Bruce Willis

Bruce Willis
	; Bruce Willis (2018)
Imię i nazwisko	Walter Bruce Willis
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1955 ; Idar-Oberstein (Niemcy Zachodnie)
Zawód	aktor, producent filmowy, muzyk
Współmałżonek	Demi Moore (1987–2000; rozwód); Emma Heming (od 2009)
Lata aktywności	1978–2022
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bruce Willis, właśc. Walter Bruce Willis^[1] (ur. 19 marca 1955 w Idar-Oberstein^[1]) – amerykański aktor, producent filmowy i muzyk, jedna z największych gwiazd kina akcji^[2]^[3]^[4].

Przełomowym momentem w karierze była rola w serialu Na wariackich papierach (1985–1989). Pozycję światowej gwiazdy filmowej dała mu rola nowojorskiego policjanta Johna McClane’a w filmie Szklana pułapka (1988). Zagrał we wszystkich następnych sequelach Szklana pułapka 2 (1990), Szklana pułapka 3 (1995), Szklana pułapka 4.0 (2007), Szklana pułapka 5 (2013). Wystąpił także w filmach, takich jak Ze śmiercią jej do twarzy (1992), Pulp Fiction (1994), 12 małp (1995), Piąty element (1997), Armageddon (1998), Szósty zmysł (1999), Niezniszczalny (2000) Łzy słońca (2003), Sin City: Miasto grzechu (2005), Osaczony (2005), 16 przecznic (2006), Red (2010), Kochankowie z Księżyca. Moonrise Kingdom (2012), Niezniszczalni 2 (2012), Looper – Pętla czasu (2012), Split (2016) czy Glass (2019).

Laureat dwóch Złotych Globów i nagród Emmy, lecz także dwóch Złotych Malin. Odznaczony Orderem Sztuki i Literatury^[5].

Życiorys

Młodość

Jest synem urodzonej w Kassel Niemki Marlene^[6]^[7]^[8] i Davida Willisa, Amerykanina o angielskich korzeniach. Jego matka pracowała w banku, a ojciec był żołnierzem i pracownikiem bazy wojskowej w Strasburgu^[1]^[6]. Ma siostrę i dwóch młodszych braci: Davida i Roberta (zmarł w 2001 roku na raka trzustki)^[6]^[9]. W 1957 roku wyjechał z rodziną do Stanów Zjednoczonych^[1].

Po ukończeniu liceum był m.in. ochroniarzem^[10]^[11].

Kariera aktorska

W 1975 zdał na wydział aktorski. Karierę aktorską rozpoczynał w teatrze. Na ekranie debiutował w 1980 epizodyczną rolą w dreszczowcu Briana G. Huttona Pierwszy śmiertelny grzech.

Po zagraniu niewielkich ról w kilku kolejnych produkcjach otrzymał angaż do roli Davida Addisona w serialu Na wariackich papierach, w którym grał w latach 1985–1989. Rola zapewniła mu rozpoznawalność oraz uznanie środowiska filmowego, które wyróżniło go nagrodą Emmy i Złotym Globem dla najlepszego aktora.

W 1988 pojawił się na ekranie w roli Toma Mixa w komedii Blake’a Edwardsa Zachód słońca oraz Johna McClane’a w sensacyjnym filmie akcji Szklana pułapka. W kolejnych latach zagrał bohatera w następnych sequelach serii: Szklana pułapka 2 (1990), Szklana pułapka 3 (1995), Szklana pułapka 4.0 (2007), Szklana pułapka 5 (2013). W latach 90. zagrał również tytułowe role w Hudsonie Hawku (1991), za którego scenariusz otrzymał Złotą Malinę, i Szakalu (1997) oraz główne role w filmach Ostatni skaut (1991), Ze śmiercią jej do twarzy (1992), Pole rażenia (1993), 12 małp (1995), Kod Merkury (1998), Tylko miłość (1999) czy Śniadanie mistrzów (1999). Za rolę Harry’ego Stampera w Armageddon (1998) otrzymał Złotą Malinę dla najgorszego aktora.

W 2000 odebrał Złoty Glob za najlepszy gościnny występ w serialu komediowym (Przyjaciele). Na początku nowego tysiąclecia można było go zobaczyć w Niezniszczalnym (2000) i Dzieciaku (2000), następnie zagrał główne role we Włamaniu na śniadanie (2001), Łzach słońca (2003), Osaczonym (2005), 16 przecznicach (2006), Surogatach (2009), Fujarach na tropie (2010), Redzie (2010) i Redzie 2 (2013), Jak dogryźć mafii (2017) i Życzeniu śmierci (2018).

W 2022 rodzina aktora poinformowała w mediach społecznościowych, że Willis cierpi na afazję i w związku z ciężkim stanem zdrowia kończy karierę^[12]. 16 lutego 2023 r. bliscy aktora oświadczyli, że choroba postępuje i stwierdzono u niego nieuleczalną formę demencji – otępienie czołowo-skroniowe^[13].

Kariera muzyczna

Jest liderem zespołu bluesowego „Bruce Willis and Blues Band”, w którym śpiewa i gra na harmonijce ustnej.

Życie prywatne

21 listopada 1987 ożenił się z aktorką Demi Moore (ur. 1962). Rozwiedli się 18 października 2000. Para ma trzy córki: Rumer Glenn Willis (ur. 1988), Scout LaRue Willis (ur. 1991) i Tallulah Belle Willis (ur. 1994).

21 marca 2009, dwa dni po swoich urodzinach, poślubił młodszą o 24 lata modelkę i aktorkę Emmę Heming. Mają dwie córki, Mabel Ray (ur. 1 kwietnia 2012) i Evelyn Penn (ur. 5 maja 2014).

Jest twarzą reklamową polskiej wódki Sobieski oraz jednym z właścicieli jej producenta – spółki Belvedere (3,3% akcji)^[14].

Choć nie udziela się politycznie, jest republikaninem.

Filmografia

Aktor

1980: Ein Guru kommt (sceny wycięte) jako „Extra”
1980: Pierwszy śmiertelny grzech (The First Deadly Sin) jako mężczyzna wchodzący do baru
1982: Werdykt (The Verdict) jako obserwator na sali sądowej
1984: Policjanci z Miami (Miami Vice) jako Tony Amato (gościnnie)
1985: Strefa mroku (Twilight Zone: The Movie) jako Peter Jay Novins
1985–1989: Na wariackich papierach (Moonlighting) jako David Addison
1987: Randka w ciemno (Blind Date) jako Walter Davis
1988: Szklana pułapka (Die Hard) jako John McClane
1988: Zachód słońca (Sunset) jako Tom Mix
1988: The Return of Bruno jako Bruno Radolini
1989: Na wrogiej ziemi (In Country) jako Emmett Smith
1989: I kto to mówi (Look Who’s Talking) jako Mikey (głos)
1990: Szklana pułapka 2 (Die Hard 2) jako John McClane
1990: I kto to mówi 2 (Look Who’s Talking Too) jako Mikey (głos)
1990: Fajerwerki próżności (The Bonfire of the Vanities) jako Peter Fallow
1991: Hudson Hawk jako Hudson Hawk
1991: Ostatni skaut (The Last Boy Scout) jako Joe Hallenbeck
1991: Billy Bathgate jako Bo Widerberg
1991: Motywy zbrodni (Mortal Thoughts) jako James Urbanski
1992: Ze śmiercią jej do twarzy (Death Becomes Her) jako Ernest Menville
1993: Pole rażenia (Striking Distance) jako Tom Hardy
1993: Strzelając śmiechem (Loaded Weapon 1) jako właściciel nie tego domu
1994: Naiwniak (Nobody’s Fool) jako Carl Roebuck
1994: Pulp Fiction jako Butch Coolidge
1994: Małolat (North) jako narrator
1994: Barwy nocy (Color of Night) jako dr Bill Capa
1995: Cztery pokoje (Four Rooms) jako Leo (niewymieniony w czołówce)
1995: Szklana pułapka 3 (Die Hard: With a Vengeance) jako John McClane
1995: 12 małp (Twelve Monkeys) jako James Cole
1996: Beavis i Butt-Head zaliczają Amerykę (Beavis and Butt-Head Do America) jako Muddy Grimes
1996: Ostatni sprawiedliwy (Last Man Standing) jako John Smith
1997: Piąty element (The Fifth Element) jako Korben Dallas
1997: Szakal (The Jackal) jako „Szakal”
1997: Szaleję za tobą (Mad About You) jako on sam (gościnnie)
1998: Stan oblężenia (The Siege) jako gen. William Devereaux
1998: Kod Merkury (Mercury Rising) jako Art Jeffries
1998: Armageddon jako Harry Stamper
1999: Szósty zmysł (The Sixth Sense) jako Malcolm Crowe
1999: Ally McBeal jako dr Nickle
1999: Tylko miłość (The Story of Us) jako Ben Jordan
1999: Śniadanie mistrzów (Breakfast of Champions) jako Dwayne Hoover
2000: Przyjaciele (Friends) jako Paul Stevens (gościnnie)
2000: Niezniszczalny (Unbreakable) jako David Dunne
2000: Jak ugryźć 10 milionów (The Whole Nine Yards) jako Jimmy
2000: Dzieciak (The Kid) jako Russ Duritz
2001: Włamanie na śniadanie (Bandits) jako Joe Blake
2002: True West jako Lee
2002: Wojna Harta (Hart’s War) jako pułkownik William McNamara
2003: Pełzaki szaleją^[15] (Rugrats Go Wild!) jako Spike (głos)
2003: Aniołki Charliego: Zawrotna szybkość (Charlie’s Angels: Full Throttle) jako William Rose Bailey
2003: Łzy słońca (Tears of the Sun) jako porucznik A.K. Waters
2004: Jak ugryźć 10 milionów 2 (The Whole Ten Yards) jako Jimmy „The Tulip” Tudeski
2004: Ocean’s Twelve: Dogrywka (Ocean’s Twelve) jako on sam
2005: Różowe lata siedemdziesiąte (That ’70s Show) jako Vic (gościnnie)
2005: Sin City: Miasto grzechu (Sin City) jako Hartigan
2005: Osaczony (Hostage) jako Jeff Talley
2006: Alpha Dog jako Sonny Truelove
2006: Fast Food Nation jako Harry
2006: Zabójczy numer (Lucky Number Slevin) jako pan Goodkat
2006: 16 przecznic (16 Blocks) jako Jack Mosley
2006: The Hip Hop Project jako on sam
2006: Skok przez płot^[16] (Over the Hedge) jako R.J. (głos)
2007: Ktoś całkiem obcy (Perfect Stranger) jako Harrison Hill
2007: Szklana pułapka 4.0 (Live Free or Die Hard) jako John McClane
2007: Grindhouse: Planet Terror (Planet Terror) jako porucznik Muldoon
2008: Szkoła zgorszenia (Assassination of a High School President) jako John T. Kirkpatrick
2009: Surogaci (Surrogates) jako agent Greer
2010: Niezniszczalni (The Expendables) jako pan Church
2010: Fujary na tropie (Cop Out) jako Jimmy Monroe
2010: RED (Retired Extremely Dangerous) jako Frank Moses
2011: Mokra robota (Setup) jako Jack Biggs
2011: Paragraf 44 (Catch.44) jako Mel
2012: Niezniszczalni 2 (The Expendables 2) jako Church
2012: Kochankowie z Księżyca. Moonrise Kingdom (Moonrise Kingdom) jako kapitan Sharp
2012: Looper – Pętla czasu (Looper) jako stary Joe
2013: G.I. Joe: Odwet (G.I.Joe: Retaliation) jako Joe Colton
2013: Red 2 jako Frank Moses
2013: Szklana pułapka 5 (A Good Day to Die Hard) jako John McClane
2014: Książę (The Prince) jako Omar
2014: Sin City 2: Damulka warta grzechu (Sin City: Dame to Kill For) jako Hartigan
2015: Ocalenie (Extraction) jako Leonard Turner
2015: Vice: Korporacja zbrodni (Vice) jako Julian
2015: Rock the Kasbah jako Bombay Brian
2016: Cenny ładunek (Precious Cargo) jako Eddie Pilosa
2016: Maruderzy (Marauders) jako Hubert
2016: Split (Split) jako David Dunn
2017: Jak dogryźć mafii (Once Upon a Time in Venice) jako Steve Ford
2017: Pierwszy strzał (First Kill) jako Marvin Howell
2018: Życzenie śmierci (Death Wish) jako Paul Kersey
2018: Odwet (Reprisal) jako James
2019: Glass^[17] (Glass) jako David Dunn
2019: Osierocony Brooklyn (Motherless Brooklyn) jako Frank Minna
2019: 10 minut (10 minutes) jako Rex
2019: Trauma Center jako Detektyw Wakes
2019: Between Two Ferns: Film (Between Two Ferns: The Movie) jako on sam
2020: Arka przetrwania (Breach) jako Clay
2020: Plan ocalenia (Hard Kill) jako Chalmers
2020: Przetrwać do świtu (Survive the Night) jako Frank
2021: Poza prawem (Out of Death) jako Jack Harris
2021: Midnight in the Switchgrass jako Karl Helter
2021: Kosmiczny grzech (Cosmic Sin) jako James Ford
2021: McClane jako John McClane
2021: Impas (Deadlock) jako Ronald Whitlock
2022: Pomścić córkę (Vendetta) jako Donald Fetter
2022: Corrective Measures jako Julius Loeb
2022: Survive the Game jako David
2022: W złym miejscu (Wrong Place) jako Frank
2022: Na podsłuchu (Wire Room) jako Shane Mueller https://www.filmweb.pl/film/Na+pods%C5%82uchu-2022-10025724/cast/actors

Producent

2000: Jak ugryźć 10 milionów (The Whole Nine Yards)
2003: Łzy słońca (Tears of the Sun)
2005: Osaczony (Hostage)
2006: 16 przecznic (16 Blocks)
2006: Całe szczęście (Just My Luck)
2007: Szklana pułapka 4.0 (Live Free or Die Hard)
2013: Szklana pułapka 5 (A Good Day to Die Hard)^[18]

Producent wykonawczy

2002: True West
2002: Łowca krokodyli (The Crocodile Hunter: Collision Course)
2004: Dotyk zła (Touching Evil)
2006: The Hip Hop Project

Dyskografia

Odciski dłoni Bruce’a Willisa na Leicester Square w Londynie

Albumy studyjne

1987 – The Return of Bruno (Motown)
1989 – If It Don’t Kill You, It Just Makes You Stronger (Motown/Pgd)
2001 – Classic Bruce Willis: The Universal Masters Collection (Polygram Int'l)

Odznaczenia

2005: Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)^[5].

Nagrody

Złoty Glob:
- Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu: 1987 Na wariackich papierach
- Najlepszy gościnny występ w serialu komediowym – aktor: 2000 Przyjaciele
Nagroda Emmy
- Najlepszy aktor w serialu dramatycznym: 1987 Na wariackich papierach
- Najlepszy gościnny występ w serialu komediowym – aktor za Przyjaciele (1994)
Złota Malina:
- Najgorszy scenariusz: 1992 Hudson Hawk
- Najgorszy aktor: 1999 Armageddon
- Antynagroda za „Najgorszy film z udziałem Bruce'a Willisa z 2021 roku” (Kosmiczny grzech) została wycofana
People’s Choice
- 1986: Kryształowa Statuetka – Ulubiony artysta w nowym serialu^[18]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Bruce Willis Biography (1955-). Film Reference. [dostęp 2019-11-02]. (ang.).
↑ 12 Most Unlikely Action Movie Stars. „Rolling Stone”. [dostęp 2019-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-18)]. (ang.).
↑ Pete DAlessandro (2012-11-14): Bruce Willis Movies: 9 Reasons Why a 57 Year Old Man is Still Our Favorite Action Hero. Mic. [dostęp 2019-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-02)]. (ang.).
↑ David Thomas (2008-05-04): Ford and Willis voted best action heroes. „The Daily Telegraph”. [dostęp 2019-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-02)]. (ang.).
↑ ^a ^b Didier Plowy/MCC (2005-04-13): Remise des insignes d'Officier des Arts et des Lettres à Bruce Willis. Ministère de la Culture. [dostęp 2014-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-20)]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Surprise German visit from Willis. news.bbc.co.uk, 2005-08-08. [dostęp 2022-03-31]. (ang.).
↑ ArmyA. Archerd ArmyA., Inside Move: Flu KOs Smart Set yule bash [online], Variety, 12 grudnia 2003 [dostęp 2021-03-27] (ang.).
↑ Surprise German visit from Willis [online], 8 sierpnia 2005 [dostęp 2021-03-27] (ang.).
↑ Robert Willis. [w:] People news [on-line]. variety.com, 2001-07-01. [dostęp 2022-03-31]. (ang.).
↑ The Daily Show with Trevor Noah – Season 26 – TV Series | Comedy Central US. [dostęp 2021-03-27].
↑ Bruce Willis's Tragic Mask [online], washingtonpost.com [dostęp 2021-03-27] .
↑ Bruce Willis kończy karierę. Aktor jest ciężko chory [online], film.interia.pl [dostęp 2022-03-30] (pol.).
↑ Bruce Willis cierpi na demencję [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2023-02-17] (pol.).
↑ Bruce Willis będzie nadal reklamował wódkę Sobieski. Forsal.pl. [dostęp 2009-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-22)]. (pol.).
↑ Nickelodeon Kids' Choice Awards Press site – Kids' Choice Awards 2004 [online], Nickelodeon [dostęp 2021-05-19] .
↑ ChadCh. Gervich ChadCh., Kids’ Choice Awards grows up [online], Variety, 29 marca 2007 [dostęp 2021-05-19] (ang.).
↑ Profil M. Nighta Shyamalana [online], Twitter [dostęp 2021-05-19] (ang.).
↑ ^a ^b Bruce Willis [online], Filmweb [dostęp 2022-03-17] (pol.).

Linki zewnętrzne

Bruce Willis w bazie IMDb (ang.)
Bruce Willis w bazie Filmweb
Bruce Willis w bazie Notable Names Database (ang.)

[filmreference-1] Bruce Willis Biography (1955-). Film Reference. [dostęp 2019-11-02]. (ang.).

[rollingstone-2] 12 Most Unlikely Action Movie Stars. „Rolling Stone”. [dostęp 2019-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-18)]. (ang.).

[mic-3] Pete DAlessandro (2012-11-14): Bruce Willis Movies: 9 Reasons Why a 57 Year Old Man is Still Our Favorite Action Hero. Mic. [dostęp 2019-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-02)]. (ang.).

[telegraph-4] David Thomas (2008-05-04): Ford and Willis voted best action heroes. „The Daily Telegraph”. [dostęp 2019-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-02)]. (ang.).

[culture-5] Didier Plowy/MCC (2005-04-13): Remise des insignes d'Officier des Arts et des Lettres à Bruce Willis. Ministère de la Culture. [dostęp 2014-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-20)]. (fr.).

[sg-6] Surprise German visit from Willis. news.bbc.co.uk, 2005-08-08. [dostęp 2022-03-31]. (ang.).

[7] ArmyA. Archerd ArmyA., Inside Move: Flu KOs Smart Set yule bash [online], Variety, 12 grudnia 2003 [dostęp 2021-03-27] (ang.).

[8] Surprise German visit from Willis [online], 8 sierpnia 2005 [dostęp 2021-03-27] (ang.).

[9] Robert Willis. [w:] People news [on-line]. variety.com, 2001-07-01. [dostęp 2022-03-31]. (ang.).

[10] The Daily Show with Trevor Noah – Season 26 – TV Series | Comedy Central US. [dostęp 2021-03-27].

[11] Bruce Willis's Tragic Mask [online], washingtonpost.com [dostęp 2021-03-27] .

[12] Bruce Willis kończy karierę. Aktor jest ciężko chory [online], film.interia.pl [dostęp 2022-03-30] (pol.).

[13] Bruce Willis cierpi na demencję [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2023-02-17] (pol.).

[forsal-14] Bruce Willis będzie nadal reklamował wódkę Sobieski. Forsal.pl. [dostęp 2009-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-22)]. (pol.).

[15] Nickelodeon Kids' Choice Awards Press site – Kids' Choice Awards 2004 [online], Nickelodeon [dostęp 2021-05-19] .

[16] ChadCh. Gervich ChadCh., Kids’ Choice Awards grows up [online], Variety, 29 marca 2007 [dostęp 2021-05-19] (ang.).

[17] Profil M. Nighta Shyamalana [online], Twitter [dostęp 2021-05-19] (ang.).

[#1-18] Bruce Willis [online], Filmweb [dostęp 2022-03-17] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

1960–1979	Dan Dailey (1969) Flip Wilson (1970) Carroll O’Connor (1971) Redd Foxx (1972) Jack Klugman (1973) Alan Alda (1974) Alan Alda (1975) Henry Winkler (1976) Ron Howard / Henry Winkler (1977) Robin Williams (1978) Alan Alda (1979)
1980–1999	Alan Alda (1980) Alan Alda (1981) Alan Alda (1982) John Ritter (1983) Bill Cosby (1984) Bill Cosby (1985) Bruce Willis (1986) Dabney Coleman (1987) Michael J. Fox / Judd Hirsch / Richard Mulligan (1988) Ted Danson (1989) Ted Danson (1990) Burt Reynolds (1991) John Goodman (1992) Jerry Seinfeld (1993) Tim Allen (1994) Kelsey Grammer (1995) John Lithgow (1996) Michael J. Fox (1997) Michael J. Fox (1998) Michael J. Fox (1999)
2000–2019	Kelsey Grammer (2000) Charlie Sheen (2001) Tony Shalhoub (2002) Ricky Gervais (2003) Jason Bateman (2004) Steve Carell (2005) Alec Baldwin (2006) David Duchovny (2007) Alec Baldwin (2008) Alec Baldwin (2009) Jim Parsons (2010) Matt LeBlanc (2011) Don Cheadle (2012) Andy Samberg (2013) Jeffrey Tambor (2014) Gael García Bernal (2015) Donald Glover (2016) Aziz Ansari (2017) Michael Douglas (2018) Ramy Youssef (2019)
2020–2039	Jason Sudeikis (2020) Jason Sudeikis (2021) Jeremy Allen White (2022) Jeremy Allen White (2023)