Producent
[edytuj | edytuj kod]Z czasem zaczął próbować sił także jako reżyser i producent: najpierw wyreżyserował jeden z odcinków czwartego sezonu serialu Hoży doktorzy, później wyprodukował swój serial Mr. Sunshine (2011), który okazał się niewypałem i został zdjęty z anteny.
W 2015 został współtwórcą i odtwórcą głównej roli serialu Dziwna para. Stworzył również własną sztukę teatralną pt. The End of Longing, która miała premierę 11 lutego 2016 roku w Playhouse Theatre w Londynie.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Zmagał się z uzależnieniami od opioidów, amfetaminy i alkoholu[5]. Jego problemy z nałogiem zaczęły się w połowie lat 90, w 1997 poszedł na pierwszy odwyk[potrzebny przypis]. Cierpiał również na inne zdrowotne problemy, jak duże wahania wagi czy zapalenie trzustki.
W maju 2013 roku został odznaczony przez Biuro Kontroli Narkotyków Białego Domu za otworzenie Domu Perry’ego w jego dawnej posiadłości w Malibu, gdzie ludzie uzyskują pomoc w wychodzeniu z nałogu[potrzebny przypis].
Śmierć i pogrzeb
[edytuj | edytuj kod]28 października 2023 został znaleziony przez swojego asystenta martwy w wannie z hydromasażem w swoim domu w Los Angeles. Na miejscu policja stwierdziła zgon aktora[6][1]. Zmarł z powodu choroby wieńcowej spowodowanej ostrym działaniem ketaminy[7].
30 października 2023 aktorzy z serialu Przyjaciele wydali oświadczenie:
Wszyscy jesteśmy bardzo zdruzgotani stratą Matthew. Byliśmy kimś więcej niż tylko kolegami z obsady. Jesteśmy rodziną. Jest tak wiele do powiedzenia, ale teraz zamierzamy poświęcić chwilę na żałobę i przetworzenie tej niezgłębionej straty. Z czasem powiemy więcej, kiedy będziemy w stanie. Na razie nasze myśli i miłość są z rodziną Matty’ego, jego przyjaciółmi i wszystkimi, którzy go kochali na całym świecie[8].
Matthew Perry został pochowany na Forest Lawn Memorial Park w Los Angeles, niedaleko Wzgórza Hollywood[9].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
---|---|---|---|
1988 | A Night in the LIfe of Jimmy Reardon | Fred Roberts | |
1989 | Szalona małolata | Timothy | |
1994 | Getting In | Randall Burns | |
1997 | Poślubić czy polubić | Alex Whitman | |
1998 | Bohaterowie z przypadku | Leslie Edwards | |
1999 | Troje do tanga | Oscar Novak | |
2000 | Jak ugryźć 10 milionów | Nicholas „Oz” Oseransky | |
2000 | Dzieciak | pan Vivian | |
2002 | Kto pierwszy, ten lepszy | Joe Tyler | |
2004 | Jak ugryźć 10 milionów 2 | Nicholas „Oz” Oseransky | |
2005 | Hoosiers II: Senior Year | Coach Norman Dale Jr. | film krótkometr. |
2007 | Numb | Hudson | również producent wykonawczy |
2008 | Ptaki Ameryki | Morrie Tanager | |
2009 | Znów mam 17 lat | dorosły Mike O’Donnell |
Telewizja
[edytuj | edytuj kod]Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
---|---|---|---|
1979 | 240-Robert | Arthur | odcinek „Bank Job” |
1983 | Not Necessarily the News | Bob | odcinek „Audrie in Love” |
1985 | Charles in Charge | Ed Stanley | odcinek „The Wrong Guy” |
1986 | Silver Spoons | Davey | odcinek „Rick Moves Out” |
1987–1988 | Second Chance | Chazz Russell | 21 odcinków |
1988 | Just the Ten of Us | Ed | odcinek „The DInner Test” |
1988 | Autostrada do nieba | David Hastings | 2 odcinki |
1988 | Dance 'til Dawn | Roger | film telewizyjny |
1989 | Dzieciaki, kłopoty i my | Sandy | 3 odcinki |
1989 | Empty Nest | Bill w wieku 18 lat | odcinek „A Life in the Day” |
1990 | Sydney | Billy Kells | 13 odcinków |
1990 | Who’s the Boss? | Benjamin Dawson | odcinek „Roomies” |
1991 | Call Me Anna | Desi Arnaz Jr. | film telewizyjny |
1991 | Beverly Hills, 90210 | Roger Azarian | odcinek „April is the Cruelest Month” |
1992 | Sibs | odcinek „What Makes Lily Run?' | |
1992 | Życie jak sen | Alex Farmer | odcinek :To The Moon, Alex!” |
1993 | Deadly Relations | George Westerfield | film telewizyjny |
1993 | Home Free | Matt Bailey | 13 odcinków |
1994 | Parallel Lives | Willie Morrison | film telewizyjny |
1994–2004 | Przyjaciele | Chandler Bing | 236 odcinków 9 nominacji, 2 nagrody |
1995 | The John Larroquette Show | Steven | odcinek „Rachel Redux” |
1995 | Chandler Bing | odcinek „Caroline and the Folks” | |
1997 | Saturday Night Live | On sam | odcinek „Matthew Perry/Oasis” |
2001 | Simpsonowie | Ultradom 3000 | odcinek „Threehouse of Horror XII” |
2002 | Ally McBeal | Todd Merrick | 2 odcinki |
2003 | Prezydencki poker | Joe Quincy | 3 odcinki |
2004 | Hoży doktorzy | Murray Marks | odcinek „My Unicorn”, również reżyser |
2006 | Młodzi gniewni. Historia Rona Clarka | Ron Clark | film telewizyjny |
2006–2007 | Studio 60 | Matt Albie | 22 odcinki |
2008 | The End of Steve | Steve Legend | pilot, również twórca i producent wykonawczy |
2011 | Mr. Sunshine | Ben Donovan | 13 odcinków, również współtwórca i producent wykonawczy |
2011 | Childrens Hospital | On Sam | odcinek „The Black Doctor” |
2012–2013 | Żona idealna | Mike Kresteva | 4 odcinki |
2012–2013 | Go On | Ryan King | 22 odcinki, również producent wykonawczy |
2014 | Cougar Town: Miasto kocic | Sam | odcinek „Like a Diamond” |
2015 | Terapia w sieci | Tyler Bishop | 2 odcinki |
2015–2017 | Dziwna para | Oscar Madison | 38 odcinków również scenarzysta i producent wykonawczy |
2017 | Sprawa idealna | Mike Kresteva | 3 odcinki |
2017 | The Kennedys: After Camelot | Tedd Kennedy | 2 odcinki |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Matthew Perry nie żyje. Gwiazda serialu "Przyjaciele" miała 54 lata. tvn24.pl. [dostęp 2023-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Matthew Perry Biography (1969?-). Film Reference. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Matthew Perry What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-01-03]. (ang.).
- ↑ Sandra Brennan: Matthew Perry Biography. AllMovie. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
- ↑ Matthew Perry walczył z uzależnieniami. Brał 55 tabletek dziennie, był na 15 odwykach [online], Plejada, 29 października 2023 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
- ↑ Richard Winton, Matt Brennan, Connor Sheets: ‘Friends’ star Matthew Perry dead at 54, found in hot tub at L.A. home, sources say. Los Angeles Times, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
- ↑ Znamy przyczynę śmierci Matthew Perry'ego. Upubliczniono wyniki autopsji gwiazdy serialu "Przyjaciele" [online], Filmweb, 3 lutego 2024 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
- ↑ ‘Friends’ stars react to ‘unfathomable loss’ of Matthew Perry. cnn.com, 31 października 2023. [dostęp 2023-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Pogrzeb Matthew Perry’ego. Pożegnały go gwiazdy serialu "Przyjaciele". natemat.pl. [dostęp 2023-11-04].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Matthew Perry w bazie IMDb (ang.)
- Matthew Perry w bazie Filmweb
- Matthew Perry w bazie Notable Names Database (ang.)
- Amerykanie pochodzenia kanadyjskiego
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykańscy komicy
- Amerykańscy producenci telewizyjni
- Amerykańscy scenarzyści XXI wieku
- Kanadyjscy aktorzy filmowi
- Kanadyjscy aktorzy głosowi
- Kanadyjscy aktorzy telewizyjni
- Kanadyjscy komicy
- Kanadyjscy producenci filmowi
- Kanadyjscy scenarzyści
- Pochowani na Forest Lawn Memorial Park (Hollywood Hills)
- Urodzeni w 1969
- Zmarli w 2023