Mizoandria
Mizoandria lub mizoandryzm, mizandria (st.gr. μῖσος, misos – 'nienawiść'; ἀνδρός, andros dopełniacz od ἀνήρ, anér – 'mężczyzna') – nienawiść lub silne uprzedzenie w stosunku do mężczyzn.
Działacze na rzecz praw mężczyzn i inni maskuliniści krytykują współczesne przepisy dotyczące rozwodów, przemocy domowej, poboru do wojska, obrzezania (określanego przez przeciwników jako okaleczanie narządów płciowych) oraz sposób, w jaki traktowane są męskie ofiary gwałtu, jako przykłady instytucjonalnej mizandrii[1][2][3][4].
W erze Internetu użytkownicy publikujący na forach internetowych należących do manosfery, takich jak 4chan i subreddity zajmujące się aktywizmem na rzecz praw mężczyzn, twierdzą, że mizandria jest powszechna, ugruntowana w preferencyjnym traktowaniu kobiet i przejawia się jako dyskryminacja mężczyzn[1][5]. Pogląd ten jest odrzucany przez większość socjologów, antropologów i badaczy gender studies, którzy twierdzą, że mizandria nie jest równoważna w swoim zakresie z mizoginią, która jest zarówno znacznie głębiej zakorzeniona w społeczeństwie, jak i bardziej dotkliwa w swoich konsekwencjach[1][6][7]. Fałszywe przekonanie, że wśród feministek mizandria jest powszechna, jest tak rozpowszechnione, że zostało określone jako „mit mizandrii” przez 40 ekspertów w tej dziedzinie[8].
Wielu badaczy krytykuje aktywistów na rzecz praw mężczyzn za promowanie fałszywej równoważności między mizandrią a mizoginią[9][10][11], argumentując, że współczesny aktywizm wokół mizandrii jest przejawem reakcji antyfeministycznej, i jest promowany przez marginalizowanych społecznie mężczyzn[10][12][13][14][15].
Badania psychologiczne
[edytuj | edytuj kod]Glick i Fiske opracowali konstrukty psychometryczne do pomiaru postaw jednostek wobec mężczyzn w swoim Inwentarzu Ambiwalencji wobec Mężczyzn (ang. Ambivalence toward Men Inventory, AMI), który zawiera czynnik „Wrogość wobec Mężczyzn”. Wskaźniki te zostały oparte na dyskusji z małą grupą kobiet, które zidentyfikowały czynniki, a następnie liczba pytań została zredukowana przy użyciu metod statystycznych. Wrogość wobec mężczyzn została podzielona na trzy kategorie[16]:
- Niezadowolenie z powodu paternalizmu[17] (ang. Resentment of Paternalism) — przekonanie, że mężczyźni podtrzymują władzę mężczyzn[16],
- Kompensujące zróżnicowanie płciowe[17] (ang. Compensatory Gender Differentiation) — przekonanie, że mężczyźni otrzymują wsparcie od kobiet[16],
- Heteroseksualna wrogość[17] (ang. Heterosexual Hostility) — przekonanie, że mężczyźni są skłonni do agresywnych zachowań[16].
Stwierdzono, że wrogość wobec mężczyzn, jako łączny konstrukt, jest odwrotnie skorelowana z miarami równości płci podczas porównywania różnych krajów[18], a w badaniu z udziałem studentów uniwersytetów stwierdzono, że osoby samookreślające się jako feministki mają niższe wyniki[19].
W metaanalizie opublikowanej w 2023 r. w czasopiśmie Psychology of Women Quarterly zbadano stereotypowe podejście feministek do mężczyzn i stwierdzono, że poglądy feministek na mężczyzn nie różniły się od poglądów osób niebędących feministkami ani od poglądów mężczyzn na temat innych mężczyzn[8].
W feminizmie
[edytuj | edytuj kod]
Kwestia roli mizandrii w feminizmie jest kontrowersyjna i była przedmiotem debaty zarówno wewnątrz ruchów feministycznych, jak i poza nimi. Przeciwnicy feminizmu często twierdzą, że feminizm jest mizandrystyczny. Słuszność takiego postrzegania była podważana ze względu na promowanie fałszywej równoważności między mizandrią a mizoginią[9]. Radykalny feminizm był często kojarzony z mizandrią w świadomości publicznej. Jednak argumenty radykalnych feministek bywały błędnie interpretowane, a niektóre przedstawicielki radykalnego feminizmu, takie jak Valerie Solanas, miały większy rozgłos w kulturze popularnej niż wśród nauk feministycznych[20][21].
Historyczka Alice Echols w wydanej w 1989 roku książce Daring To Be Bad: Radical Feminism in America, 1967-1975, argumentowała, że Valerie Solanas zaprezentowała skrajny poziom mizandrii w swoim traktacie SCUM Manifesto, ale dodała, że nie było to typowe dla radykalnych feministek tamtych czasów. Echols stwierdziła: „Bezwstydna mizandria Solanas — zwłaszcza jej wiara w biologiczną niższość mężczyzn — jej poparcie dla związków między 'niezależnymi kobietami' i jej odrzucenie seksu jako 'ostoi bezmyślności' były sprzeczne z rodzajem radykalnego feminizmu, który dominował w większości ugrupowań kobiecych w kraju”[22]. Echols utrzymuje również, że nawet po tym, jak SCUM Manifesto stał się bardziej popularny w radykalnym feminizmie, nie wszystkie radykalne feministki podzielały zawarte w nim przekonania[22].
Melinda Kanner i Kristin J. Anderson uważają, że „feministki nienawidzące mężczyzn” stanowią popularny antyfeministyczny mit, który nie jest poparty żadnymi dowodami naukowymi i że to raczej antyfeminiści nienawidzą mężczyzn[23].
W literaturze
[edytuj | edytuj kod]W literaturze Starożytnej Grecji
[edytuj | edytuj kod]Klasycystka Froma Zeitlin pisze:
„Najbardziej znaczący punkt styczności pomiędzy Eteoklesem a błagalnicami Danaidami to ich skrajne postawy wobec płci przeciwnej: mizoginia wybuchu Eteoklesa przeciwko wszystkim kobietom, bez względu na ich rodzaj, znajduje swój odpowiednik w pozornej misandrii Danaid, które, choć sprzeciwiają się swoim kuzynom Egipcjanom (małżeństwo z nimi jest kazirodcze, są to mężczyźni skłonni do przemocy), często rozszerzają swoje zastrzeżenia na całą męską płeć i postrzegają swoją sprawę jako zażarty spór między płciami.”[24]
W współczesnej literaturze
[edytuj | edytuj kod]Paul Nathanson i Katherine Young utrzymują, że mężczyźni są od lat 90. systematycznie przedstawiani w kulturze popularnej jako osoby złe lub nieudolne[25]. Anthony Synnott twierdzi, że istnieje tendencja w literaturze do reprezentowania mężczyzn jako złoczyńców i kobiet jako ofiar oraz przekonuje, że istnieje rynek dla „antymęskich” powieści bez odpowiadającego im rynku „antykobiecego”, powołując się na powieści The Women's Room, autorstwa Marilyn French, i The Color Purple, Alice Walker[26].
Julie M. Thompson łączy zjawisko mizoandrii z zazdrością wobec mężczyzn, w szczególności z freudowską teorią zazdrości o penisa. Według niej mizoandria jest przebiegającą na poziomie emocjonalnym reakcją kobiet na dyskryminację i uprzedzenia społeczeństwa patriarchalnego[27].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- androfobia – lęk przed mężczyznami
- mizantropia
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Misandry, [w:] Michael Flood i inni, International Encyclopedia of Men and Masculinities, Routledge, 7 sierpnia 2007, s. 442, ISBN 978-1-134-31707-3 [dostęp 2021-03-30] (ang.).
- ↑ Noah Berlatsky, When Men Experience Sexism [online], The Atlantic, 29 maja 2013 [dostęp 2021-03-30] (ang.).
- ↑ The Myth Of Misandry [online], Ravishly [dostęp 2021-03-30] (ang.).
- ↑ Rachel M. Schmitz, Emily Kazyak, Masculinities in Cyberspace: An Analysis of Portrayals of Manhood in Men’s Rights Activist Websites, „Social Sciences”, 5 (2), 2016, s. 18, DOI: 10.3390/socsci5020018, ISSN 2076-0760 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ Online Sexism and Anti-Feminism Movements, [w:] Heidi R. Riggio, Sex and gender: a biopsychoglocial approach, New York, NY: Routledge, 2020, ISBN 978-1-000-06630-2 [dostęp 2024-07-09].
- ↑ David D. Gilmore, Misogyny: The Male Malady, University of Pennsylvania Press, 2001, s. 10–13, DOI: 10.9783/9780812200324, ISBN 978-0-8122-1770-4 (ang.).
- ↑ R. Howard Bloch, Frances Ferguson (red.), Misogyny, misandry, and misanthropy, Berkeley: University of California Press, 1989, 10.9783/9780812200324, ISBN 978-0-520-06544-4 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ a b Aífe Hopkins-Doyle i inni, The Misandry Myth: An Inaccurate Stereotype About Feminists’ Attitudes Toward Men, „Psychology of Women Quarterly”, 48 (1), 2024, s. 8–37, DOI: 10.1177/03616843231202708, ISSN 0361-6843 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ a b Michael S. Kimmel, Angry white men: American masculinity at the end of an era, New York: Nation Books, 2017, s. 132, ISBN 978-1-56858-961-9, OCLC 986243284 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ a b Alice E. Marwick, Robyn Caplan, Drinking male tears: language, the manosphere, and networked harassment, „Feminist Media Studies”, 18 (4), 2018, s. 543–559, DOI: 10.1080/14680777.2018.1450568, ISSN 1468-0777 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ Debbie Ging, Eugenia Siapera, Special issue on online misogyny, „Feminist Media Studies”, 18 (4), 2018, s. 515–524, DOI: 10.1080/14680777.2018.1447345, ISSN 1468-0777 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ Kim Barker, Olga Jurasz, Online Misogyny as a Hate Crime: A Challenge for Legal Regulation?, wyd. 1, London: Routledge, 7 grudnia 2018, s. 4, DOI: 10.4324/9780429956805, ISBN 978-0-429-95680-5 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ Michele Tracy Berger, Cheryl Radeloff, Transforming scholarship: why women's and gender studies students are changing themselves and the world, Contemporary sociological perspectives, New York, NY: Routledge, 2011, s. 128–129, ISBN 978-0-415-87328-4 [dostęp 2024-07-09].
- ↑ Legitimising Misogyny, [w:] Lisa Sugiura, The Incel Rebellion: The Rise of the Manosphere and the Virtual War Against Women, Emerald Publishing Limited, 14 października 2021, s. 102–103, DOI: 10.1108/978-1-83982-254-420211008, ISBN 978-1-83982-257-5 [dostęp 2024-07-09].
- ↑ Karen Lumsden, ‘“I Want to Kill You in Front of Your Children” Is Not a Threat. It’s an Expression of a Desire’: Discourses of Online Abuse, Trolling and Violence on r/MensRights, [w:] Karen Lumsden, Emily Harmer (red.), Online Othering: Exploring Digital Violence and Discrimination on the Web, Cham: Springer International Publishing, 2019, s. 91–120, DOI: 10.1007/978-3-030-12633-9_4, ISBN 978-3-030-12632-2 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ a b c d Peter Glick, Susan T. Fiske, The Ambivalence Toward Men Inventory: Differentiating Hostile and Benevolent Beliefs About Men, „Psychology of Women Quarterly”, 23 (3), 1999, s. 519–536, DOI: 10.1111/j.1471-6402.1999.tb00379.x, ISSN 0361-6843 [dostęp 2024-10-16] (ang.).
- ↑ a b c Seksizm ambiwalentny wobec mężczyzn, [w:] Tomasz Kurzeja, Uprzedzenia związane z płcią a jakość związku małżeńskiego, 2018, s. 33-34 [dostęp 2024-10-16] (pol.).
- ↑ Peter Glick i inni, Bad but bold: Ambivalent attitudes toward men predict gender inequality in 16 nations, „Journal of Personality and Social Psychology”, 86 (5), 2004, s. 713–728, DOI: 10.1037/0022-3514.86.5.713, ISSN 0022-3514, PMID: 15161396 [dostęp 2024-10-16].
- ↑ Kristin J. Anderson, Melinda Kanner, Nisreen Elsayegh, Are Feminists man Haters? Feminists' and Nonfeminists' Attitudes Toward Men, „Psychology of Women Quarterly”, 33 (2), 2009, s. 216–224, DOI: 10.1111/j.1471-6402.2009.01491.x, ISSN 0361-6843 [dostęp 2024-10-16] (ang.).
- ↑ Jane Pilcher, Imelda Whelehan, 50 Key Concepts in Gender Studies, SAGE, 18 marca 2004, s. 67, ISBN 978-1-4129-3207-3 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ Joanne Payton, Book Review: Anthony Synnott Re-thinking Men: Heroes, Villains and Victims, „Sociology”, 46 (4), 2012, s. 767–768, DOI: 10.1177/0038038512444951, ISSN 0038-0385 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ a b Alice Echols, Daring to be bad: radical feminism in America, 1967-1975, American culture, Minneapolis: University of Minnesota Press, 1989, s. 104–105, ISBN 978-0-8166-1786-9 [dostęp 2024-07-09].
- ↑ Kristin J. Anderson, Melinda Kanner, Nisreen Elsayegh, Are Feminists man Haters? Feminists' and Nonfeminists' Attitudes Toward Men, „Psychology of Women Quarterly”, 33 (2), 2009, s. 216–224, DOI: 10.1111/j.1471-6402.2009.01491.x, ISSN 0361-6843 [dostęp 2024-07-09] (ang.).
- ↑ Froma Zeitlin, Patterns of Gender in Aeschylean Drama: Seven against Thebes and the Danaid Trilogy [online] (ang.).
- ↑ Paul Nathanson, Katherine K. Young, Spreading Misandry: The Teaching of Contempt for Men in Popular Culture, McGill-Queen's Press - MQUP, 2001, ISBN 978-0-7735-2272-5 [dostęp 2021-04-02] (ang.).
- ↑ Anthony Synnott, Re-Thinking Men : Heroes, Villains and Victims., London: Taylor and Francis, 2016, s. 156, ISBN 978-1-317-06393-3, OCLC 1022794903 [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Julie M. Thompson. Mommy Queerest: Contemporary Rhetorics of Lesbian Maternal Identity. „Amherst”, 2002. University of Massachusetts Press. DOI: 10.1016/S0277-5395(03)00023-2.