George Szell
Data i miejsce urodzenia |
7 czerwca 1897 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
30 lipca 1970 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
George Szell (węg. György Széll; ur. 7 czerwca 1897 w Budapeszcie, zm. 30 lipca 1970 w Cleveland) – amerykański dyrygent, kompozytor i pianista pochodzenia węgierskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W wieku 11 lat wystąpił po raz pierwszy jako pianista. Studiował w Wiedniu kompozycję i teorię muzyki.
W wieku 17 lat dyrygował własnym utworem w wykonaniu Filharmoników Berlińskich. Richard Strauss zatrudnił go jako korepetytora w berlińskiej Staatsoper Unter den Linden w latach 1914–1917.
Szell został następcą Ottona Klemperera jako główny dyrygent Filharmonii w Strasburgu. Następnie działał w Pradze, Darmstadcie i Düsseldorfie. W latach 1924–1929 był pierwszym dyrygentem opery berlińskiej Unter den Linden, kierując jednocześnie berlińską orkiestrą radiową. Dokonywał też nagrań z Filharmonikami Wiedeńskimi. W latach 1936–1939 kierował Scottish National Orchestra.
W 1940 zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Dyrygował Filharmonią Nowojorską, w latach 1942–1946 współpracował z Metropolitan Opera, a w latach 1943–1956 z Filharmonią Nowojorską. W 1946 został naczelnym dyrygentem Cleveland Orchestra.
Po II wojnie światowej występował często na Festiwalu w Salzburgu, gdzie dyrygował też prawykonaniami utworów Rolfa Liebermanna i Wernera Egka.
Krytycy zaliczali George’a Szella do „hungarian connection” – węgierskich muzyków (poza Szellem Georg Solti, Eugene Ormandy, Antal Doráti i Fritz Reiner), którzy od połowy XX wieku doprowadzili amerykańskie orkiestry symfoniczne do doskonałości.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dyskografia George’a Szella. szell.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)].
- Fotografie George’a Szella. klassika.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-12)].
- ISNI: 0000000110225666
- VIAF: 22328932, 160691004
- LCCN: n83040082
- GND: 134535383
- BnF: 13900239q
- SUDOC: 078770947
- SBN: UFIV105796
- NLA: 35801750, 36047107
- NKC: pna2005262078
- BNE: XX853280
- NTA: 070771170
- BIBSYS: 99060475
- CiNii: DA05373082
- Open Library: OL6839446A
- PLWABN: 9810546202205606
- NUKAT: n2007146544
- J9U: 987007284366205171
- LNB: 000111558
- NSK: 000062739
- CONOR: 6681443
- KRNLK: KAC201634923
- NSZL: 707655
- RISM: people/41007787