1803
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1803
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 20 kwietnia – w Lublinie pożar strawił 28 budynków, w tym kościół i klasztor karmelitów bosych, na miejscu których obecnie znajduje się Nowy Ratusz.
- 13 maja – połączenie Galicji Wschodniej i Zachodniej w jedną prowincję ze stolicą we Lwowie; Kraków przestał być siedzibą władz krajowych, tracąc tym samym status stolicy Nowej Galicji. Zachował jednak dawny tytuł miasta stołecznego.
- 1803–1804 rozebrano Zamek Królewski w Kaliszu – największy zamek w Wielkopolsce.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 27 stycznia–11 lutego – rewolucja haitańska: na San Domingo udała się skierowana przez Napoleona do walki z powstańcami 2 Półbrygada Polska.
- 29 stycznia – podczas przyjęcia urodzinowego króla Danii i Norwegii Chrystiana VII został użyty po raz pierwszy porcelanowy serwis obiadowy Flora Danica, obecnie sztandarowy produkt Królewskiej Fabryki Porcelany Royal Copenhagen.
- 14 lutego – główny sędzia John Marshall ogłosił, iż jakakolwiek uchwała Kongresu Stanów Zjednoczonych, która byłaby sprzeczna z konstytucją, nie ma mocy prawnej.
- 19 lutego – Napoleon Bonaparte wydał Akt Mediacyjny, na mocy którego została zniesiona Republika Helwecka, a na jej miejsce wprowadzono w charakterze państwa stowarzyszonego z Francją luźny związek 19 kantonów.
- 1 marca – USA: Ohio jako 17 stan dołączyło do Unii.
- 5 kwietnia – w Wiedniu odbyła się premiera III koncertu fortepianowego Ludwiga van Beethovena.
- 26 kwietnia – we Francji spadł meteoryt L’Aigle, pierwszy o stwierdzonym pochodzeniu pozaziemskim.
- 30 kwietnia – Francja sprzedała Luizjanę Stanom Zjednoczonym za 15 mln dolarów.
- 16 maja – Francja zerwała układ pokojowy z Wielką Brytanią.
- 18 maja – wojny napoleońskie: po anektowaniu przez Francję Piemontu Wielka Brytania wypowiedziała jej ponownie wojnę.
- Czerwiec – wojska francuskie zajęły Hanower.
- 26 czerwca – Szwecja zwróciła warunkowo Meklemburgii zajmowany przez nią od 1648 roku Wismar w zamian za 1,258 mln dalerów.
- 26 lipca – w Wielkiej Brytanii na trasie Wandsworth–Croydon uruchomiona została pierwsza publiczna (konna) kolej żelazna.
- 20 października – Senat Stanów Zjednoczonych ratyfikował traktat dotyczący zakupu Luizjany od Francji; 24 senatorów głosowało za, siedmiu – przeciw, a zakupione wówczas ziemie niemal podwoiły powierzchnię ówczesnych Stanów Zjednoczonych.
- 18 listopada – rewolucja haitańska: kluczowa dla późniejszej niepodległości bitwa pod Vertières.
- 19 listopada – rewolucja haitańska: przed powstańcami skapitulował francuski garnizon w Cap na San Domingo.
- 30 listopada
- rewolucja haitańska: skapitulowały resztki francuskiego korpusu ekspedycyjnego na San Domingo.
- Hiszpanie przekazali oficjalnie Luizjanę Francuzom.
- Listopad – wojska brytyjskie wkroczyły do Delhi.
- 9 grudnia – Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił 12. poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych zmieniającą sposób wyboru prezydenta i wiceprezydenta.
- 20 grudnia – Kongres Stanów Zjednoczonych ratyfikował zakup Luizjany.
- Alexander von Humboldt wszedł na wierzchołek meksykańskiego wulkanu Toluca (4704 m n.p.m.).
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 11 stycznia – Jan Antoni Farina, biskup Treviso, święty katolicki (zm. 1888)
- 29 stycznia – Alfons Kropiwnicki, polski architekt (zm. 1881)
- 23 lutego – Aleksandra Pruska, wielka księżna Meklemburgii-Schwerin (zm. 1892)
- 13 marca – Aleksander Wielopolski, polski polityk, w latach 1862–1863 naczelnik cywilnego rządu Królestwa Polskiego, zwolennik ugody z Moskwą (zm. 1877)
- 16 marca – Aleksander Ludwik Kozubowski, polski architekt (zm. 1853)
- 19 marca – Tomasz Kulczycki, polski krawiec, wydawca (zm. 1873)
- 4 maja – Jan Nepomucen Niemojowski, polski działacz narodowościowy (zm. 1873)
- 12 maja – Justus von Liebig, niemiecki chemik (zm. 1873)
- 9 czerwca – Adolf Januszkiewicz, polski pisarz, podróżnik (zm. 1857)
- 14 czerwca – Antoni Manastyrski, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (zm. 1869)
- 4 lipca – Piotr Bonhomme, francuski duchowny, założyciel Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej z Kalwarii, błogosławiony katolicki (zm. 1861)
- 12 lipca – Piotr Chanel, francuski marysta, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1841)
- 18 lipca – Anna Ciundziewicka, polska posiadaczka ziemska, autorka poradnika gospodarstwa domowego (zm. 1850)
- 17 sierpnia – Józef Marchand, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1835)
- 23 sierpnia – Piotr Vernier, polski botanik, ogrodnik, nauczyciel, publicysta, rysownik pochodzenia francuskiego (zm. 1890)
- 11 września – Aleksander Stryjeński, polski inżynier wojskowy i cywilny, kartograf (zm. 1875)
- 13 września – Maurycy Mochnacki, polski działacz i publicysta polityczny, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1834)
- 18 września
- Jakub Laval, francuski duchowny, misjonarz, błogosławiony katolicki (zm. 1864)
- Leon Ludwik Sapieha, polski książę, polityk, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1878)
- 20 września
- Pierre Maubant, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1839)
- Władysław Hieronim Sanguszko, polski książę, ziemianin, polityk (zm. 1870)
- 28 września – Prosper Mérimée, francuski pisarz (zm. 1870)
- 29 września – Jacques Charles François Sturm, francuski matematyk, fizyk (zm. 1855)
- 7 października – Jacques Honoré Chastan, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1839)
- 16 października – Robert Stephenson, angielski inżynier kolejnictwa (zm. 1859)
- 29 listopada – Christian Andreas Doppler, fizyk austriacki, odkrywca efektu Dopplera (zm. 1853)
- 1 grudnia – Franciszek Ksawery Wierzchleyski, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (zm. 1884)
- 11 grudnia – Hector Berlioz, kompozytor francuski (zm. 1869)
- 16 grudnia – Friedrich Böhm, gdański kupiec i duński konsul (zm. 1844)
- data dzienna nieznana:
- Józef Im Ch’i-p’ek, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1846)
- Zuzanna U Sur-im, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1846)
- Karmel Volta, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1860)
- Piotr Yi Ho-yŏng, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1838)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 17 lutego
- Ostatki: 22 lutego
- Popielec: 23 lutego
- Niedziela Palmowa: 3 kwietnia
- Wielki Czwartek: 7 kwietnia
- Wielki Piątek: 8 kwietnia
- Wielka Sobota: 9 kwietnia
- Wielkanoc: 10 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 11 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 19 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 29 maja
- Boże Ciało: 9 czerwca
