O le Ao o le Malo
Samoa
 Ustrój i polityka Samoa Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
O le Ao o le Malo – tytuł głowy państwa Samoa. Tłumaczenie w przybliżeniu brzmi: „szef rządu”.
Pełni on głównie funkcję ceremonialną. Gdy Samoa ogłosiło niepodległość w 1962 roku, dwaj o le Ao o le Malo zostali powołałani na urząd dożywotnio – Malietoa Tanumafili II i Tupua Tamasese Meaʻole. Po śmierci Tupua Tamasese Meaʻole w 1963 roku Malietoa Tanumafili II pozostał jedynym o le Ao o le Malo. Funkcję tę pełnił do śmierci w 2007 roku. Jego następca został wybrany spośród czterech wielkich wodzów (tama aiga) na pięcioletnią kadencję przez Zgromadzenie Legislacyjne (Fono).
Konstytucja Samoa nie wyjaśnia, czy o le Ao o le Malo powinien być uznawany za prezydenta, a kraj za republikę, czy za monarchię. O republikańskim charakterze rządów świadczy pięcioletnia kadencja oraz wybór głowy państwa przez parlament. Jednak dożywotnie sprawowanie urzędu przez dwóch pierwszych o le Ao o le Malo oraz tytułowanie głowy państwa Jego Wysokość są cechami charakterystycznymi dla monarchii.
Lista o le Ao o le Malo
[edytuj | edytuj kod]| Osoba | Kadencja | ||
|---|---|---|---|
| # | Imię i Nazwisko | Od | Do |
| 1 | Malietoa Tanumafili II (1913–2007) |
1 stycznia 1962 | 11 maja 2007 |
| Tupua Tamasese Meaʻole (1905–1963) |
5 kwietnia 1963 | ||
| – | Tupua Tamasese Tupuola Tufuga Efi (1938–) tymczasowo |
11 maja 2007 | 20 czerwca 2007 |
| Tuimalealiʻifano Vaʻaletoa Sualauvi II (1947–) tymczasowo | |||
| 2 | Tupua Tamasese Tupuola Tufuga Efi (1938–) |
20 czerwca 2007 | 21 lipca 2017 |
| 3 | Tuimalealiʻifano Vaʻaletoa Sualauvi II (1947–) |
21 lipca 2017 | nadal |