Bill Paxton

Bill Paxton
	; Bill Paxton (2014)
Imię i nazwisko	William Archibald Paxton
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1955 ; Fort Worth, Teksas, USA
Data i miejsce śmierci	25 lutego 2017 ; Los Angeles
Zawód	aktor, reżyser, producent, scenarzysta
Współmałżonek	Kelly Rowan (1979–1980; rozwód); Louise Newbury (1987–2017; jego śmierć)
Lata aktywności	1974–2017
	Multimedia w Wikimedia Commons

William Archibald „Bill” Paxton^[1]^[2] (ur. 17 maja 1955 w Fort Worth, zm. 25 lutego 2017 w Los Angeles^[3]) – amerykański aktor, okazjonalnie reżyser, producent filmowy i scenarzysta. Czterokrotnie nominowany do Złotego Globu; jako podpułkownik John Paul Vann w telewizyjnym dramacie wojennym HBO Wojna kłamstw (A Bright Shining Lie, 1998) i trzykrotnie za rolę Williama Orville’a „Billa” Henricksona w serialu HBO Trzy na jednego (Big Love, 2006–2011).

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Fort Worth w stanie Teksas jako syn Mary Lou (z domu Gray) i Johna Lane’a Paxtona, biznesmena, kierownika muzealnego i aktora^[4]^[5]. Ukończył Arlington Heights High School w Fort Worth^[6].

Absolwent Sir Francis Drake High School, Texas State University (wówczas znanego jako Southwest Texas State Univ.), i Richmond College w Anglii^[7].

Kariera

Po ukończeniu studiów przeniósł się do Los Angeles, gdzie początkowo pracował jako scenograf przy filmach reżysera Rogera Cormana^[8]. Zainspirowany tym, osiedlił się w Nowym Jorku, by w New York University doskonalić sztukę aktorską pod kierunkiem Stelli Adler.

Zadebiutował jako John w filmie Jonathana Demme’a Szalona mama (Crazy Mama, 1975) z Cloris Leachman, Stuartem Whitmanem i Ann Sothern. Wziął także udział w programie Saturday Night Live (1975). Pojawił się w 1982 r. w teledysku do piosenki Pat Benatar pt. Shadows of the Night (w roli niemieckiego żołnierza). Po udziale w thrillerze The Lords of Discipline (The Lords of Discipline, 1983) jako Gilbreath u boku Davida Keitha, zagrał niewielką rolę lidera punków w filmie sensacyjnym sci-fi Jamesa Camerona Terminator (The Terminator, 1984). Za rolę szeregowca Williama Hudsona w filmie sensacyjnym sci-fi Jamesa Camerona Obcy – decydujące starcie (Aliens, 1986) z Sigourney Weaver otrzymał nagrodę Saturna w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy. W komedii Johna Hughesa Dziewczyna z komputera (Weird Science, 1985) z Kelly LeBrock pojawił się jako Chet Donnelly, sadystyczny starszy brat Wyatta. W westernie George’a Pana Cosmatosa Tombstone (1993) wystąpił w roli Morgana, naiwnego brata Wyatta Earpa.

W ciągu ponad czterdziestu lat kariery wystąpił w wielu pamiętnych rolach. Szczególną popularność przyniosły mu jednak występy w hollywoodzkich przebojach lat 90.: Prawdziwe kłamstwa (True Lies, 1994) jako sprzedawca samochodów używanych, który oszukiwał Jamie Lee Curtis, Apollo 13 (1995) jako pilot wojskowy i astronauta Fred Haise^[9], Twister (1996) i Titanic (1997)^[10].

Życie prywatne

2 października 1979 roku poślubił Kelly Lynn Rowan. Jednak 22 lipca 1980 doszło do rozwodu. 12 maja 1987 ożenił się z Louise Newbury^[11]. Mieli dwójkę dzieci: syna Jamesa (ur. 1994) i córkę Lydię (ur. 19 grudnia 1997). Byli trzy dekady małżeństwem.

19 kwietnia 2009 oficjalnie dołączył do organizacji Gay & Lesbian Alliance Against Defamation (GLAAD), której celem jest zwalczanie homofobii^[12].

Zmarł 25 lutego 2017 roku w Los Angeles wskutek powikłań pooperacyjnych^[13] w wieku 61 lat. Miał tętniaka aorty^[14].

Filmografia

Obsada

The Groove Tube (1974)
Crazy Mama (1975) jako John
The Six O’Clock Follies (1980)
Szarże (1981, Stripes) jako żołnierz
Night Warning (1981) jako Eddie
Fish Heads (1982)
Taking Tiger Mountain (1983)
The Lords of Discipline (1983) jako Gilbreath
Deadly Lessons (1983) jako Eddie Fox
Kostnica (1983, Mortuary) jako Paul Andrews
Koszmary (1983, Nightmares)
Impuls (1984, Impulse) jako Eddie
Ulice w ogniu (1984, Streets of Fire) jako Clyde
Terminator (1984, The Terminator) jako lider punków
The Atlanta Child Murders (1985) jako Campbell
Dziewczyna z komputera (1985, Weird Science) jako Chet
Komando (1985, Commando) jako oficer
Wczesny mróz (1985, An Early Frost) jako Bob Maracek
Obcy – decydujące starcie (1986, Aliens) jako szeregowiec W. Hudson
Fresno (1986) jako Billy Joe Bobb
Blisko ciemności (1987, Near Dark) jako Severen
Pass the Ammo (1988) jako Jesse Wilkes
Praise the Lord and Pass the Ammo (1988)
Rzeka wichru (1989, Slipstream) jako Matt Owens
Prawo krwi (1989, Next of Kin) jako Gerald Gates
Predator 2 (1990) jako Jerry Lambert
Policyjna gorączka (1990, The Last of the Finest) jako Howard „Hojo” Jones
Martwy mózg (1990, Brain Dead) jako Jim Reston
Okrutna przeszłość (1990, Back to Back) jako Bo Brand
Komando FOKI (1990, Navy SEALS) jako Dane
Ciemna strona (1991, The Dark Backward) jako Gus
Wstęp wzbroniony (1992, Trespass) jako Vince
Jeden fałszywy ruch (1992, One False Move) jako Dale Dixon
Włóczęga (1992, The Vagrant) jako Graham Krakowski
Uwięziona Helena (1993, Boxing Helena) jako Ray O’Malley
Tombstone (1993) jako Morgan Earp
Wirtualna rzeczywistość (1993, Future Shock) jako Vince
Monolit (1993, Monolith) jako Tucker
Indian Summer (1993) jako Jack Belston
Prawdziwe kłamstwa (1994, True Lies) jako Simon
Poza prawem (1994, Frank and Jesse) jako Frank James
Kolacja z arszenikiem (1995, The Last Supper) jako Zack
Apollo 13 (1995) jako Fred Haise
Twister (1996) jako Bill Harding
Czułe słówka ciąg dalszy (1996, The Evening star) jako Jerry Bruckner
Naciągacze (1997, Traveller) jako Bokky
Titanic (1997) jako Brock Lovett
The Unsinkable RMS Titanic (1997)
Prosty plan (1998, A Simple Plan) jako Hank Mitchell
Wielki Joe (1998, Mighty Joe Young) jako profesor Gregg O’Hara
Wielka blaga (1998, A Bright Shining Lie) jako John Paul Vann
U-571 (2000) jako porucznik komandor Mike Dahlgren
Granice wytrzymałości (2000, Vertical Limit) jako Elliot Vaughn
Ręka Boga (2001, Frailty) jako ojciec Fentona
American Experience: War Letters – Stories of Courage, Longing and Sacrifice (2002) jako narrator
Mali agenci 2: Wyspa marzeń (2002, Spy Kids 2: Island of Lost Dreams) jako Theme Park Owner
Ruch oporu (2003, Resistance) jako Ted
Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd (2003, Spy Kids 3: Game Over) jako Dinky Winks
Thunderbirds (2004) jako Jeff Tracy
Haven (2004)
Zabójczy kurort (2004, Club Dread) jako Kokosowy Pete
Wspaniałe Pustkowie. Spacer po Księżycu 3D (2005, Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D) jako (głos)
Trzy na jednego (2006)
The Good Life (2007) jako Robbie
Na skraju jutra (2014, Edge of Tomorrow) jako st. sierż. Farell
The Gamechangers (2015) jako Jack Thompson
Zbrodnie niewinności (2016, Mean Dreams) jako Wayne Caraway
Term Life (2016) jako Joe Keenan
Krąg (2017, The Circle) jako Vinnie

Aktor (gościnnie)

Autostopowicz (1983–1991, The Hitchhiker) jako Trout
Policjanci z Miami (1984–1989, Miami Vice) jako Vic Romano (1986)
Opowieści z krypty (1989–1996, Tales from the Crypt) jako Billy

Producent

Fish Heads (1982)
Naciągacze (1997, Traveller)

Reżyser

Fish Heads (1982)
Ręka Boga (2001, Frailty)
Najwspanialsza gra w dziejach (2005, The Greatest Game Ever Played)

Scenarzysta

Fish Heads (1982)

Przypisy

↑ Bill Paxton. Listal. [dostęp 2009-08-02]. (ang.).
↑ Bill Paxton – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-01-01]. (węg.).
↑ James Hustis (2017-02-26): Bill Paxton (1955-2017). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).
↑ Bill Paxton Biography (1955-). FilmReference.com. [dostęp 2009-08-02]. (ang.).
↑ Bill Paxton What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-02-28]. (ang.).
↑ Bill Paxton – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-12-08]. (rum.).
↑ Bill Paxton Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).
↑ Bill Paxton Biography [online], AllMovie [dostęp 2016-01-01] (ang.).
↑ Erin Mccann (2017-02-26): Bill Paxton, Star of 'Big Love' and Action Blockbusters, Dies at 61. „The New York Times”. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).
↑ Bill Paxton. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).
↑ Louise Newbury w bazie IMDb (ang.)
↑ Kathy Griffin, Bishop Gene Robinson, Milk, Desperate Housewives, The New Adventures Of Old Christine. GLAAD. [dostęp 2009-04-20]. (ang.).
↑ Nicholas Hautman (2017-02-26): Bill Paxton Dead: 'Titanic' and 'Aliens' Actor Dies at 61. „Us Weekly”. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).
↑ Bill Paxton’s Secret Health Battle – What Was Wrong with His Heart?. ExtraTV.com. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Bill Paxton w bazie IMDb (ang.)
Bill Paxton w bazie Filmweb
Bill Paxton w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Bill Paxton. Listal. [dostęp 2009-08-02]. (ang.).

[2] Bill Paxton – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-01-01]. (węg.).

[3] James Hustis (2017-02-26): Bill Paxton (1955-2017). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).

[4] Bill Paxton Biography (1955-). FilmReference.com. [dostęp 2009-08-02]. (ang.).

[5] Bill Paxton What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-02-28]. (ang.).

[6] Bill Paxton – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-12-08]. (rum.).

[7] Bill Paxton Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).

[8] Bill Paxton Biography [online], AllMovie [dostęp 2016-01-01] (ang.).

[9] Erin Mccann (2017-02-26): Bill Paxton, Star of 'Big Love' and Action Blockbusters, Dies at 61. „The New York Times”. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).

[10] Bill Paxton. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).

[11] Louise Newbury w bazie IMDb (ang.)

[12] Kathy Griffin, Bishop Gene Robinson, Milk, Desperate Housewives, The New Adventures Of Old Christine. GLAAD. [dostęp 2009-04-20]. (ang.).

[13] Nicholas Hautman (2017-02-26): Bill Paxton Dead: 'Titanic' and 'Aliens' Actor Dies at 61. „Us Weekly”. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).

[14] Bill Paxton’s Secret Health Battle – What Was Wrong with His Heart?. ExtraTV.com. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]