Nikołaj Łobaczewski

Nikołaj Łobaczewski
Николай Лобачевский
	; Portret Łobaczewskiego
Pełne imię i nazwisko	Nikołaj Iwanowicz Łobaczewski
Data i miejsce urodzenia	20 listopada?/1 grudnia 1792 ; Niżny Nowogród
Data i miejsce śmierci	12 lutego?/24 lutego 1856 ; Kazań
Zawód, zajęcie	matematyk
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Ten artykuł od 2010-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Nikołaj Iwanowicz Łobaczewski (ros. Николай Иванович Лобачевский; ur. 20 listopada^?/1 grudnia 1792 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 12 lutego^?/24 lutego 1856 w Kazaniu^[1]) – rosyjski matematyk, profesor Uniwersytetu w Kazaniu i jego rektor. Znany jest głównie za wkład do geometrii – jest współtwórcą geometrii nieeuklidesowej, a konkretnie hiperbolicznej, zwanej też geometrią Łobaczewskiego. Zapoczątkował ją niezależnie od Jánosa Bolyaia^[1].

Życiorys

Nikołaj Iwanowicz Łobaczewski urodził się w Niżnym Nowogrodzie, w Rosji, w 1792 roku. Jego rodzicami byli Iwan Maksymowicz Łobaczewski oraz Praskowia Aleksandrowna Łobaczewska. Gdy w 1800 roku zmarł jego ojciec, rodzina przeniosła się do Kazania. Tam uczęszczał do gimnazjum, a następnie od 1807 na uniwersytet w Kazaniu, założony ledwie trzy lata wcześniej. Tam w roku 1811 uzyskał magisterium z fizyki. Trzy lata później zaczął tam wykładać, w roku 1822 otrzymał profesurę, w 1827 roku zaś został wybrany rektorem. Wykładał matematykę, fizykę oraz astronomię. W 1832 ożenił się z Warwarą Aleksiejewną Moisiejewą. Razem mieli ponoć osiemnaścioro dzieci, z czego siedmioro dożyło dorosłości. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia, w 1846 został zmuszony do opuszczenia uniwersytetu. Zmarł w biedzie w 1856 roku.

Nagrody

Rosyjskiego uczonego upamiętniono nazwami co najmniej dwóch nagród^{[potrzebny przypis]}:

od 1897 przyznawana jest Nagroda Łobaczewskiego,
od 1992 roku Kazański Uniwersytet Państwowy przyznaje Medal Łobaczewskiego.

Przypisy

↑ ^a ^b Łobaczewski Nikołaj I., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-10] .

Linki zewnętrzne

John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Nikołaj Łobaczewski w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-18].
Nikolai Ivanovich Lobachevsky w bazie Mathematics Genealogy Project (ang.) [dostęp 2021-10-30].

[epwn-1] Łobaczewski Nikołaj I., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-10] .

[1]