Eretria
38°23′N 23°47′E/38,383333 23,783333 Widok współczesnej miejscowości z akropolu starożytnej Eretrii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Administracja zdecentralizowana | |
| Region | |
| Jednostka regionalna | |
| Gmina | |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
2229 |
| Kod pocztowy |
340 08 |
Położenie na mapie Grecji  | |
| 38°23′N 23°47′E/38,383333 23,783333
| |
Eretria (gr. Ερέτρια) – miejscowość w Grecji, siedziba gminy o tej samej nazwie, przynależna do administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Eubea.
W 2011 roku liczyła 4166 mieszkańców[1]. Niewielka, droga, lecz mimo to popularna miejscowość turystyczna i wypoczynkowa, zwłaszcza dla mieszkańców Aten[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Starożytne miasto-państwo na wyspie Eubei z własnym portem Portmos. Założone przez Ateńczyków, lecz z miejscową ludnością pochodzenia doryckiego[3].Już w VIII w. p.n.e. było potęgą morską i założycielem kolonii na wybrzeżu tracko-macedońskim (Dikaja, Mende, Metoni) i na zachodzie (Korkyra, Orikon, Kyme), a w czasach późniejszych także siedzibą szkoły filozoficznej (Menedemos, Asklepiades, Pazifon). Podstawę zamożności stanowił handel zbożem pochodzącym z upraw na okolicznej żyznej równinie[2]. Eretria była też jednym z pierwszych z miast helleńskich, które zaczęło bić własną monetę[3]. Dzięki temu odegrała istotną rolę w historii starożytnych Greków w X-VIII wieku p.n.e.; później jednak została politycznie zmarginalizowana przez sąsiednią Chalkidę i ekspansjonistyczne Ateny[4].
Podczas powstania jońskiego Eretria wraz z Atenami udzieliła pomocy greckim buntownikom, za co miała ponieść karę z woli perskiego króla Dariusza I. W 490 p.n.e. flota perska dokonała miejscowego desantu i po 6 dniach oblężenia wskutek zdrady zdobyto miasto. W odwecie świątynie zostały splądrowane i spalone, a ludność wywieziona i osiedlona w okolicach Suzy, gdzie zachowała swój język i zwyczaje[5]. Z Eretrii (Eubei) Persowie wyruszyli następnie przeciwko Atenom, lecz zostali pokonani w starciu pod Maratonem.
Dzięki odbudowie i późniejszemu rozwojowi większość okazałych budowli, których pozostałości zachowały się do dzisiaj, pochodzi V–IV wieku p.n.e.[2] W 198 p.n.e. Eretria decyzją rzymskiego senatu miała być przekazana Eumenesowi II z Pergamonu, lecz sprzeciwił się temu konsul Tytus Kwinkcjusz Flamininus, proklamujący Grekom wolność podczas igrzysk istmijskich[6]. Miasto ostatecznie zostało zburzone podczas pierwszej wojny Sulli z Mitrydatesem w 87 p.n.e. i zaczęło się ponownie odradzać dopiero w XIX wieku, kiedy obecną Eretrię odbudowano na ruinach miasta antycznego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός
- ↑ a b c d Wiesława Rusin: Grecja. Praktyczny przewodnik. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2014, s. 489, ISBN 978-83-7642-269-5.
- ↑ a b Słownik kultury antycznej. Grecja – Rzym (pod red. L. Winniczuk). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 141-142, ISBN 83-214-0406-5.
- ↑ Furio Durando: Grecja. Przewodnik po zabytkach starożytności. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2006, s. 102, ISBN 83-213-4239-6.
- ↑ Nicholas Hammond: Dzieje Grecji. Warszawa: PIW, 1994, s. 267; 271, ISBN 83-06-02383-8.
- ↑ Michael Crawford: Rzym w okresie republiki. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1992, s. 75, ISBN 83-7255-199-5.