Kartuzy (gmina)

Kartuzy
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
TERC	2205023
Burmistrz	Mieczysław Grzegorz Gołuński (2014)
Powierzchnia	205,28 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 33 512
• gęstość	162,3 os./km²
Nr kierunkowy	58
Tablice rejestracyjne	GKA
	Adres urzędu:ul. Hallera 1; 83-300 Kartuzy
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	26
	Położenie na mapie Polski Kartuzy
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Kartuzy
	54°20′N 18°12′E/54,333333 18,200000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Kartuzy – gmina miejsko-wiejska w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie gdańskim.

Siedzibą gminy jest miasto Kartuzy.

Według danych z 31 marca 2011 gminę zamieszkiwało 32 631 osób^[2]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 gminę zamieszkiwało 33 700 osób^[3].

Według danych z 31 grudnia 2019 gminę zamieszkiwało 34 013 osób^[4].

Na budynku Urzędu Miejskiego w Kartuzach są tablice w języku kaszubskim.

Podział administracyjny

W skład gminy wchodzą 24 sołectwa^[5]: Bącz, Borowo, Brodnica Dolna, Brodnica Górna, Dzierżążno, Głusino, Grzybno, Kaliska, Kiełpino, Kolonia, Kosy, Łapalice, Mezowo, Mirachowo, Nowa Huta, Pomieczyńska Huta, Prokowo, Ręboszewo, Sianowo, Sianowska Huta, Sitno, Smętowo Chmieleńskie, Staniszewo, Stara Huta.

Struktura powierzchni

Według danych z 2005 gmina Kartuzy ma obszar 205,28 km²^[6], w tym:

użytki rolne: 42%
użytki leśne: 46%.

Gmina stanowi 18,33% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	30 850	100	15 667	50,8	15 183	49,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	150,3		76,3		74

Miejscowości

Tab. 2. Miejscowości podstawowe oraz ich integralne części w administracji gminy Kartuzy, z wyrażeniem ich położenia geograficznego.
Identyfikator SIMC	Nazwa miejscowości	Rodzaj miejscowości	Miejscowość podstawowa lub statystyczna	Położenie geograficzne
0163423	Ameryka	część wsi	Mirachowo	54°24′13″N 18°00′28″E/54,403611 18,007778
0163110	Ameryka Dzierżąska	część wsi	Dzierżążno	54°19′26″N 18°16′13″E/54,323889 18,270278
0162949	Bącz	wieś		54°22′56″N 17°59′36″E/54,382222 17,993333
0163274	Bernardówka	część wsi	Kiełpino	54°17′20″N 18°12′35″E/54,288889 18,209722
0163328	Borowiec	część wsi	Kolonia	54°24′43″N 18°07′27″E/54,411944 18,124167
0162961	Borowo	wieś		54°19′13″N 18°17′34″E/54,320278 18,292778
0163713	Bory	część wsi	Staniszewo	54°24′46″N 18°03′31″E/54,412778 18,058611
0163280	Bór	część wsi	Kiełpino	54°17′25″N 18°15′10″E/54,290278 18,252778
0163067	Brodnica Dolna	wieś		54°15′49″N 18°05′43″E/54,263611 18,095278
0162978	Brodnica Górna	wieś		54°16′13″N 18°04′59″E/54,270278 18,083056
0163720	Bukowa Góra	część wsi	Staniszewo	54°25′06″N 18°03′50″E/54,418333 18,063889
0163096	Burchardztwo	kolonia	Burchardztwo	54°19′13″N 18°13′02″E/54,320278 18,217222
0163370	Bylowo-Leśnictwo	osada	Kosy	54°20′22″N 18°10′30″E/54,339444 18,175000
0163430	Cegielnia	część wsi	Mirachowo	54°23′40″N 18°00′54″E/54,394444 18,015000
0163334	Chojna	część wsi	Kolonia	54°22′47″N 18°06′38″E/54,379722 18,110556
0163630	Cieszonko	część wsi	Sianowo	54°23′08″N 18°04′51″E/54,385556 18,080833
0162984	Dejk	część wsi	Brodnica Górna	54°17′02″N 18°06′27″E/54,283889 18,107500
0163340	Diable Kopyto	część wsi	Kolonia	54°23′18″N 18°06′53″E/54,388333 18,114722
0163104	Dzierżążno	wieś		54°18′57″N 18°16′16″E/54,315833 18,271111
0163140	Dzierżążno-Leśnictwo	osada leśna	Dzierżążno	54°19′58″N 18°16′59″E/54,332778 18,283056
0163156	Głusino	wieś		54°24′40″N 18°05′46″E/54,411111 18,096111
0162990	Grzebieniec	część wsi	Brodnica Górna	54°17′49″N 18°06′30″E/54,296944 18,108333
0163185	Grzybno	wieś		54°21′10″N 18°13′05″E/54,352778 18,218056
0163191	Grzybno Dolne	część wsi	Grzybno	54°21′05″N 18°13′49″E/54,351389 18,230278
0163200	Grzybno Górne	część wsi	Grzybno	54°21′19″N 18°12′37″E/54,355278 18,210278
0163245	Kaliska	osada	Kaliska	54°20′04″N 18°14′11″E/54,334444 18,236389
0163009	Kalka	część wsi	Brodnica Górna	54°17′17″N 18°04′20″E/54,288056 18,072222
0163498	Kamienna Góra	część wsi	Nowa Huta	54°25′13″N 18°00′24″E/54,420278 18,006667
0163736	Kamionka	część wsi	Staniszewo	54°23′37″N 18°03′54″E/54,393611 18,065000
0163015	Kamionka	część wsi	Brodnica Górna	54°15′44″N 18°04′15″E/54,262222 18,070833
0934547	Kartuzy	miasto		54°20′01″N 18°12′10″E/54,333611 18,202778
0163742	Kępa	część wsi	Staniszewo	54°24′05″N 18°05′31″E/54,401389 18,091944
0163268	Kiełpino	wieś		54°17′25″N 18°13′39″E/54,290278 18,227500
0163311	Kolonia	wieś		54°23′55″N 18°06′45″E/54,398611 18,112500
0163357	Kosy	wieś		54°19′03″N 18°09′25″E/54,317500 18,156944
0163535	Kozłowy Staw	część wsi	Łapalice	54°21′25″N 18°08′05″E/54,356944 18,134722
0163759	Krzewino	część wsi	Staniszewo	54°24′04″N 18°03′58″E/54,401111 18,066111
0163587	Legard	część wsi	Ręboszewo	54°17′34″N 18°09′18″E/54,292778 18,155000
0163765	Lesińce	część wsi	Sianowo	54°23′56″N 18°05′52″E/54,398889 18,097778
0163305	Leszno	kolonia wsi	Kiełpino	54°18′14″N 18°12′26″E/54,303889 18,207222
0163386	Łapalice	wieś		54°20′45″N 18°07′45″E/54,345833 18,129167
0163216	Melgrowa Góra	część wsi	Grzybno	54°21′53″N 18°12′18″E/54,364722 18,205000
0163400	Mezowo	wieś		54°18′46″N 18°14′23″E/54,312778 18,239722
0163417	Mirachowo	wieś		54°23′43″N 18°01′41″E/54,395278 18,028056
0163446	Mirachowo	osada leśna	Mirachowo	54°24′15″N 17°59′48″E/54,404167 17,996667
0163452	Mirachowo-Wybudowanie	część wsi	Mirachowo	54°24′31″N 18°01′18″E/54,408611 18,021667
0163647	Młyńsko	część wsi	Sianowo	54°22′45″N 18°06′00″E/54,379167 18,100000
0163392	Mokre Łąki	część wsi	Prokowo	54°21′49″N 18°08′21″E/54,363611 18,139167
0163021	Mostki	część wsi	Brodnica Górna	54°17′27″N 18°05′24″E/54,290833 18,090000
0163038	Na Łąkach	część wsi	Brodnica Górna	54°17′06″N 18°06′06″E/54,285000 18,101667
0163481	Nowa Huta	wieś		54°24′57″N 18°01′41″E/54,415833 18,028056
0163162	Nowinki	część wsi	Głusino	54°24′53″N 18°06′34″E/54,414722 18,109444
0163512	Nowiny	część wsi	Pomieczyńska Huta	54°22′39″N 18°09′06″E/54,377500 18,151667
0162955	Olszowe Błoto	część wsi	Bącz	54°22′55″N 18°00′19″E/54,381944 18,005278
0163073	Ostowo	część wsi	Brodnica Dolna	54°16′01″N 18°06′43″E/54,266944 18,111944
0163469	Palestyna	część wsi	Mirachowo	54°23′31″N 18°00′19″E/54,391944 18,005278
0163222	Pieciska	część wsi	Grzybno	54°22′03″N 18°12′56″E/54,367500 18,215556
0163127	Pikarnia	część wsi	Dzierżążno	54°18′43″N 18°16′47″E/54,311944 18,279722
0163506	Pomieczyńska Huta	wieś		54°23′19″N 18°10′12″E/54,388611 18,170000
0163529	Prokowo	wieś		54°21′28″N 18°09′59″E/54,357778 18,166389
0163541	Prokowskie Chrósty	część wsi	Prokowo	54°21′22″N 18°11′43″E/54,356111 18,195278
0163593	Przybród	część wsi	Ręboszewo	54°17′34″N 18°08′18″E/54,292778 18,138333
0163771	Przytoki	część wsi	Staniszewo	54°24′52″N 18°03′01″E/54,414444 18,050278
0163788	Raj	część wsi	Staniszewo	54°24′20″N 18°03′36″E/54,405556 18,060000
0163570	Ręboszewo	wieś		54°17′24″N 18°07′20″E/54,290000 18,122222
0163239	Sarnowo	część wsi	Grzybno	54°22′06″N 18°11′50″E/54,368333 18,197222
0163080	Sarnówko	część wsi	Brodnica Dolna	54°16′21″N 18°06′54″E/54,272500 18,115000
0163624	Sianowo	wieś		54°22′59″N 18°05′38″E/54,383056 18,093889
0163682	Sianowo Leśne	osada	Sianowska Huta	54°22′45″N 18°08′15″E/54,379167 18,137500
0163653	Sianowska Huta	wieś		54°23′26″N 18°08′15″E/54,390556 18,137500
0163558	Sitna Góra	kolonia	Prokowo	54°22′45″N 18°10′48″E/54,379167 18,180000
0163699	Sitno	wieś		54°20′19″N 18°18′01″E/54,338611 18,300278
0163601	Smętowo Chmieleńskie	wieś		54°18′09″N 18°09′00″E/54,302500 18,150000
0163363	Smętowo Leśne	osada leśna wsi	Kosy	54°17′39″N 18°09′19″E/54,294167 18,155278
0163133	Smolarnia	część wsi	Dzierżążno	54°18′24″N 18°16′18″E/54,306667 18,271667
0163660	Smolne Błoto	część wsi	Sianowska Huta	54°23′45″N 18°09′20″E/54,395833 18,155556
0163707	Staniszewo	wieś		54°23′44″N 18°04′41″E/54,395556 18,078056
0163802	Stara Huta	wieś		54°25′27″N 18°03′05″E/54,424167 18,051389
0163179	Stążki	część wsi	Głusino	54°25′31″N 18°06′06″E/54,425278 18,101667
0163475	Strysza Buda	wieś		54°23′59″N 18°02′45″E/54,399722 18,045833
0163794	Szade Góry	część wsi	Staniszewo	54°24′53″N 18°04′52″E/54,414722 18,081111
0163044	Szklana Huta	część wsi	Brodnica Górna	54°17′40″N 18°05′15″E/54,294444 18,087500
0163618	Szrotowo	część wsi	Smętowo Chmieleńskie	54°18′03″N 18°08′01″E/54,300833 18,133611
0163297	Trątkowice	część wsi	Kiełpino	54°17′13″N 18°15′13″E/54,286944 18,253611
0163564	Ucisk	część kolonii	Sitna Góra	54°22′47″N 18°11′42″E/54,379722 18,195000
0163676	Welk	część wsi	Sianowska Huta	54°23′04″N 18°08′49″E/54,384444 18,146944
0163050	Złota Góra	część wsi	Brodnica Górna	54°16′42″N 18°05′59″E/54,278333 18,099722
Źródła: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części(xls),Zbiory danych państwowego rejestru nazw geograficznych -2024-11-11

Piramida wieku mieszkańców gminy Kartuzy w 2014^[1]:

Pozostałe miejscowości niesołeckie

Bernardówka, Borowiec, Bór-Okola, Bukowa Góra, Burchardztwo, Bylowo-Leśnictwo, Chojna, Cieszonko, Dzierżążno-Leśnictwo, Grzybno Górne, Kamienna Góra, Kalka, Kamionka, Kępa, Kozłowy Staw, Krzewino, Lesińce, Leszno, Melgrowa Góra, Mirachowo (osada leśna), Młyńsko, Mokre Łąki, Nowinki, Nowiny, Olszowe Błoto, Ostowo, Pieciska, Pikarnia, Prokowskie Chrósty, Przybród, Przytoki, Raj, Sarnowo, Sarnówko, Sianowo Leśne, Sitna Góra, Smętowo Leśne, Smolne Błoto, Stążki, Strysza Buda, Szade Góry, Szklana Huta, Szrotowo, Ucisk, Złota Góra.

Ochrona przyrody

Sąsiednie gminy

Chmielno, Linia, Przodkowo, Sierakowice, Somonino, Stężyca, Szemud, Żukowo.

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14].
↑ Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Biuletyn Informacji Publicznej – Gmina Kartuzy. BIP. [dostęp 2012-03-06].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].

[populacja2016-1] Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa2-2] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14].

[3] Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[4] Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[solectwa-5] Biuletyn Informacji Publicznej – Gmina Kartuzy. BIP. [dostęp 2012-03-06].

[autonazwa1-6] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Miasto	Kartuzy
Wsie	Bącz Borowo Brodnica Dolna Brodnica Górna Dzierżążno Głusino Grzybno Kiełpino Kolonia Kosy Łapalice Mezowo Mirachowo Nowa Huta Pomieczyńska Huta Prokowo Ręboszewo Sianowo Sianowska Huta Sitno Smętowo Chmieleńskie Staniszewo Stara Huta Strysza Buda
Kolonia	Sitna Góra
Osady	Bylowo-Leśnictwo Kaliska Sianowo Leśne
Osady leśne	Dzierżążno-Leśnictwo Mirachowo
Część miasta	Burchardztwo
Części wsi	Ameryka Ameryka Dzierżąska Bernardówka Borowiec Bory Bór Bukowa Góra Cegielnia Chojna Cieszonko Dejk Diable Kopyto Grzebieniec Grzybno Dolne Grzybno Górne Kalka Kamienna Góra Kamionka (Brodnica Górna) Kamionka (Staniszewo) Kępa Kozłowy Staw Krzewino Legard Lesińce Melgrowa Góra Mirachowo-Wybudowanie Młyńsko Mokre Łąki Mostki Na Łąkach Nowinki Nowiny Olszowe Błoto Ostowo Palestyna Pieciska Pikarnia Prokowskie Chrósty Przybród Przytoki Raj Sarnowo Sarnówko Smolarnia Smolne Błoto Stążki Szade Góry Szklana Huta Szrotowo Trątkowice Welk Złota Góra
Kolonia wsi	Leszno
Osada leśna wsi	Smętowo Leśne
Część kolonii	Ucisk

Miasta	Kartuzy Żukowo
Gminy miejsko-wiejskie	Kartuzy Żukowo
Gminy wiejskie	Chmielno Przodkowo Sierakowice Somonino Stężyca Sulęczyno

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. gdańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Kartuzy (od 1923)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Banino (do 1954) Chmielno Goręczyno (do 1954) Kamienica Szlachecka (do 1954) Kartuzy Parchowo (do 1954) Przodkowo Sianowo Sierakowice Somonino (od 1973) Stężyca Sulęczyno* Żukowo
Gromady (1954–72)	Banino (1954–72) Borzestowo (1954–61) Brodnica Górna (1954–68) Chmielno (1954–72) Czeczewo (1954–59) Dzierżążno (1954–72) Egiertowo (1954–61) Firoga (1954–72) Gołubie (1954–61) Goręczyno (1954–61) Gowidlino (1954–71) Hopy (1954–57) Kamienica Królewska (1954–61) Kamienica Szlachecka (1954–72) Kiełpino (1954–59) Leźno (1954–59) Miechucino (1954–59) Mirachowo (1954–59) Mojusz (1954–59) Mściszewice (1954–61) Nakla (1954 →) Parchowo (1954 →) Podjazy (1954–58) Pomieczyno (1954–61) Prokowo (1954–59) Przodkowo (1954–72) Przyjaźń (1958–68) Puzdrowo (1954–68) Sianowo (1954–72) Sierakowice (1954–72) Skrzeszewo Żukowskie (1954–57) Somonino (1962–72) Stężyca (1954–72) Suleczyno (1954–72) Szymbark (1954–72) Żukowo (1954–72)
Legenda	* 1934–54 gmina Suleczyno