Kurtaczek hałaśliwy
| Pitta versicolor[1] | |||
| Swainson, 1825 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kurtaczek hałaśliwy | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Kurtaczek hałaśliwy[3] (Pitta versicolor) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kurtaczków (Pittidae). Gniazduje wzdłuż wschodniego i północno-wschodniego wybrzeża Australii oraz na wyspach w Cieśninie Torresa[4]. Część osobników zimuje wzdłuż południowego wybrzeża Papui-Nowej Gwinei. Ptaki ze wschodniego wybrzeża Australii spędzają tu cały rok. Jest więc częściowo wędrowny.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Takson ten bywał niekiedy łączony w jeden gatunek z kurtaczkiem ozdobnym (P. elegans) lub z kurtaczkiem tęczowym (P. iris)[4]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki P. versicolor[5]:
- P. v. simillima Gould, 1868 – półwysep Jork (północno-wschodnia Australia)
- P. v. intermedia Mathews, 1912 – północno-wschodni i środkowy Queensland
- P. v. versicolor Swainson, 1825 – południowo-wschodni Queensland i północno-wschodnia Nowa Południowa Walia (wschodnia Australia)
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Mierzy 19–21 cm, a waży 70–125 g. Nie występuje dymorfizm płciowy. Głowa jest brązowa, przez jej wierzch biegnie czarny pasek. Ma szary dziób. Reszta głowy jest czarna, a kark szary. Bardzo kontrastuje on ze zgniłozielonym grzbietem i skrzydłami. Pośrodku jasnożółtego brzucha biegnie czarny pasek, dalej jest on pomarańczowy. Nogi jasnoróżowe. Czarny ogon kontrastuje z czerwonymi pokrywami podogonowymi.
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Jego środowisko to głównie wąwozy w nizinnych, wilgotnych lasach równikowych z gęstym podszytem. Występuje też w wilgotnych lub suchych zawsze zielonych lasach twardolistnych, zadrzewieniach, a niekiedy w namorzynach[6].
Wcale nie jest głośniejszy od innych kurtaczków. Jednakże jego niskie pogwizdywania i pomruki, podobne do mruczenia kota, są bardzo charakterystyczne. Żeruje na dnie lasu, zjada owady, stonogi, dżdżownice i ślimaki, a także zbiera jagody i inne owoce.
Buduje na ziemi duże, zadaszone gniazdo. Rozmnaża się pomiędzy październikiem a kwietniem. Składa 3–4 jaja, które wysiaduje na zmianę z samcem przez około dwa tygodnie.
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje kurtaczka hałaśliwego jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak opisywany jest jako rzadki w Nowej Południowej Walii oraz lokalnie umiarkowanie pospolity w Queenslandzie. Trend liczebności populacji jest oceniany jako spadkowy[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pitta versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Pitta versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pittidae Swainson, 1831 - kurtaczki - Pittas (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ a b Noisy Pitta (Pitta versicolor). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): NZ wrens, Sapayoa, broadbills, asities, pittas. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-18]. (ang.).
- ↑ Noisy Pitta. [w:] Birds in Backyards [on-line]. BirdLife Australia. [dostęp 2021-01-19]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Encyklopedia Ptaki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15733-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Galeria zdjęć na www.flickr.com