5 Dywizja Pancerna (III Rzesza)

5 Dywizja Pancerna
5. Panzer-Division
	; Czołgi Panzer IV 5 Dywizji Pancernej w Rosji, 1942
	Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	15 listopada 1938
Rozformowanie	1945
	Dowódcy
Pierwszy	Heinrich von Vietinghoff
Ostatni	Hans Herzog
	Działania zbrojne
	II wojna światowa agresja na Francję; agresja na Jugosławię i Grecję; atak na ZSRR; operacja Fall Blau; bitwa na łuku kurskim;
	Organizacja
Dyslokacja	Opole
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Formacja	Wehrmacht
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Podległość	VIII Korpus Armijny →; 4 Armia Pancerna →; 2 Armia Pancerna
	Multimedia w Wikimedia Commons

Znaki taktyczny (1. 1938–40, 2. 1941–45)

5 Dywizja Pancerna, 5. Panzer-Division (5 DPanc) – związek taktyczny Wojsk Pancernych Wehrmachtu, uczestniczył w agresji na Polskę, Francję, Jugosławię, Grecję i ataku na Związek Radziecki.

Historia

Dywizja została sformowana na podstawie rozkazu z dnia 15 listopada 1938 roku w Opolu^[1].

W 1939 roku wzięła udział w agresji na Polskę w składzie VIII Korpusu 14 Armii Grupy Armii Południe. Po zakończeniu działań w Polsce w grudniu 1939 roku przeniesiona na front zachodni^[2].

Wzięła udział w 1940 roku w agresji na Francję, walcząc na terenie Flandrii i północnej Francji w składzie Grupy Pancernej von Kleista Grupy Armii B. Po zakończeniu działań we Francji wycofana do okupowanej Polski w grudniu 1940 roku, gdzie została zreorganizowana.

W styczniu 1941 roku skierowana do Rumunii, wzięła udział w ataku na Jugosławię i Grecję atakując te kraje z terytorium Bułgarii^[3]. Po zakończeniu działań w Grecji w lipcu 1941 roku skierowana do obwodu Grupy Armii Środek.

W grudniu 1941 roku po włączeniu w skład 4 Grupy Pancernej wzięła udział w bitwie o Moskwę. Następnie uczestniczyła w walkach na środkowym odcinku frontu wschodniego.

W lipcu 1943 roku wzięła udział w operacji Cytadela, walcząc w rejonie Orła w składzie 2 Armii Pancernej. W trakcie tych walk poniosła znaczne straty. Następnie walczy nad Dnieprem.

W lipcu 1944 roku została przerzucona na Litwę a później na Łotwę. Pod koniec 1944 roku przerzucona do Prus Wschodnich, gdzie następnie walczyła od stycznia 1945 roku, cofając się w kierunku Morza Bałtyckiego. W wyniku tych walk dywizja została rozbita pod koniec marca 1945 roku w rejonie Gdańska. Resztki oddziałów zostają przerzucone na Hel, gdzie ostatecznie kapitulują w maju 1945 roku.

Dowództwo dywizji

Dowódcy dywizji^[1]

gen. płk Heinrich von Viettinghoff-Scheel (1938 – 1939)
gen. por. Max von Hartlieb-Walsporn (1939 – 1940)
gen. wojsk panc. Joachim Lemelsen (1940)
gen. wojsk panc. Gustaw Fehn (1940 – 1942)
gen. por. Edward Metz (1942 – 1943)
gen. mjr Johannes Nedtwig (1943)
gen. por. Ernst Felix Fäckenstedt (1943)
gen. wojsk panc. Karl Decker (1943 – 1944)
gen. mjr Rolf Lippert (1944 – 1945)
gen. mjr Günther Hoffmann-Schönborn (1945)
płk Hans Herzog (1945)

Struktura organizacyjna

Skład w latach 1938-1939:

Dowództwo 5 Dywizji Pancernej w Opolu
5 Brygada Strzelców (Schützen-Brigade 5)
- 13 pułk strzelców (Schützen-Regiment 13) w Szumperku (Mährisch Schönberg)
- 14 pułk strzelców (Schützen-Regiment 14) w Opolu
8 Brygada Pancerna (Panzer-Brigade 8) w Żaganiu
- 15 pułk pancerny (Panzer-Regiment 15) w Żaganiu
- 31 pułk pancerny (Panzer-Regiment 31) w Karniowie (Jägerndorf)
8 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 8) w Poczdamie
116 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 116) w Opolu
53 dywizjon przeciwpancerny (Panzer-Abteilung 53) w Raciborzu
77 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 77 ) w Opolu
89 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 89) w Brzegu

Skład w 1940:

8 Brygada Pancerna (Panzer-Brigade 8)
- 15 pułk pancerny (Panzer-Regiment 15)
- 31 pułk pancerny (Panzer-Regiment 31)
5 Brygada Strzeleców (Schützen-Brigade 5)
- 13 pułk strzelców (Schützen-Regiment 13)
- 14 pułk strzelców (Schützen-Regiment 14)
- 704 ciężka kompania broni wsparcia (Schwere-Infanteriegeschütz-Kompanie 704)
116 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 116)
8 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 8)
53 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 53)
89 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 89)
77 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 77 )

Skład w 1943:

31 pułk pancerny (Panzer-Regiment 31)
13 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 13)
14 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 14)
116 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 116)
5 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 5)
228 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 288)
53 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 53)
89 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 89)
77 pancerny batalion łączności (Panzer-Nachrichten-Abteilung 77)

Przypisy

↑ ^a ^b Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 52.
↑ Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 53.
↑ Caballero Jurado 2016 ↓, s. 80.

Bibliografia

Carlos Caballero Jurado: Dywizje pancerne Hitlera. Siły uderzeniowe Wehrmachtu. Warszawa: 2016. ISBN 978-83-11-14190-2.
Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
5 Dywizja Pancerna w Leksykonie Wehrmachtu

[CITEREFRosadoBishop201252-1] Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 52.

[CITEREFRosadoBishop201253-2] Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 53.

[CITEREFCaballero_Jurado201680-3] Caballero Jurado 2016 ↓, s. 80.

[1]

[2]

[3]