America the Beautiful
„America the Beautiful” – amerykańska pieśń patriotyczna.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Autorką tekstu jest Katharine Lee Bates, która wykładała angielską literaturę w Wellesley College. W 1893 roku wybrała się w podróż do Colorado Springs, by uczyć podczas krótkiej letniej sesji w Colorado College. Podróż ta znalazła swe odzwierciedlenie w poemacie:
- World's Columbian Exposition w Chicago, „White City” zawierające obietnicę przyszłego świata, w którym znajdą się alabastrowe budynki miasta.
- Pola pszenicy w Kansas, widoczne z pociągu, którym podróżowała 4 lipca.
- Majestatyczny widok Wielkich Równin widziany z góry Pikes Peak. Tam Katherine wymyśliła słowa wiersza, który spisała po powrocie do hotelu. Poemat opublikowany został dwa lata później w The Congregationalist z okazji upamiętnienia Dnia Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Poprawione wersje wiersza ukazały się w latach 1904 oraz w 1913.
Muzykę do poematu skomponował w 1895 roku Samuel Augustus Ward. Pomysł na melodię zrodził się u niego w podobny sposób jak u Katherie, gdy wracał do rodzinnego Nowego Jorku z podróży na Coney Island. Ward zmarł w 1903 roku, nie wiedząc, że jego wersja stanie się najpopularniejszą aranżacją „America the Beautiful”. Bates zmarła w 1929 roku, kiedy pieśń była dobrze znana w całym kraju.
Przez ponad sto lat istnienia pieśni, szczególnie w okresie rządów Johna F. Kennedy’ego, pojawiały się sugestie, aby „America the Beautiful” ustanowić drugim hymnem Stanów Zjednoczonych lub nawet zastąpić nim „The Star-Spangled Banner”. Żaden z tych planów nie wszedł jednak w życie.
Popularność „America the Beautiful” gwałtownie wzrosła po tragicznych zamachach terrorystycznych na World Trade Center i Pentagon z 11 września 2001 roku. W pierwszym wydaniu Late Show with David Letterman od czasu ataków, gościem był dziennikarz CBS Dan Rather, który płakał, cytując czwartą zwrotkę pieśni[1].
Za autora najpopularniejszej wersji pieśni uznawany jest obecnie Ray Charles. Jego wersja jest bardzo często grana podczas ważnych sportowych wydarzeń, takich jak m.in. Super Bowl; Charles wykonał „America the Beautiful” na żywo podczas Super Bowl XXXV, ostatniego finału przed 11 września. Wykonanie to było nietypowe, najpierw zaśpiewał trzecią zwrotkę i dopiero po niej resztę utworu w odpowiedniej kolejności. Tekst trzeciej zwrotki potępia tzw. robber baronów, którzy dorobili się majątku niezgodnie z prawem i przekonuje do życia według wyższych idei, z honorem, zarówno w słowach jak i czynach, i z uczczeniem pamięci tych, którzy zginęli dla kraju. Śpiewaczka operowa Marian Anderson symbolicznie wykonała w 1939 roku „America the Beautiful” na schodach pomniku Lincolna w odpowiedzi na nie przyjęcie jej z powodu koloru skóry do organizacji Daughters of the American Revolution.
Pieśń często załączana jest do śpiewników organizacji religijnych w Stanach Zjednoczonych.
Tradycją stało się wykonywanie „America the Beautiful” podczas WrestleManii. Pieśń z okazji otwarcia gali wykonywana była przez takich artystów jak m.in.: Ray Charles, Aretha Franklin, Gladys Knight, Little Richard, Boyz II Men, Willie Nelson, Ashanti, Mariah Carey, Michelle Williams i John Legend.
Kiedy Richard Nixon odwiedził w 1972 roku Chiny, „America the Beautiful” zagrana została jako muzyka powitalna. Zapis nazwy Stany Zjednoczone znakami pisma chińskiego oznacza „Beautiful Country”[2].
Idiomy
[edytuj | edytuj kod]"From sea to shining sea” to amerykański idiom, oznaczający obszar od Pacyfiku do Atlantyku (lub vice versa). Wiele piosenek zawiera ten zwrot, w tym niektóre patriotyczne pieśni, takie jak „America the Beautiful” oraz „God Bless the USA”. Fraza odnosi się tylko do zachodniego i wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, gdyż granice kraju sięgają Oceanu Arktycznego i Zatoki Meksykańskiej. Określeniem podobnym do „From sea to shining sea” jest kanadyjskie motto „A mari usque ad mare” („From sea to sea”).
Tekst
[edytuj | edytuj kod]- O beautiful, for spacious skies,
- For amber waves of grain,
- For purple mountain majesties
- Above the fruited plain!
- America! America! God shed His grace on thee,
- And crown thy good with brotherhood, from sea to shining sea.
- O beautiful, for pilgrim feet
- Whose stern, impassioned stress
- A thoroughfare for freedom beat
- Across the wilderness!
- America! America! God mend thine ev'ry flaw;
- Confirm thy soul in self control, thy liberty in law!
- O beautiful, for heroes proved
- In liberating strife,
- Who more than self their country loved
- And mercy more than life!
- America! America! May God thy gold refine,
- 'Til all success be nobleness, and ev'ry gain divine!
- O beautiful, for patriot dream
- That sees beyond the years,
- Thine alabaster cities gleam
- Undimmed by human tears!
- America! America! God shed His grace on thee,
- And crown thy good with brotherhood, from sea to shining sea!
Książki
[edytuj | edytuj kod]- Lynn Sherr wydała w 2001 roku książkę America the Beautiful, w której znajduje się analiza powstania pieśni oraz sylwetki autorów.
- Barbara Younger napisała książkę dla dzieci Purple Mountain Majesties: The Story of Katharine Lee Bates and „America the Beautiful”, która mówi o tym, jak powstała „America the Beautiful”. Autorką ilustracji książki jest Stacey Schuett.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dan Rather's tears; Journalists don't cry on camera. That was before last week.. Salon.com. (ang.).
- ↑ Lucky Symbols. ChineseCulture.com. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- "America the Beautiful" w formatach MP3 i RealAudio na stronie Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych (ang.)
- Tekst w wersji z 1913 roku (ang.)
- "America the Beautiful" w dzisiejszych mediach. america-beautiful.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-07)]. (ang.).
- Biografia Katharine Lee Bates. harvardsquarelibrary.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)]. (ang.).
- "America the Beautiful" w wersji Raya Charlesa (ang.)
- Przekład polski