Codrii (rezerwat przyrody)
47°04′N 28°30′E/47,066667 28,500000
| |
| rezerwat florystyczny | |
| Typ |
leśny |
|---|---|
| Państwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1971 |
| Powierzchnia |
5177 ha |
Położenie na mapie Mołdawii  | |
| 47°04′N 28°30′E/47,066667 28,500000
| |
| Strona internetowa | |
Naukowy rezerwat przyrody „Codrii” (rum. Rezervația științifică „Codrii”; można spotkać też zapis Codru) – obszar chroniony położony w centralnej Mołdawii chroniący część kompleksu leśnego Kodry mającego charakter naturalny. Rezerwat zajmuje 5175,8 ha i jest otoczony strefą buforową mającą 12300 ha[1]. Został powołany w 1971 r. jako pierwszy naukowy rezerwat przyrody Mołdawskiej SRR.
Obszar
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat jest położony niecałe 50 km na północny zachód od Kiszyniowa w obszarze pagórkowatej Wyżyny Besarabskiej pomiędzy wsiami Căpriana, Lozova, Bursuc i Drăgușeni Noi w zachodniej części leśnego masywu Kodrów[2]. Średnie nachylenie terenu wynosi 12-15°, a potrafi dojść do 40°. Różnica wysokości terenu dochodzi do 250 m, najwyższy punkt rezerwatu wznosi się na 382 m n.p.m., gdy najniższy ma 130 m n.p.m. w dolinie potoku Bucovăţ[3]. Rezerwat składa się ze strefy ochrony ścisłej (zona strict protejată) o powierzchni 720 ha obejmującej najcenniejszy fragment lasu, do którego wstęp jest dozwolony jedynie w celach badawczych lub ochronnych[1]. Człowiek nie ingeruje w żaden sposób w naturalne procesy zachodzące w lesie. Otacza go strefa ochrony częściowej (zona de tampon) zajmująca 4455,8 ha, w której znajdują się lasy częściowo przekształcone przez człowieka, gdzie wspiera się procesy renaturalizacji[1]. Jej teren przecinają dwie szosy, a ograniczona obecność ludzi jest dozwolona. Obszar rezerwatu ochrania dwukilometrowej szerokości strefa buforowa zajmująca 12300 ha pól i lasów, gdzie jest dopuszczona wszelka aktywność gospodarcza nie degradująca ekosystemów naturalnych[1].
Zarząd
[edytuj | edytuj kod]Rezerwatem zarządza dyrektor mający do pomocy dwie rady konsultacyjne: administracyjną i naukową. Strukturę administracyjną rezerwatu tworzą[1]:
- sekcja naukowa odpowiadająca za koordynację badań naukowych, monitoring i zapewnia ochronę zasobów genetycznych zwierząt i roślin;
- sekcja bezpieczeństwa i leśnictwa odpowiadająca za przestrzeganie regulaminu rezerwatu i realizacją projektów leśniczych;
- sekcja ekonomiczno-administracyjna.
Przy rezerwacie działa muzeum przyrodnicze[4].
Przyroda
[edytuj | edytuj kod]Lasy rezerwatu obejmują reprezentatywny fragment lasów liściastych strefy umiarkowanej porastających Wyżynę Besarabską. Dominują dąbrowy z domieszką jesionu i lipy (46%), lasy dębowo-bukowe (32%) i grądy (10,5%)[2]. Około 19% lasu stanowi starodrzew. Jedynie 7% lasów pochodzi z nasadzeń sztucznych, głównie dębowych i sosnowych[3].
W faunie rezerwatu wyróżniono 43 gatunki ssaków, 145 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów, 10 gatunków płazów. Doliczono się ponad 8000 gatunków insektów; wyróżniają się pajęczaki, błonkoskrzydłe, motyle, chrząszcze[2].
We florze parku opisano około 90 gatunków grzybów i ponad 1000 gatunków roślin, w tym 30 gatunków porostów, 70 gatunków mchów[2]. Stanowi to 40% wszystkich gatunków roślin w Republice Mołdawii, w tym liczne z Czerwonej Księgi[3].
Historia ochrony
[edytuj | edytuj kod]Wartość przyrodniczą Kodrów doceniano już na początku XX stulecia[5]. W okresie międzywojennym rząd Rumunii zaczął prawnie chronić część lasów. Najpierw, w 1926 r. objęto ochroną 13 najcenniejszych obwodów leśnych[1]. W 1930 r. powołano trzy rezerwaty przyrody[5]: „Căpriana” (5011 ha), „Lozova” (200 ha) i „Cărbuna” (35 ha)[6]. W 1937 r. wyróżnione obwody leśne ogłoszono pomnikami przyrody[1].
W 1940 r. Besarabię przyłączono do Związku Sowieckiego w ramach paktu Ribbentrop-Mołotow, a rumuńskie formy ochrony przyrody zostały zniesione. Mimo to, po II wojnie światowej najcenniejszy teren lasów otoczyła opieką mołdawska filia Akademii Nauk ZSRR[1]. W 1971 r. powołano rezerwat naukowy zajmujący 2740 ha, w tym 723 ha pod ochroną ścisłą[1]. W ciągu kolejnych lat jego obszar kilkukrotnie powiększano. Po zmianach ustrojowych rezerwat stał się jednostką specjalną mołdawskiego gospodarstwa leśnego Moldsilva.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Moldsilva Rezervatia naturala Codrii
- ↑ a b c d Sistemul informational „biodiversitate” Rezervaţia Codru
- ↑ a b c Moldovenii.md Rezervația Științifică „Codrii”
- ↑ Tur Moldova. tur.md. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-28)]. Rezervaţia „Codrii”
- ↑ a b Ministerul Mediului. mediu.gov.md. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-03)]. Scrut istoric
- ↑ Cărbuna znajduje się południowej części Kodrów poza obszarem dzisiejszego rezerwatu naukowego.