Przejdź do zawartości

Indie Francuskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Indie Francuskie
Établissements français de l’Inde
kolonia
1769–1954
Flaga
Flaga
Państwo

 Francja

Siedziba

Pondicherry

Data powstania

18 stycznia 1769

Data likwidacji

1 listopada 1954

Populacja
• liczba ludności


298 851
(1936)

Języki urzędowe

francuski

Położenie na mapie
Położenie na mapie

Indie Francuskie – zbiorcze określenie byłych francuskich posiadłości kolonialnych na Półwyspie Indyjskim.

Indie Francuskie obejmowały następujące posiadłości kolonialne:

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze próby kolonizacji Indii rozpoczął już Franciszek I Walezjusz. Przez cały następny wiek kolejny francuscy królowie wysyłali ekspedycje do Indii, jednak wszystkie wyprawy kończyły się fiaskiem.

Przełomem było dopiero założenie w 1664 roku Francuskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Już w 1668 powstała pierwsza francuska faktoria handlowa w Surat. Niedługo potem powstały nowe faktorie w Machilipatnam i Bantam. W 1673 roku Kompania wykupiła z rąk holenderskich Chandernagore na wybrzeżu Bengalu.

W 1720 roku Brytyjczycy zajęli francuskie faktorie w Surat, Machilipatnam i Bantamie. Wraz z ich utratą zaczęły się kłopoty finansowe kompanii. Pomimo to Kompania uzyskała nowe nabytki – Yanaon w 1723, Mahé w 1725 i Karikal w 1749. W tym czasie dochodzi także do kolonizacji Pondicherry.

W 1741 roku Francuska Kompania Wschodnioindyjska rozpoczęła agresywną kampanię przeciw Brytyjczykom w Indiach, polegającą głównie na prowokowaniu wojen między lokalnymi władcami a koloniami brytyjskimi. Sprzymierzeńcy Francuzów ponieśli jednak klęskę, zaś Brytyjczycy w odwecie spalili w 1761 roku Pondicherry, które Francuzi skolonizowali na nowo w 1765.

Po klęsce w walce z Brytyjczykami Francuska Kompania Wschodnioindyjska znajdowała się w całkowitej ruinie. Na mocy traktatu paryskiego w 1769 roku Kompanię rozwiązano, zaś jej posiadłości stały się posiadłościami kolonialnymi korony francuskiej.

Na mocy kongresu wiedeńskiego w 1816 roku Francja uzyskała dawne faktorie handlowe Kompanii Wschodnioindyjskiej: Surat, Machilipatnam i Kozhikode.

25 stycznia 1871 roku wprowadzono jednolitą administrację dla francuskich posiadłości w Indiach.

Po uzyskaniu niepodległości przez Indie, nowe państwo zawarło traktat z Francją, na mocy którego w październiku 1947 Francuzi przekazali Indiom Surat, Machilipatnam i Kozhikode. 2 maja 1950 roku Francuzi przekazali Indiom Chandernagore.

1 października 1954 roku Francuzi opuścili swoje pozostałe posiadłości kolonialne w Indiach, chociaż parlament francuski zatwierdził przekazanie ich Indiom dopiero w 1963 roku.

Gubernatorzy Indii Francuskich

[edytuj | edytuj kod]

Komisarze

  • François Caron, 1668-1672
  • François Baron, 1672-1681
  • François Martin, 1681-1693

Okupacja holenderska 1693-1697

Gubernatorzy generalni

  • François Martin, September 1699-1706
  • Pierre Dulivier, January 1707-1708
  • Guillaume André d’Hébert, 1708-1712
  • Pierre Dulivier, 1712-1717
  • Guillaume André d’Hébert, 1717-1718
  • Pierre André Prévost de La Prévostière, 1718-1721
  • Pierre Christoph Le Noir (tymczasowo), 1721-1723
  • Joseph Beauvollier de Courchant, 1723-1726
  • Pierre Christoph Le Noir, 1726-1734
  • Pierre Benoît Dumas, 1734-1741
  • Joseph François Dupleix, 1742-1754
  • Charles Godeheu (tymczasowy komisarz), 1754-1754
  • Georges Duval de Leyrit, 1754-1758
  • Thomas Arthur, 1758-1761

okupacja brytyjska 1761-1765

  • Jean Law de Lauriston, 1765-1766
  • Antoine Boyellau, 1766-1767
  • Jean Law de Lauriston, 1767-1777
  • Guillaume de Bellecombe, 1777-1782
  • Charles Joseph Pâtissier, 1783-1785
  • François de Souillac, 1785
  • David Charpentier de Cossigny, 1785-1787
  • Thomas, comte de Conway, 1787-1789
  • Camille Charles Leclerc, 1789-1792
  • Dominique Prosper de Chermont, 1792-1793
  • L. Leroux de Touffreville, 1793

okupacja brytyjska 1793-1802

  • Charles Matthieu Isidore, 1802-1803
  • Louis François Binot, 1803

okupacja brytyjska 1803-1816

  • André Julien Comte Dupuy, 1816-1825
  • Joseph Cordier (tymczasowo), 1825-1826
  • Eugène Panon, 1826-1828
  • Joseph Cordier (tymczasowo), 1828-1829
  • Auguste Jacques Nicolas Peureux de Mélay, 1829-1835
  • Hubert Jean Victor, 1835-1840
  • Paul de Nourquer du Camper, 1840-1844
  • Louis Pujol, 1844-1849
  • Hyacinth Marie de Lalande de Calan, 1849-1850
  • Philippe Achille Bédier, 1851-1852
  • Raymond de Saint-Maur, 1852-1857
  • Alexandre Durand d’Ubraye, 1857-1863
  • Napoléon Joseph Louis Bontemps, 1863-1871
  • Antoine-Léonce Michaux, 1871
  • Pierre Aristide Faron, 1871-1875
  • Adolph Joseph Antoine Trillard, 1875-1878
  • Léonce Laugier, 1879-1881
  • Théodore Drouhet, 1881-1884
  • Étienne Richaud, 1884-1886
  • Édouard Manès, 1886-1888
  • Georges Jules Piquet, 1888-1889
  • Louis Hippolyte Marie Nouet, 1889-1891
  • Léon Émile Clément-Thomas, 1891-1896
  • Louis Jean Girod, 1896-1898
  • François Pierre Rodier, 1898-1902
  • Pelletan (tymczasowo), 1902
  • Victor Louis Marie Lanrezac, 1902-1904
  • Philema Lemaire, 1904-1905
  • Joseph Pascal François, 1905-1906
  • Gabriel Louis Angoulvant, 1906-1907
  • Adrien Jules Jean Bonhoure, 1908-1909
  • Ernest Fernand Lévecque, 1909-1910
  • Alfred Albert Martineau, 1910-1911
  • Pierre Louis Alfred Duprat, 1911-1913
  • Alfred Martineau, 1913-1918
  • (nieznany), 1918-1919
  • Louis Martial Innocent Gerbinis, 1919-1926
  • Pierre Jean Henri Didelot, 1926-1928
  • Robert Paul Marie de Guise, 1928-1931
  • François Adrien Juvanon, 1931-1934
  • Léon Solomiac, 1934-1936
  • Horace Valentin Crocicchia, 1936-1938
  • Louis Alexis Étienne Bonvin, 1938-1945
  • Nicolas Ernest Marie Maurice Jeandin, 1945-1946
  • Charles François Marie Baron, 1946-1947

Komisarze

  • Charles François Marie Baron, 1947-1949
  • Charles Chambon, 1949-1950
  • André Ménard, 1950-1954
  • Georges Escargueil, 1954

Indyjscy wysocy komisarze do zarządzania terytorium byłych Indii Francuskich

  • Kewal Singh 1 listopada 1954-1957
  • M.K. Kripalani 1957-1958
  • L.R.S. Singh 1958-1958
  • A.S. Bam 1960
  • Sarat Kumar Dutta 1961