Iris Apfel
.jpg) Iris Apfel (2015) | |
| Data i miejsce urodzenia |
29 sierpnia 1921 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 marca 2024 |
| Zawód, zajęcie |
projektantka wnętrz |
| Narodowość |
amerykańska |
| Edukacja | |
Iris Apfel z domu Barrel (ur. 29 sierpnia 1921 w Nowym Jorku, zm. 1 marca 2024 w Palm Beach[1][2]) – amerykańska projektantka wnętrz żydowskiego pochodzenia, businesswoman, filantropka, ikona mody i historyczka sztuki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodziła z rodziny rosyjskich Żydów, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych. Ukończyła historię sztuki na uniwersytecie w Nowym Jorku oraz projektowanie na uniwersytecie w Wisconsin. W 1948 roku została żoną starszego o 7 lat Carla Apfela, wraz z którym dwa lata później założyła firmę Old World Weavers, zajmującą się tekstyliami, którą wspólnie prowadzili aż do przejścia na emeryturę w 1992 roku. Z Carlem była w małżeństwie aż do jego śmierci w 2015 r.[3] Firma Apfelów specjalizowała się w reprodukcjach tkanin XVII, XVIII i XIX wieku[4]. W celu znalezienia niedostępnych w USA tkanin podróżowała do Europy dwa razy do roku, skąd przywoziła licznie zgromadzone przedmioty z targów czy antykwariatów[5].
Była projektantką wnętrz Białego Domu dla dziewięciu kolejnych amerykańskich prezydentów: Harry’ego Trumana, Dwighta Eisenhowera, Richarda Nixona, Johna F. Kennedy’ego, Lyndona Bainesa Johnsona, Jamesa Cartera, Ronalda Reagana i Billa Clintona[4].
Przez lata była znana i ceniona głównie w bohemie artystycznej w środowisku elit. Znana dla szerszego grona stała się w 2005 roku wraz z wystawą Rara Avis (Rare Bird): The Irreverent Iris Apfel zorganizowaną w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, poświęconą jej i jej stylowi. Prezentowano m.in. należące do niej biżuterie i ubrania[6]. Wystawa odbiła się szerokim echem wśród mediów i publiczności, prezentowano ją również w innych znanych muzeach, a sama Apfel została okrzyknięta międzynarodową ikoną mody[3].
W 2014 r. nakręcono o niej film dokumentalny w reżyserii Alberta Mayslesa[7], który swoją premierę miał na Festiwalu Filmowym w Nowym Jorku[8].
W 2018 firma Mattel stworzyła lalkę Barbie na podobieństwo Iris Apfel, w ten sposób Apfel stała się najstarszą osobą, której wizerunek został wykorzystany na lalkach tej firmy[9].
W 2019 r. podpisała kontrakt z międzynarodową agencją modelingu IMG[10].
W 2022 zaprojektowała kolekcję ubrań dla sieci odzieżowej H&M[11].
Zmarła 1 marca 2024 roku w Palm Beach w wieku 102 lat[12][13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Chanel Vargas, Iris Apfel and Her Husband Carl's Adorable Love Story [online], Town & Country, 1 listopada 2017 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
- ↑ Fashion Icon Iris Apfel Dead at 102
- ↑ a b Isabel Wilkinson, Remembering Carl Apfel: A Style Icon in His Own Right, „The New York Times”, 26 sierpnia 2015, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
- ↑ a b Catherine Clifford, Iris Apfel: 10 life lessons from a 96-year-old who is probably cooler than you [online], CNBC, 30 marca 2018 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
- ↑ Vogue Polska, Iris Apfel: Kolorowy ptak [online], Vogue Polska, 27 sierpnia 2019 [dostęp 2022-05-15] (pol.).
- ↑ Rara Avis: Selections from the Iris Barrel Apfel Collection [online], metmuseum.org [dostęp 2022-05-15].
- ↑ Iris. Albert Maysles 2015-04-29. [dostęp 2022-05-15].
- ↑ Michele Debczak, Michele Debczak, Magnolia Pictures Acquires ‘Iris,’ Albert Maysles’ NYFF Documentary [online], IndieWire, 24 października 2014 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
- ↑ Erica Gonzales, Iris Apfel Just Became the Oldest Person to Have a Barbie Made After Her [online], Harper's BAZAAR, 28 marca 2018 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
- ↑ By Emily Dixon CNN, Iris Apfel, 97-year-old style icon, signs major modeling contract [online], CNN [dostęp 2022-05-15] (ang.).
- ↑ Kolekcja ubrań Iris Apfel x H&M. Tak wyglądają najmodniejsze kolorowe ubrania na wiosnę 2022 (mamy zdjęcia!) [online], elle.pl [dostęp 2022-05-15] (pol.).
- ↑ Iris Apfel nie żyje. Ikona mody miała 102 lata [online], TVN24, 2 marca 2024 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
- ↑ Nie żyje ikona mody. Miała 102 lata [online], tvp.info [dostęp 2024-03-02] (pol.).