Andrzej Franaszek

Andrzej Franaszek

Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1971 Kraków
Zawód, zajęcie	dziennikarz, pisarz
Pracodawca	„Tygodnik Powszechny”

Andrzej Franaszek (ur. 28 kwietnia 1971 w Krakowie) – polski literaturoznawca, krytyk literacki, pisarz, członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”, współpracownik Programu Drugiego Polskiego Radia oraz TVP Kultura, sekretarz Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta.

Życiorys

Absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktor nauk humanistycznych (rozprawa pt. Kategorie negatywne w literaturze polskiej po roku 1989. Rekonesans, 2011). Jest adiunktem w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Członek jury Nagrody Nike w latach 2004–2005, uczestnik programów literackich w TVP Kultura („Czytelnia”, „Czytanie to awantura”, „Sztuka czytania”) oraz w Programie Drugim Polskiego Radia („Życie na miarę literatury”, „Dwukropek”), pracownik Fundacji im. Zbigniewa Herberta i sekretarz Nagrody jego imienia, członek PEN-Clubu, autor scenariuszy filmów dokumentalnych.

Zajmuje się przede wszystkim twórczością współczesnych poetów polskich, m.in.: Zbigniewa Herberta (Ciemne źródło, Londyn: „Puls”, 1998, wznowienie 2008; antologia Poznawanie Herberta, 1998–2000) oraz Czesława Miłosza (Traktat moralny; Traktat poetycki, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1996; przedmowa w: Lekcja Literatury z Czesławem Miłoszem, Aleksandrem Fiutem i Andrzejem Franaszkiem; Miłosz. Biografia, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011). Mieszka w Krakowie.

Opublikowane książki

• Ciemne źródło. O twórczości Zbigniewa Herberta, Puls, Londyn 1998; wydanie drugie: Wydawnictwo Znak, Kraków 2008 ISBN 978-83-240-0998-5;
• Poeci czytają Herberta (autor opracowania), Wydawnictwo a5, Kraków 2009, ISBN 978-83-612-9813-7;
• Przepustka z piekła. 44 szkice o literaturze i przygodach duszy, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, ISBN 978-83-240-1398-2;
• Miłosz. Biografia, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, ISBN 978-83-240-1614-3; wydanie drugie: Wydawnictwo Znak, Kraków 2024, ISBN 978-83-240-6886-9;
• Herbert. Biografia (dwa tomy: Niepokój i Pan Cogito), Wydawnictwo Znak, Kraków 2018, ISBN 978-83-240-5376-6, ISBN 978-83-240-6886-9;
• Gwiazda Piołun. Opowieści o poezji, podróżowaniu i przyjaźni, Wydawnictwo Znak, Kraków 2022, ISBN 978-83-240-6425-0.

Wybrane scenariusze filmów dokumentalnych

• Zwyczajna dobroć. O Jerzym Turowiczu (1998), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz
• Czarodziejska góra. Amerykański portret Czesława Miłosza (2000), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz
• Pokolenie ‘89 (2002), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz
• Profesor. O Leszku Kołakowskim (2005), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz
• Miłosz (2013)

Nagrody

• 1999 – Nominacja do Nagrody Literackiej Nike za książkę Ciemne źródło
• 2011 – Nagroda Krakowska Książka Miesiąca za Miłosz. Biografia (Wydawnictwo Znak, Kraków 2011)
• 2011 – Nagroda Fundacji im. Kościelskich
• 2012 – Finał Nagrody Literackiej Nike oraz Nagroda Nike Czytelników „Gazety Wyborczej” za książkę Miłosz. Biografia
• 2013 – Nagroda im. Kazimierza Wyki
• 2013 – Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za książkę Miłosz. Biografia
• 2019 – Nagroda Miasta Krakowa

Linki zewnętrzne

• Andrzej Franaszek w bazie filmpolski.pl
• Andrzej Franaszek w bazie IMDb (ang.)
• Andrzej Franaszek w bazie Filmweb