Maureen O’Hara

Maureen O’Hara
	; Maureen O’Hara (1947)
Imię i nazwisko	Maureen FitzSimons
Data i miejsce urodzenia	17 sierpnia 1920 ; Dublin
Data i miejsce śmierci	24 października 2015 ; Boise
Zawód	aktorka
Współmałżonek	1) George H. Brown (1939-41; anulowane); 2) Will Price (1941-53; rozwód); 3) Charles F. Blair Jr. (1968-78; jego śmierć)
Lata aktywności	od 1938-73 i 1991-2000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maureen O’Hara; właściwie Maureen FitzSimons (ur. 17 sierpnia 1920 w Dublinie, zm. 24 października 2015 w Boise^[1]) – amerykańska aktorka filmowa i piosenkarka pochodzenia irlandzkiego. Laureatka Oscara za całokształt twórczości.

Życiorys

Urodziła się w katolickiej rodzinie w dzielnicy Ranelagh w Dublinie jako drugie z sześciorga dzieci Charlesa FitzSimonsa i Marguerity Lilburn. Zasłynęła jako rudowłosa piękność znana z ról gwałtownych i namiętnych bohaterek z bardzo praktycznym nastawieniem do życia. Na ekranie debiutowała już jako 18-latka. Pierwszą ważną rolę zagrała w 1939 w ostatnim brytyjskim filmie Alfreda Hitchcocka Oberża Jamajka, gdzie partnerowała Charlesowi Laughtonowi. Laughton zachwycony talentem aktorki sprowadził ją do Hollywood, gdzie jeszcze w tym samym roku zagrała u jego boku w filmie Dzwonnik z Notre Dame, wcielając się w rolę Esmeraldy. W 1941 słynny reżyser John Ford powierzył Jej główną rolę kobiecą w filmie Zielona dolina. Obraz ten przyniósł Fordowi trzeciego w karierze Oscara za reżyserię i otrzymał również statuetkę w kategorii Najlepszy film. Maureen O’Hara w latach 50. zagrała jeszcze w czterech kolejnych filmach Forda. Spokojny człowiek z 1952, w którym aktorka również odtwarzała główną rolę kobiecą przyniósł Fordowi czwartego Oscara. Aż 5-krotnie partnerowała na ekranie Johnowi Wayne'owi; oboje zagrali główne role w filmach: Rio Grande (1950), Spokojny człowiek (1952), Skrzydła orłów (1957), McLintock! (1963) i Wielki Jake (1971). W 1947 wystąpiła w uznawanym już dziś za klasykę świąteczną, filmie Cud na 34. ulicy; w którym rolę jej filmowej córki odtwarzała 9-letnia wówczas Natalie Wood. Aktorka pozostawała bardzo aktywna zawodowo zarówno w latach 50. jak i 60. Na początku lat 70. postanowiła wycofać się z aktorstwa. Na ekran powróciła dopiero po blisko 20 latach; w 1991 zagrała w komediodramacie Chrisa Columbusa Tylko samotni, w którym partnerował Jej John Candy grający Jej syna. Później pojawiła się jeszcze w 3 filmach telewizyjnych, ostatni z nich zrealizowała w 2000 roku.

Aktorka miała jedną córkę Bronwynę (ur. 1944), ze związku z drugim mężem Willem Pricem.

W 2004 wydała autobiografię pt. Tis Herself.

Posiadała domy w Arizonie i na Wyspach Dziewiczych, ale po doznanym w 2005 udarze mózgu mieszkała głównie w irlandzkiej miejscowości Glengarriff. Od 2012 mieszkała na stałe z wnukiem w amerykańskim stanie Idaho.

W sierpniu 2014, w kilka dni po jej 94. urodzinach Amerykańska Akademia Filmowa ogłosiła przyznanie Maureen O’Harze honorowego Oscara za całokształt twórczości aktorskiej.

24 października 2015 zmarła z przyczyn naturalnych we śnie, w swoim domu w Boise w stanie Idaho. Przeżyła 95 lat^[2]^[3].

Filmografia

Oberża Jamajka (1939) jako Mary Yellen
Dzwonnik z Notre Dame (1939) jako Esmeralda
Tańcz, dziewczyno, tańcz (1940) jako Judy O’Brien
Zielona dolina (1941) jako Angharad Morgan
Czarny łabędź (1942) jako lady Margaret Denby
To jest mój kraj (1943) jako Louise Martin
Buffalo Bill (1944) jako Louisa Frederici Cody
Sindbad Żeglarz (1947) jako Shireen
Cud na 34. ulicy (1947) jako Doris Walker
Tajemnica kobiety (1949) jako Marian Washburn
Rio Grande (1950) jako Kathleen Yorke
Pod piracką banderą (1952) jako Prudence „Spitfire” Stevens
Spokojny człowiek (1952) jako Mary Kate Danaher
Rudzielec z Wyoming (1953) jako Kate Maxwell
Lady Godiva (1955) jako Lady Godiva
Skrzydła orłów (1957) jako Min Wead
Nasz człowiek w Hawanie (1959) jako Beatrice Severn
Rodzice, miejcie się na baczności (1961) jako Margaret „Maggie” McKendrick
Niebezpieczni kompani (1961) jako Kit Tilden
Mr Hobbs na urlopie (1962; znany także pt. Pan Hobbs jedzie na wakacje) jako Peggy Hobbs
Góra Spencera (1963) jako Olivia Spencer
McLintock! (1963) jako Katherine McLintock
Bitwa pod Villa Fiorita (1965) jako Moira
Szlachetna rasa (1966) jako Martha Price
Wielki Jake (1971) jako Martha McCandles
Tylko samotni (1991) jako Rose Muldoon
Gwiazdkowy dar (1995) jako Mary Parkin
Taksówka wspomnień (1998) jako Katherine Eure
Ostatni taniec (2000) jako Helen Parker

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej 2015: Oscar honorowy za całokształt twórczości

Przypisy

↑ Anita Gates: Maureen O’Hara, Irish-Born Actress Known as Queen of Technicolor, Dies at 95. nytimes.com, 2015-10-24. [dostęp 2015-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-24)]. (ang.).
↑ Rónán Duffy: Irish-American movie star Maureen O’Hara has died aged 95. 24 października 2015. [dostęp 2015-10-24]. (ang.).
↑ Elaine Edwards: Actor Maureen O’Hara dies aged 95. Irishtimes.com, 24 października 2015. [dostęp 2015-10-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Maureen O’Hara w bazie IMDb (ang.)
Maureen O’Hara w bazie Filmweb

[NYT-1] Anita Gates: Maureen O’Hara, Irish-Born Actress Known as Queen of Technicolor, Dies at 95. nytimes.com, 2015-10-24. [dostęp 2015-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-24)]. (ang.).

[2] Rónán Duffy: Irish-American movie star Maureen O’Hara has died aged 95. 24 października 2015. [dostęp 2015-10-24]. (ang.).

[3] Elaine Edwards: Actor Maureen O’Hara dies aged 95. Irishtimes.com, 24 października 2015. [dostęp 2015-10-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

1926–1950	Warner Bros. / Charlie Chaplin (1928) Walt Disney (1932) Shirley Temple (1934) D.W. Griffith (1935) The March of Time / W. Howard Greene i Harold Rosson (1936) Edgar Bergen / W. Howard Greene / Museum of Modern Art Film Library / Mack Sennett (1937) J. Arthur Ball / Walt Disney / Deanna Durbin i Mickey Rooney / Gordon Jennings, Jan Domela, Devereaux Jennings, Irmin Roberts, Art Smith, Farciot Edouart, Loyal Griggs, Loren L. Ryder, Harry D. Mills, Louis Mesenkop, Walter Oberst / Oliver T. Marsh i Allen Davey / Harry Warner (1938) Douglas Fairbanks / Judy Garland / William Cameron Menzies / Motion Picture Relief Fund (Jean Hersholt, Ralph Morgan, Ralph Block, Conrad Nagel) / Technicolor Company (1939) Bob Hope / Nathan Levinson (1940) Walt Disney, William Garity, John N. A. Hawkins i RCA Manufacturing Company / Leopold Stokowski i jego współpracownicy / Rey Scott / Ministrowie informacji Wielkiej Brytanii (1941) Charles Boyer / Noël Coward / Metro-Goldwyn-Mayer (1942) George Pal (1943) Bob Hope / Margaret O’Brien (1944) Republic Studio, Daniel J. Bloomberg i Republic Studio Sound Department / Walter Wanger / The House I Live In / Peggy Ann Garner (1945) Harold Russell / Laurence Olivier / Ernst Lubitsch / Claude Jarman Jr. (1946) James Baskett / Thomas Armat, William Nicholas Selig, Albert E. Smith i George Kirke Spoor / Bill and Coo / Dzieci ulicy (1947) Walter Wanger / Monsieur Vincent / Sid Grauman / Adolph Zukor (1948) Jean Hersholt / Fred Astaire / Cecil B. DeMille / Złodzieje rowerów (1949) Louis B. Mayer / George Murphy / Mury Malapagi (1950)
1951–1975	Gene Kelly / Rashōmon (1951) Merian C. Cooper / Bob Hope / Harold Lloyd / George Mitchell / Joseph M. Schenck / Zakazane zabawy (1952) 20th Century-Fox Film Corporation / Bell & Howell Company / Joseph Breen / Pete Smith (1953) Bausch & Lomb Optical Company / Danny Kaye / Kemp Niver / Greta Garbo / Jon Whiteley / Vincent Winter / Wrota piekieł (1954) Samuraj (1955) Eddie Cantor (1956) Society of Motion Picture and Television Engineers / Broncho Billy Anderson / Charles Brackett / B.B. Kahane (1957) Maurice Chevalier (1958) Buster Keaton / Lee De Forest (1959) Gary Cooper / Stan Laurel / Hayley Mills (1960) William L. Hendricks / Fred L. Metzler / Jerome Robbins (1961) William J. Tuttle (1964) Bob Hope (1965) Yakima Canutt / Y. Frank Freeman (1966) Arthur Freed (1967) John Chambers / Onna White (1968) Cary Grant (1969) Lillian Gish / Orson Welles (1970) Charlie Chaplin (1971) Charles S. Boren / Edward G. Robinson (1972) Henri Langlois / Groucho Marx (1973) Howard Hawks / Jean Renoir (1974) Mary Pickford (1975)
1976–2000	Margaret Booth (1977) Walter Lantz / Laurence Olivier / King Vidor / Museum of Modern Art Department of Film (1978) Hal Elias / Alec Guinness (1979) Henry Fonda (1980) Barbara Stanwyck (1981) Mickey Rooney (1982) Hal Roach (1983) James Stewart / National Endowment for the Arts (1984) Paul Newman / Alex North (1985) Ralph Bellamy (1986) Eastman Kodak Company / National Film Board of Canada (1988) Akira Kurosawa (1989) Sophia Loren / Myrna Loy (1990) Satyajit Ray (1991) Federico Fellini (1992) Deborah Kerr (1993) Michelangelo Antonioni (1994) Kirk Douglas / Chuck Jones (1995) Michael Kidd (1996) Stanley Donen (1997) Elia Kazan (1998) Andrzej Wajda (1999) Jack Cardiff / Ernest Lehman (2000)
2001–2025	Sidney Poitier / Robert Redford (2001) Peter O’Toole (2002) Blake Edwards (2003) Sidney Lumet (2004) Robert Altman (2005) Ennio Morricone (2006) Robert F. Boyle (2007) Lauren Bacall / Roger Corman / Gordon Willis (2009) Kevin Brownlow / Jean-Luc Godard / Eli Wallach (2010) James Earl Jones / Dick Smith (2011) D.A. Pennebaker / Hal Needham / George Stevens Jr. (2012) Angela Lansbury / Steve Martin / Piero Tosi (2013) Jean-Claude Carrière / Hayao Miyazaki / Maureen O’Hara (2014) Spike Lee / Gena Rowlands (2015) Jackie Chan / Lynn Stalmaster / Anne V. Coates / Frederick Wiseman (2016) Charles Burnett / Owen Roizman / Donald Sutherland / Agnès Varda (2017) Marvin Levy / Lalo Schifrin / Cicely Tyson (2018) David Lynch / Wes Studi / Lina Wertmüller (2019) Samuel L. Jackson / Elaine May / Liv Ullmann (2021) Euzhan Palcy / Diane Warren / Peter Weir (2022) Angela Bassett / Mel Brooks / Carol Littleton (2023)