Bandikot indyjski
Bandicota indica[1] | |||||
(Bechstein, 1800) | |||||
Bandikot indyjski kryjący się za instalacją | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Infrarząd | |||||
Nadrodzina | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Plemię | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
bandikot indyjski | ||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[19] | |||||
Bandikot indyjski[20] (Bandicota indica) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[19][21].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1800 roku niemiecki zoolog i botanik Johann Matthäus Bechstein nadając mu nazwę Mus indicus[2]. Holotyp pochodził z Puducherry, w Indiach[21].
Morfologicznie jest bliższy B. savilei niż B. bengalensis[21]. Takson politypowy, ale liczba, rozpoznanie i rozmieszczenie podgatunków wymagają przeglądu taksonomicznego[22]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[22].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Bandicota: zniekształcona nazwa pandi-kokku oznaczająca w telegu „świnio-szczura”. Rodzima nazwa bandikota odnosi się do jego zwyczaju chrząkania jak świnia podczas ataku lub podczas biegania w nocy[23].
- indica: łac. Indicus „indyjski”, od India „Indie”[24].
Wygląd
[edytuj | edytuj kod]Bandikot indyjski osiąga długość (bez ogona) 188–350 mm, długość ogona 146–280 mm, długość ucha 27–33 mm, długość tylnej stopy 42–60 mm; masa ciała 375–600 g[25]. Wierzch ciała jest czarnobrązowy, boki bardziej szare, z długimi czarnymi włosami okrywowymi; spód ciała jest ciemny, brązowoszary. Ogon jest jednolicie ciemnobrązowy. Duże, szerokie stopy także są ciemne, ciemnobrązowe do czarnych. Górne siekacze są bardzo szerokie, para tych zębów ma u dorosłego osobnika ponad 4 mm szerokości. Bandikot indyjski jest większy od pozostałych bandikotów i podobnych do nich szczurów[26].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Bandikot indyjski występuje na Półwyspie Indyjskim i Indochińskim, a także na Tajwanie i Jawie. Jest spotykany w większej części Indii, Nepalu, Bangladeszu, południowo-środkowej i południowo-wschodniej Chińskiej Republice Ludowej (Syczuan, Junnan, Kuejczou, Guangdong i Fujian) oraz kontynentalnej południowo-wschodniej Azji (Mjanma, Tajlandia, Laos, Wietnam i Kambodża); występuje także na wyspie Cát Bà u wybrzeży północnego Wietnamu[22]. Populacja Tajwanu ma niepewne pochodzenie[22]. Introdukowany w stanach Kedah i Perlis na Półwyspie Malajskim oraz na Jawie[19].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Żyje na polach, we wsiach i miastach; w środowisku naturalnym zamieszkuje tereny bagniste, w związku z czym jest często spotykany na polach ryżowych[19][26].
Kopie nory na brzegach strumieni, w groblach i na skrajach pól; w systemie nor może mieszkać cała kolonia bandikotów. Samica wydaje na świat od 5 do 7 młodych w miocie. Zwierzęta te prowadzą głównie nocny tryb życia, żywią się roślinami i bezkręgowcami[19][26].
Populacja
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje bandikota indyjskiego za gatunek najmniejszej troski. Nie są znane zagrożenia dla gatunku, jest on szeroko rozpowszechniony i pospolity, nawet bardzo. Ocenia się, że jego liczebność rośnie[19]. Bywa uznawany za szkodnika[19][26].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bandicota indica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Bechstein 1800 ↓, s. 497.
- ↑ Bechstein 1800 ↓, s. 498.
- ↑ Shaw 1801 ↓, s. 54.
- ↑ Shaw 1801 ↓, s. 55.
- ↑ T. Hardwicke. Description of a large Species of Rat, a Native of the East Indies. „Transactions of the Linnean Society of London”. 7, s. 306, 1804. (ang.).
- ↑ T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1824, s. ryc. i nienumerowany tekst. (ang.).
- ↑ B.H. Hodgson. Synoptical Description of Sundry New Animals, enumerated in the Catalogue of Nipálese Mammals. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 5, s. 234, 1836. (ang.).
- ↑ B.H. Hodgson. On the rats, mice, and shrews of the central region of Nepal. „The Annals and Magazine of Natural History”. 15, s. 268, 1845. (ang.).
- ↑ J. Anderson. On Arvicola indica, Gray, and its relations to the Sub-Genus Nesokia, with a description of the species of Nesokia. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 47 (2), s. 231, 1878. (ang.).
- ↑ O. Thomas. The bandicoot of Mount Popa, and its allies. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 24 (4), s. 642, 1916. (ang.).
- ↑ C.B. Kloss. On mammals collected in Siam. „Journal of the Natural History Society of Siam”. 3 (4), s. 382, 1919. (ang.).
- ↑ K. Kishida: Dobutsu Kyozai no Konponteki Kenkyu. Tokio: 1926, s. 144. (jap.).
- ↑ O. Thomas. The Delacour Exploration of French Indo-China.—Mammals. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1927 (1), s. 54, 1927. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1927.tb02245.x. (ang.).
- ↑ M. Tokuda. „Hattori Hokokai Kenkyu Hokoku”. 8, s. 314, 1939. (jap.).
- ↑ M. Tokuda. A Revised Monograph of the Japanese and Manchou-Korean Muridae. „Transactions of the Biogeographical Society of Japan”. 4 (1), s. 74, 1941. (ang.).
- ↑ Dao V.T.. Ve các dang chuot dúi lón (Bandicota indica) (Rodentia: Muridae) o Viet Nam và viùng lân cân. „Thông báo khoa hoc, dai hoc tòng top Hanoi”. 6, s. 43–51, 1975. (wiet.).
- ↑ M.S. Pradhan, A.K. Mondal, A.M. Bhagwat & V.C. Agrawal. Taxonomic studies of Indian bandicoot rats (Rodentia: Muridae: Murinae) with description of a new species. „Records of the Zoological Survey of India”. 93 (1–2), s. 193, 1993. (ang.).
- ↑ a b c d e f g K. Aplin , D. Lunde & S. Molur , Bandicota indica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-26] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Bandicota indica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23].
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 474. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 132, 1904. (ang.).
- ↑ indica, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-26] (ang.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 818. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b c d Ch.M. Francis & P. Barrett: A Field Guide to the Mammals of South-East Asia. New Holland Publishers, 2008, s. 355. ISBN 978-1-84537-735-9. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J.M. Bechstein: Thomas Pennant’s Allgemeine Uebersicht der vierfüssigen Thiere. Cz. 2. Weimar: Im Verlage des Industrie-Comptoir’s, 1800, s. 1–666. (niem.).
- G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 2. Cz. 1: Mammalia. London: G. Kearsley, 1801, s. 1–226. (ang.).