Herman Melville
Herman Melville | |
Data i miejsce urodzenia |
1 sierpnia 1819 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
28 września 1891 |
Dziedzina sztuki |
powieściopisarz, poeta, eseista |
Ważne dzieła | |
Herman Melville (ur. 1 sierpnia 1819 w Nowym Jorku, zm. 28 września 1891 tamże) – amerykański powieściopisarz, poeta i eseista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem kupca pochodzenia szkockiego. Jego ojciec zbankrutował, kiedy Herman miał 15 lat. Wcześnie musiał rzucić szkołę i imał się różnych zajęć. Był między innymi robotnikiem rolnym, ekspedientem, urzędnikiem bankowym i nauczycielem. Wiele lat spędził na morzu, na statku wielorybniczym, a swoje doświadczenia zawarł w późniejszej twórczości.
Jego najsłynniejszym dziełem, zaliczanym do kanonu literatury światowej, jest Moby Dick, fikcyjna opowieść o białym kaszalocie. Pomysł do jej napisania zaczerpnął Melville z prawdziwej historii statku wielorybniczego Essex, jednak znacznie ubarwił historię, wplatając nawet do niej drobne elementy fantasy (m.in. ludzką inteligencję kaszalota). Przedstawił w niej żywy obraz społeczności wielorybników i właścicieli statków wielorybniczych oraz zawarł alegorię odwiecznej walki dobra ze złem.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- powieści
- Taipi (Typee, 1846)
- Omoo (1847)
- Mardi (1849)
- Redburn (1849)
- Biały kubrak (White Jacket, 1850)
- Moby Dick (1851)
- Pierre: or, The Ambiguities (1852)
- Kopista Bartleby, Historia z Wall Street (Bartleby, The Scrivener, 1853)
- Oszust (The Confidence-Man: His Masquerade, 1857)
- inne
- Billy Budd (1924)
- Clarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land (1876)
- Weranda i inne opowiadania (The Piazza Tales, 1856)
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Na jego cześć nazwano gatunek kopalnego (mioceńskiego) wieloryba Livyatan melvillei[1].
Polskojęzyczne opracowania poświęcone życiu i twórczości Hermana Melville’a
[edytuj | edytuj kod]- Paweł Jędrzejko: Melville w kontekstach. Sosnowiec-Katowice-Zabrze: BananaArt.Pl/ExMachina/M-Studio, 2007 (tam także: „Kalendarium publikacji melvillistycznych w Polsce 1864-2007) (pełny tekst w wolnym dostępie).
- Paweł Jędrzejko: Płynność i egzystencja. Doświadczenie lądu i morza a myśl Hermana Melville’a. Sosnowiec-Katowice-Zabrze: BananaArt.Pl/ExMachina/M-Studio, 2008 (pełny tekst w wolnym dostępie)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Olivier Lambert i inni, The giant bite of a new raptorial sperm whale from the Miocene epoch of Peru, „Nature”, 466, 1 lipca 2010, s. 105–108 [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Herman Melville w bazie Notable Names Database (ang.)
- Niektóre dzieła Hermana Melville’a w ramach Projektu Gutenberg (ang.)
- The Melville Society (ang.)
- Polskie wydania utworów Hermana Mellville’a w serwisie Polona.pl
- ISNI: 000000012125135X
- VIAF: 27068555
- ULAN: 500236778
- LCCN: n79006936
- GND: 118580604
- NDL: 00449737
- LIBRIS: 31fhjb1m14l4mbn
- BnF: 11915517c
- SUDOC: 027329437
- SBN: CFIV013030
- NLA: 35346268
- NKC: jn19990005592
- DBNL: melv004
- BNE: XX901155
- NTA: 068404484
- BIBSYS: 90072387
- CiNii: DA00299969
- Open Library: OL29497A
- PLWABN: 9810583823705606
- NUKAT: n97032493
- J9U: 987007265382705171
- PTBNP: 34716
- CANTIC: a10122941
- LNB: 000004013
- NSK: 000051703
- BNA: 000047627
- CONOR: 16712035
- BNC: 000036660
- ΕΒΕ: 65733
- BLBNB: 000294612
- KRNLK: KAC199618561
- LIH: LNB:V*28096;=BL
- Amerykanie pochodzenia szkockiego
- Amerykańscy eseiści
- Amerykańscy poeci XIX wieku
- Amerykańscy prozaicy XIX wieku
- Eseiści anglojęzyczni
- Eseiści XIX wieku
- Pisarze związani z Nowym Jorkiem
- Ludzie urodzeni w Nowym Jorku
- Osoby upamiętnione nazwami taksonów biologicznych
- Pisarze podróżnicy
- Poeci anglojęzyczni
- Prozaicy anglojęzyczni
- Urodzeni w 1819
- Zmarli w 1891