Antal Doráti
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód |
dyrygent, kompozytor |
Antal Doráti [ˈɒntɒl ˈdoraːti] (ur. 9 kwietnia 1906 w Budapeszcie, zm. 13 listopada 1988 w Gerzensee, Szwajcaria) – węgiersko-amerykański dyrygent i kompozytor.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Doráti urodził się w rodzinie z muzycznymi tradycjami, jego ojciec był skrzypkiem budapeszteńskiej filharmonii. Po ukończeniu sławnego Fasori Gimnázium, studiował w Akademii Muzycznej im. Ferenca Liszta, jego profesorami kompozycji byli Zoltán Kodály i Leó Weiner, a fortepianu Béla Bartók. Debiutował w 1924 w budapeszteńskiej operze. Z końcem lat 30. wyemigrował do USA i w 1947 otrzymał amerykańskie obywatelstwo. W 1949 dyrygował prawykonaniem ukończonego przez Tibora Serly’ego i Williama Primrose’a koncertu altówkowego Béli Bartóka.
Nagrał wiele płyt, w tym dzieła Haydna (m.in. jego wszystkie 107 symfonii), Bartóka i Zoltána Kodálya. Doráti nie tylko dyrygował, lecz również komponował i aranżował. W 1983 został pasowany przez Elżbietę II na rycerza.
Doráti był stałym dyrygentem następujących orkiestr:
- Dallas Symphony Orchestra (1945–1948)
- Minneapolis Symphony Orchestra (1949–1960)
- BBC Symphony Orchestra (1963–1966), która grywała również jego kompozycje
- Orkiestra filharmonii sztokholmskiej (1966–1970), z którą nagrał wiele własnych kompozycji.
- National Symphony Orchestra w Waszyngtonie (1970–1977)
- Detroit Symphony Orchestra (1977–1981)
- Royal Philharmonic Orchestra (1975–1979).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000121247350
- VIAF: 24786931
- LCCN: n81042604
- GND: 120169169
- LIBRIS: 31fjp2fm1fd2nq8
- BnF: 13893371w
- SUDOC: 02844955X
- SBN: LO1V154723
- NLA: 35992420
- NKC: pna2005262077
- BNE: XX849954
- NTA: 072463600
- BIBSYS: 98049588
- CiNii: DA07121091
- PLWABN: 9810546517105606
- NUKAT: n2005123712
- J9U: 987007274481605171
- LNB: 000101367
- NSK: 000261910
- CONOR: 33393763
- BLBNB: 001032153
- LIH: LNB:cyj;=CQ
- NSZL: 227040