Camille Saint-Saëns

Camille Saint-Saëns
Imię i nazwisko	Charles Camille Saint-Saëns
Data i miejsce urodzenia	9 października 1835 ; Paryż
Pochodzenie	francuskie
Data i miejsce śmierci	16 grudnia 1921 ; Algier
Instrumenty	fortepian, organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	kompozytor, pianista, organista, dyrygent
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Charles Camille Saint-Saëns (wym. [ʃ a ʁ l k a m i j s ɛ̃s ɑ̃s]) (ur. 9 października 1835 w Paryżu, zm. 16 grudnia 1921 w Algierze) – francuski kompozytor, wirtuoz fortepianu i organów, a także dyrygent własnych utworów. Innowacyjnie stosował złożoną instrumentację. Tworzył w duchu romantyzmu.

Życiorys

Urodził się w Paryżu i był uznawany za cudowne dziecko, ponieważ w wieku 2 lat zaczął czytać, pisać i pobierał lekcje muzyki. Pierwszy koncert dał w wieku 5 lat, a pierwszą symfonię napisał mając 16 lat. Studiował w Konserwatorium Paryskim.

W latach 1853–1857 piastował stanowisko organisty w kościele św. Mederyka, a w 1858-1877 – w kościele św. Magdaleny w Paryżu. Zrezygnował z pracy kościelnego organisty ze względu na złe traktowanie przez duchowieństwo, niskie wynagrodzenie oraz ograniczenia czasowe, stojące na przeszkodzie rozwijaniu międzynarodowej kariery koncertowej. Po roku 1877 skupił się na koncertowaniu i kompozycji. Był współzałożycielem Société Nationale de Musique (Narodowe Towarzystwo Muzyczne), a także wszechstronnym, utrzymującym intensywne kontakty z wieloma muzykami (Richard Wagner, Ferenc Liszt, Hector Berlioz, Georges Bizet) człowiekiem.

Sam siebie określał mianem eklektyka, jednak eklektyzm ten w jego kompozycjach, korzystających z dorobku innych twórców, zaowocował własnym stylem, brzmiącym szczególnie wyraziście w III Symfonii. Do tradycyjnego instrumentarium orkiestry dodał organy i fortepian, co sprawia, że symfonia ta ma niepowtarzalny charakter.

W uznaniu wpływu twórczości kompozytora na rozwój francuskiej muzyki symfonicznej w roku 1881 przyznano mu honorowe członkostwo Académie des Beaux Arts.

Oprócz muzyki zajmowały Saint-Saënsa astronomia, archeologia, biologia, ale i poezja (2 tomiki lirycznej osobistej poezji Rimes familières). Był także nauczycielem muzyki. Kompozytor wiele podróżował (m.in. w 1877 zawitał do Warszawy) i zmarł w trakcie jednej z nich, w Algierze.

Odznaczenia

Legia Honorowa (kawaler 1868, oficer 1884, komandor 1894, wielki oficer 1900, krzyż wielki 1913)^[1]
Order Pour le Mérite (Prusy, 1901)^[2]
Komandor Królewskiego Orderu Wiktoriańskiego (Wielka Brytania, 1902)^[3]

Wybrane utwory

Koncerty instrumentalne i utwory o charakterze koncertującym

Koncerty fortepianowe

I Koncert fortepianowy D-dur op. 17 (1858)
II Koncert fortepianowy g-moll op. 22 (1868)
III Koncert fortepianowy Es-dur op. 29 (1869)
IV Koncert fortepianowy c-moll op. 44 (1877)
V Koncert fortepianowy F-dur "Egipski" op. 103 (1896)

Koncerty skrzypcowe

I Koncert skrzypcowy A-dur op. 20 (1859) – utwór dedykowany Pablowi Sarasatemu
Introdukcja i rondo capriccioso a-moll na skrzypce i orkiestrę op. 28 (1863) – utwór dedykowany Pablowi Sarasatemu
III Koncert skrzypcowy h-moll op. 61 (1880) – utwór dedykowany Pablowi Sarasatemu
Havanaise na skrzypce i orkiestrę op. 83 (1887)

Koncerty wiolonczelowe

I Koncert wiolonczelowy a-moll op. 33 (1872)
II Koncert wiolonczelowy d-moll op. 119 (1902)

Inne koncerty

Morceau de concert op. 154 na harfę i orkiestrę (1918, wyd. 1919)

Poematy symfoniczne

Kołowrotek Omfalii (Le Rouet d'Omphale) op. 31 (1869)
Phaéton op. 39 (1873)
Taniec szkieletów (Danse macabre) op. 40 (1874, premiera 24 stycznia 1875)

Dzieła sceniczne

Samson i Dalila (1877)

Pozostałe utwory orkiestrowe

III Symfonia c-moll "Organowa" op. 78 (1886)

Utwory kameralne

Sonata na skrzypce i fortepian op. 75 (1885)
Karnawał zwierząt (Le Carnaval des animaux) (1886) – utwór określony przez kompozytora jako fantazja zoologiczna, cykl czternastu miniatur, z których każda wykonywana jest przez inny skład wykonawców
Sonata na skrzypce i fortepian op. 102 (1896)
Fantaisie op. 124 na skrzypce i harfę (1907)
Sonata na obój i fortepian op. 166 (1921)
Sonata na klarnet i fortepian op. 167 (1921)
Sonata na fagot i fortepian op. 168 (1921)

Inne

Oratorium na Boże Narodzenie

Przypisy

↑ Charles Camille Saint Saens (LH/2442/36). Archives nationales. Site de Paris (www2.culture.gouv.fr)
↑ Charles Camille Saint-Saëns. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2020-01-18]. (niem.).
↑ John Michael Cooper: Historical Dictionary of Romantic Music. Lanham: Scarecrow Press, 2013, s. 532. ISBN 978-0-8108-7230-1.

Bibliografia

Camille Saint-Saëns w bazie AllMusic (ang.)

Linki zewnętrzne

Camille Saint-Saëns – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Camille Saint-Saëns – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
Camille Saint-Saëns – nuty w bibliotece Polona

[LH-1] Charles Camille Saint Saens (LH/2442/36). Archives nationales. Site de Paris (www2.culture.gouv.fr)

[2] Charles Camille Saint-Saëns. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2020-01-18]. (niem.).

[cooper-3] John Michael Cooper: Historical Dictionary of Romantic Music. Lanham: Scarecrow Press, 2013, s. 532. ISBN 978-0-8108-7230-1.

[1]

[2]

[3]