Przejdź do zawartości

Kazimierz Turno

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 2a02:a31d:8207:5200:3839:6149:9c41:2745 (dyskusja) o 21:58, 17 sty 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Kazimierz Turno
Ilustracja
Herb
Trzy Kotwice
Rodzina

Turnowie

Data urodzenia

1778

Data i miejsce śmierci

1817
Dobrzyca

Ojciec

Jan Turno

Matka

Kordula Gorzeńska

Żona

Wiktoria Rogalińska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia)

Kazimierz Turno herbu Trzy Kotwice (ur. 25 listopada 1778 w Głubczynie, zm. 8 listopada 1817 w Dobrzycy[1]) – generał brygady armii Księstwa Warszawskiego, odznaczony w Księstwie Warszawskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari[2].

Życiorys

Syn stolnika kaliskiego Jana Turno (zm. 1792) i Korduli z Gorzeńskich Turnowej (1737–1816), miał siostry Ludwikę (1759–1826) i Katarzynę (1769–1800) oraz brata Adama (1775–1851), oficera w Armii Księstwa Warszawskiego, który pozostawił po sobie prowadzony przez wiele lat, znakomicie dokumentujący ówczesną epokę i często wykorzystywany przez badaczy "Dziennik", przechowywany obecnie w Ossolineum.

W 1801 r. poślubił Helenę z Rogalińskich herbu Łodzia, kasztelankę międzyrzecką, z którą miał syna Jana Napoleona (1806-1821) i 5 córek: Augustynę (1802–1881), Józefatę (ur. 1803), Kordulę (1807–1876), Donatę (1808–1876) i Amelię (ur. 1811)[3].

Służbę wojskową rozpoczął w 1803 w armii pruskiej, adiutant księcia Fryderyka Augusta. Od 1806 w Wojsku Polskim. Własnym kosztem wystawił 5 pułk strzelców konnych[4], którym dowodził jako pułkownik do 1810. W kampanii 1807 odznaczył się w bitwie pod Toruniem, a następnie szarżował na czele pułku przeciw armii rosyjskiej w bitwie pod Frydlandem[5], gdzie został ranny i otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej.

W kampanii 1809 walczył pod Górą, odznaczył się przy zdobywaniu Sandomierza i pod Wrzawami. W 1810 otrzymał awans na generała brygady i został mianowany adiutantem króla saskiego i księcia warszawskiego Fryderyka Augusta oraz dowódcą wojskowym departamentu kaliskiego.

W wyprawie moskiewskiej (1812) dowódca 29 Brygady Jazdy Dywizji gen. Aleksandra Rożnieckiego w IV Korpusie Rezerwowym Kawalerii gen. Marie Victora Nicolasa de Fay de La Tour Maubourga. Odznaczył się w bitwie pod Mirem, w czasie walk odwrotowych spod Moskwy został ciężko ranny w bitwie nad Berezyną. W kampanii 1813 dowódca brygady w VIII Korpusie Wielkiej Armii. W Dreźnie został uroczyście odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Legii Honorowej. Wraz z królem saskim dostał się do niewoli pod Lipskiem.

W 1815 otrzymał od niego Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu św. Henryka[6].

W 1816 odziedziczył po wuju, gen. Augustynie Gorzeńskim (bracie Korduli z Gorzeńskich Turnowej) dobra dobrzyckie[7]. Już w roku następnym zmarł w Dobrzycy wskutek ran odniesionych nad Berezyną.

Był członkiem loży wolnomularskiej Bracia Zjednoczeni w 1808 roku, członek loży Français et Polonais Réunis[8].

Przypisy

  1. Stanisław Borowiak: GENERAŁ KAZIMIERZ TURNO (1778-1817). Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy, 2016-08-08. [dostęp 2018-12-11]. (pol.).
  2. Xięga Pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830; zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku krzyżem wojskowym "Virtuti Militarii" ozdobionych, Lwów 1881, s. 48.
  3. T. Żychliński: Złota Księga Szlachty Polskiej. T. III. Poznań: 1881, s. 298-299.
  4. W pierwotnej numeracji 1 pułk jazdy.
  5. Dzisiejszy Prawdinsk w obwodzie kaliningradzkim.
  6. Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 99
  7. R. Kąsinowska: Dobrzyca. Fortalicja. Pałac. Muzeum. Dobrzyca: 2007, s. 174-176. ISBN 978-83-924000-1-1.
  8. S. Małachowski-Łempicki. Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821. W: Archiwum Komisji Historycznej. T. XIV. Kraków: 1930, s. 323.