Martin Benka
 Rzeźba autorstwa Ladislava Snopka, Bratysława | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Muzeum artysty |
Muzeum Martina Benki SNM Martin |
Martin Benka, pseudonimy: Marko Betýn, Janko Synevin (ur. 21 września 1888 w Kostolište, zm. 28 czerwca 1971 w Malacky) – słowacki malarz, ilustrator, grafik, esperantysta. Uważany jest za twórcę modernistycznego malarstwa słowackiego XX wieku. W 1953 rząd Republiki Czechosłowackiej uhonorował go tytułem artysty narodowego. Pochowany jest na Cmentarzu Narodowym w Martinie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Martin Benka jest jednym z najwybitniejszych malarzy słowackich. W swoich dziełach monumentalizował kraj, heroizował człowieka słowackiego, używał zwiększonych detali, przekraczał granice przestrzeni i redukował farby nadając pracom odcienie ziemiste i niebieskie – (Šumiac, 1934)[1]. Jego dzieła wyrażają miłość, szacunek i podziw dla Słowacji, jej natury i ludzi. Twórczość Benki przedstawia przyrodę słowacką we współdziałaniu z człowiekiem - monumentalne scenerie przyrody - Rzeka Orava (Rieka Orava, 1920), wysoko położone chmury i szerokie horyzonty, płaszczyznę i wznoszące się pole zbożowe – Pod Południcą (Pod Poludnicou, 1932). W jego twórczości jest też bogato reprezentowana tematyka liptowska i tatrzańska, m.in. sceny z pracy rolników, robotników leśnych i pasterzy. Jego obrazy stały się upostaciowaniem tradycji i kultury ludowej[1].
Benka razem z Ľudovítem Fullem i Mikulášem Galandą są uważani za założycieli słowackiej ilustracji książkowej. Wspólnie przeforsowywali w malarstwie nowoczesne środki wyrazu pozwalające odpowiednio przedstawić dynamizm życia XX w[2]. Serię jego 89 obrazów i rysunków przedstawiających Słowaków w ludowym w tradycyjnym ubiorze, m.in. z Orawy i Liptowa, wydano pośmiertnie Odev nášho ludu (1983). Wystawiał także w Polsce. Artysta nie miał potomków i cały swój majątek oddał w ręce państwa. W jego domu w Martinie znajduje się Muzeum Martina Benki. Wnętrza muzeum: pracownia, atelier i sypialnia, zgodnie z ostatnią wolą malarza zachowały swój autentyczny charakter[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Słowacki modernizm. Liptovská galéria Petra Michala Bohúňa. [dostęp 2019-04-24].
- ↑ Osobistości, które wsławiły Turiec. Združenie Malá Fatra. [dostęp 2019-04-24].
- ↑ Muzeum Martina Benki SNM Martin. Narodowego Centrum Turystyki Słowackiej w Polsce. [dostęp 2019-04-24].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Działa Martina Benki w Galeria Nedbalka
- Działa Martina Benki
- Listy posiadaczy nagród państwowych - Archiwum Kancelarii Prezydenta Republiki Czeskiej