Syzyfowe prace
| Autor |
Stefan Żeromski (jako Maurycy Zych) |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1897 |
Syzyfowe prace – powieść Stefana Żeromskiego, która po raz pierwszy ukazała się w krakowskim dzienniku „Nowa Reforma” od 7 lipca do 24 września 1897. Z początku powieść miała mieć tytuł "Wybawiciel".
Historia powstania
Żeromski opublikował ją pod pseudonimem Maurycy Zych. Pod tymże pseudonimem wydał ją w formie książkowej we Lwowie w 1898, nakładem Lwowskiego Towarzystwa Wydawniczego[1]. Ocenzurowana i przygotowana do druku przez pisarza powieść ukazała się w zaborze rosyjskim w 1909 (z datą 1910) pod tytułem Andrzej Radek, czyli Syzyfowe prace.
Analiza
W powieści autor na podstawie własnych doświadczeń z dzieciństwa i lat młodzieńczych przedstawił obraz szkoły w rosyjskim Królestwie Polskim i walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją. Żeromski pod przejrzystymi kryptonimami ukrył szkołę w Pińczowie jako progimnazjum w Pyrzogłowach i gimnazjum kieleckie jako szkoła w Klerykowie. Pod osobą Andrzeja Radka ukrył swego bliskiego przyjaciela Jana Wacława Machajskiego, syna mieszczanina pińczowskiego[2].
W rozdziale XVII opisano scenę, w której Marcin Borowicz odnajduje w pamiętniku wiersz Anny Stogowskiej „Biruty”. Jest to końcowy fragment wiersza Mieczysława Romanowskiego Kiedyż?. Ponadto, ukazany w wierszu motyw przekuwania broni na narzędzia rolnicze pojawia się również w Piśmie Świętym w ST (w Księdze Izajasza 2, 4 oraz Księdze Micheasza 4, 3).
Adaptacje
Powieść zekranizował w latach 1998–2000 Paweł Komorowski. W filmie i serialu w rolach głównych wystąpili: Łukasz Garlicki, Franciszek Pieczka, Bartłomiej Kasprzykowski, Zofia Kucówna i Alicja Bachleda-Curuś[3].
Zobacz też
- Wasilij Grigoriewicz Smorodinow – autor pamiętnika Moja służba w Warszawskim Okręgu Naukowym i zdarzenia ze szkolnego życia: wspomnienia pedagoga
Przypisy
- ↑ O lwowianach, Lwowie, Małopolsce Wschodniej i Wołyniu. „Syzyfowe prace”. „Biuletyn”. Nr 24, s. 53, czerwiec 1973. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego DXII Prace Historyczne, Zeszyt 62, „Pińczów i jego szkoły w dziejach” pod redakcją J. Wyrozumskiego. PWN 1979.
- ↑ Syzyfowe prace. filmpolski.pl. [dostęp 2011-01-25].