Pomoc:Jak radzić sobie z konfliktem interesów
Na Wikipedii konflikt interesów to niezgodność między celami Projektu – tworzenia encyklopedii zgodnej z zasadą neutralnego punktu widzenia – a celami pojedynczego użytkownika.
Edycje powodujące konflikt interesów to takie, których celem jest promowanie samego siebie lub działanie na korzyść pojedynczych osób, grup osób, przedsiębiorstw lub instytucji. W momencie gdy edytor musi zrezygnować z celów Wikipedii na rzecz interesów podmiotów zewnętrznych, wtedy można mówić o konflikcie interesów.
Edycje wprowadzające konflikt interesów są odradzane. Jeśli zdaniem niezaangażowanego w daną dziedzinę wiedzy administratora wprowadzają one zakłócenia w funkcjonowaniu Wikipedii, może on doprowadzić do zablokowania kont użytkownika oraz ujawnienia zaistnienia tego rodzaju zjawiska na forum publicznym[1].
Czym jest konflikt interesów?
[edytuj | edytuj kod]Wikipedia jest encyklopedią, wskutek czego winna zawierać tylko materiał zgodny z przyjętymi w niej zasadami. Nie jest natomiast miejscem do reklamowania ani wydawnictwem publikującym na koszt początkujących autorów. Zaufanie partnerów oraz opinii publicznej zdobywamy dzięki postawieniu interesu Wikipedii na pierwszym miejscu. Edytor przyznający pierwszeństwo interesom podmiotów zewnętrznych może wprowadzić do Wikipedii konflikt interesów.
Nie istnieją jednoznaczne kryteria ustalające, kiedy dochodzi do konfliktu interesów, istnieją jednak sygnały ostrzegawcze. Dodawanie materiału w widoczny sposób promującego interesy lub mającego poprawić widoczność autora artykułu, członków jego rodziny, pracodawcy lub współpracowników może sprawić, że w stosunku do danego edytora wysunięty zostanie zarzut wprowadzania konfliktu interesów.
Edycje takiej osoby najczęściej cechują się najczęściej, choć nie tylko:
- językiem przypominającym ulotkę reklamową
- usuwaniem niewygodnych, dobrze uźródłowionych faktów
- wstawieniem dużej liczby mało istotnych encyklopedycznie faktów, które mają w swojej masie ukryć negatywne i rzeczywiście istotne encyklopedycznie informacje
Konflikt interesów sam w sobie nie jest przyczyną do usunięcia artykułu, artykuł napisany z przez osobę skonfliktowaną może jednak zostać usunięty w oparciu o ogólne zasady kasowania artykułów. Ponadto, jeśli artykuł przetrwa, ale jego autor wszczyna ciągłe wojny edycyjne forsując jego wersję sprzeczną z zasadami Wikipedii, może dojść do zablokowania jego konta i zrewertowania artykułu do stanu zgodnego z zasadami Wikipedii, nawet jeśli będzie to oznaczało zubożenie jego treści.
Samo uczestnictwo w działaniach o określonym profilu tematycznym lub znajomość zagadnienia nie stanowi jeszcze konfliktu interesów, o ile autor artykułu potrafi się dostosować do zasad Wikipedii. W większości przypadków intencja autora może być wywnioskowana z tonu wkładu oraz jego zawartości. Jeśli tworzony jest artykuł na mało znany temat, lub jeśli edytor pisze artykuł na temat związany z osobistymi zainteresowaniami, należy dołożyć starań, by powstawał on w poszanowaniu zasady neutralnego punktu widzenia oraz by informacje w nim zamieszczane były weryfikowalne na podstawie uznanych źródeł.
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Zależności służbowe i finansowe
[edytuj | edytuj kod]- Zależność finansowa
Jeśli jedno z tych określeń dobrze opisuje Twoją sytuację:
- otrzymujesz pieniężne lub inne wynagrodzenie za edycje w Wikipedii z pozycji przedstawiciela organizacji (zarówno bezpośrednio, jako pracownik lub współpracownik danej organizacji, jak i pośrednio, jako osoba zatrudniona lub współpracująca z firmą wynajętą przez opisywany podmiot w celach PR), lub
- oczekujesz korzyści w formie pieniężnej lub innej za dokonywane w Wikipedii edycje, na przykład edytując jako właściciel, urzędnik lub wspólnik firmy lub innej organizacji będącej przedmiotem opisu,
wtedy bardzo silnie odradzamy dokonywania edycji w obszarach, w których Twój wkład mógłby w wyniku konfliktu interesów łamać zasadę neutralnego punktu widzenia. Zasada ta stwierdza, że wszystkie artykuły muszą prezentować poglądy na opisywaną kwestię w sposób sprawiedliwy i niestronniczy, a konflikt interesów w znacznym stopniu zagraża możliwości dopełnienia przez Wikipedię ustaleń tej zasady. Jeśli edycje motywowane finansowo miałyby nie być neutralne, odradza się ich wprowadzania.
- Kampanie promocyjne
Działania przez osoby wewnętrzne postrzegane w kategoriach „informowania reszty świata” mogą wydawać się dla osób niezwiązanych z daną organizacją promocją lub propagandą. Edytorzy zmieniający artykuły opisujące kwestie, z którymi swoją działalność wiąże ich pracodawca (lub podmiot w inny sposób z nimi związany) mogą edytować Wikipedię w konflikcie interesów.
- Tworzenie artykułów promocyjnych na potrzeby klientów
Tworzenie artykułów promocyjnych na rzecz klientów jest całkowicie zakazane.
- Zależność prawna
Jeśli ktokolwiek z edytorów zaangażowany jest w postępowanie sądowe, lub jeśli pozostaje w bliskości jednej ze stron sprawy, możliwe jest, że wkład traktujący o stronie konfliktu prawnego trudno będzie napisać neutralnie. Nawet małe odstępstwo od neutralności opisu toczącego się postępowania sądowego może zostać zauważone przez sędziów i/lub strony w sprawie, co może doprowadzić do rzeczywistych szkód – nie tylko szkód w materiale Wikipedii. W związku z tą kwestią, odradzane jest edytowanie Wikipedii w sytuacjach, w których wikipedysta jest lub był stroną konfliktu prawnego.
Zależności osobiste
[edytuj | edytuj kod]- Autopromocja
Konflikt interesów często ujawnia się pod postacią autopromocji, w tym linków reklamowych, linków do stron osobistych, osobistych lub pół-osobistych zdjęć, lub innego materiału, który promuje osobiste lub zawodowe interesy wikipedysty, lub osób z nim związanych.
Przykłady takiego materiału to:
- Linki mające za zadanie promowanie produktów za pomocą kierowania czytelników do informacji nie mającego charakteru encyklopedycznego, lecz reklamowy (linki komercyjne)
- Linki, których zadaniem jest promocja mało wybitnych osób przez kierowanie czytelnika na ich strony osobiste
- Materiał biograficzny, który w znaczący sposób nie poprawia klarowności ani jakości artykułu.
- Autobiografia
Odradzane jest pisanie artykułów o samym sobie. Osoby, których dorobek kwalifikuje je do posiadania biogramu w Wikipedii mogą oczekiwać, że wcześniej czy później znajdą się edytorzy, którzy o nich napiszą. W przypadku osób, które prawdopodobnie nie kwalifikują się do posiadania artykułu biograficznego w Wikipedii mogą stworzyć taki wpis na swojej stronie użytkownika, po założeniu sobie konta. Osoby, które sądzą, że ich biogramy powinny się znaleźć w Wikipedii mogą:
- spokojnie poczekać aż ktoś spontanicznie napisze tę biografię (jest to najbardziej zalecane podejście)
- zgłosić się do jednego z doświadczonych w pisaniu biografii wikipedystów i poprosić o rozważenie napisania biografii
- wysłać E-mail z odpowiednimi materiałami i prośbą o stworzenie swojej biografii na adres info-pl@wikipedia.org
- Relacje emocjonalne
Friedrich Engels zapewne miałby problemy pisząc o Karolu Marksie, był on bowiem bliskim przyjacielem Marksa, zwolennikiem jego teorii i współpracownikiem[2]. Sytuacje, w których mamy do czynienia z relacjami emocjonalnymi mogą doprowadzić do konfliktu interesów na podłożu prywatnym, religijnym, politycznym, naukowym, finansowym, czy prawnym. Tego typu konflikt interesów nie jest określany dziedziną wiedzy, w której dokonywane są edycje danego użytkownika, lecz raczej związkami osobistymi, w których występuje silne poświęcenie lub zależność od osoby, tematu, idei, tradycji, czy organizacji.
Bliskość danego tematu nie musi oznaczać, że dany wikipedysta nie potrafi być w nim neutralny, może to jednak skłaniać go do nie postrzeganej przez samego siebie stronniczości. W takich przypadkach warto wziąć pod rozwagę uwagi pozostałych wikipedystów. Jeśli sugerują oni na stronie dyskusji artykułu, że w artykule może dochodzić do konfliktu interesów, należy zidentyfikować swoje ukierunkowanie i próbować je zminimalizować, nawet posuwając się do zaprzestania edycji w danym artykule. Praktyczną zasadą postępowania może tu być stwierdzenie, że im więcej czasu w życiu poświęcamy jakiemuś zagadnieniu, tym ostrożniejsi powinniśmy być w edycjach mu poświęconych.
Definicja „zbytniej bliskości” w tym kontekście podlega zdrowemu rozsądkowi. Artykuł o mało znanym zespole muzycznym nie powinien być pisany przez jednego z jego członków, lub jego menedżera. Jednak wkład ekspertów w dziedzinie zmian klimatycznych w artykuł o powiązanej z ich wiedzą tematyce jest nieoceniony, nawet jeśli wikipedysta poświęca zagadnieniu większość swojego czasu i uwagi.
- Cytowanie samego siebie
Możliwe jest cytowanie wydanych przez siebie publikacji, lecz najpierw należy upewnić się, że cytowany materiał jest dla danego artykułu istotny i że autor publikacji uznany jest za wiarygodne źródło wiadomości encyklopedycznych. Szczególnie ostrożnie należy obchodzić się z przesadnie częstym cytowaniem własnych publikacji, by nie być posądzonym o autopromocję. W razie wątpliwości należy zapytać o sens zamieszczania danego cytatu na stronie dyskusji artykułu, prosząc o opinię społeczność edytorów.
Jak uniknąć edycji powodujących konflikt interesów
[edytuj | edytuj kod]Wikipedia jest „wolną encyklopedią, którą każdy może redagować”, lecz w przypadku konfliktu interesów należy unikać lub wykazać się ostrożnością w następujących przypadkach:
- Edytowanie artykułów związanych z samym sobą, własną organizacją lub jej konkurencją, oraz projektów i produktów skojarzonych z tymi podmiotami,
- Uczestnictwo w dyskusjach dotyczących usunięcia artykułów opisujących tematy związane z własną organizacją lub jej konkurentami,
- Linkowanie do artykułów Wikipedii lub strony domowej własnej organizacji z innych artykułów (patrz Wikipedia:Spam);
- A do tego zawsze należy:
- Unikać łamania ważnych zasad i zaleceń Wikipedii, szczególnie zasady neutralnego punktu widzenia, zasady weryfikowalności i innych wspomnianych w dokumencie WP:CWNJ.
Działanie |
---|
Edytorom czującym potrzebę wprowadzenia edycji, którą można uznać za kontrowersyjną, wbrew realnemu lub domniemanemu konfliktowi interesów, zalecane jest przedstawienie edycji do akceptacji społeczności edytorów na stronie dyskusji artykułu lub w Kawiarence. |
Przestrzeń użytkownika a krótkie autobiografie
[edytuj | edytuj kod]Zalogowani użytkownicy mogą korzystać ze stron we własnej przestrzeni użytkownika i publikować na nich notatki biograficzne o długości ograniczonej dobrym gustem i potrzebą zgodności z pracą dla encyklopedii. Osoby chcące zamieścić informacje o sobie w Internecie, jednak nie mający zamiaru współtworzyć Wikipedii powinny skorzystać z możliwości założenia zewnętrznego serwisu internetowego lub bloga. Wikipedia nie jest przestrzenią na własny serwis internetowy.
Jak postępować w przypadku konfliktu interesów
[edytuj | edytuj kod]Konflikt interesów powoduje zadawanie pytań o to, czy dany materiał może zostać zamieszczony w Wikipedii. Może też być przyczyną powstania lub przyczyną do rozszerzenia dyskusji na temat tego, czy dane osoby edytują Wikipedię z perspektywy, która może naruszać misję projektu. Podejrzenia edycji wprowadzających konflikt interesów można zgłaszać na tablicy ogłoszeń. Konflikt interesów nie jest podstawą do usuwania artykułu – o takiej decyzji może stanowić tylko encyklopedyczność wpisu.
- Działania w przypadkach podejrzeń konfliktu interesów
Pierwszym krokiem powinna być bezpośrednia dyskusja spornej kwestii z edytorem, który ją wprowadził. Edytor podejmujący dyskusję powinien odwołać się do ustaleń niniejszej zasady. Jeśli dyskusja nie przyniesie rozwiązania, należy rozpocząć dyskusję w Kawiarence. Administratorzy mogą w sprawach konfliktu interesów podejmować takie same kroki, jakie uznaje sie za właściwe w przypadkach forsowania subiektywnego punktu widzenia. Należy podkreślić, że edytorzy stojący w obliczu konfliktu interesów nie tracą prawa do dokonywania edycji w Wikipedii z poziomu pseudoanonimowego, a kompletne wyłączenie edytora (w rozumieniu fizycznej osoby) z prac nad Wikipedią jest sprzeczne z podstawowymi założeniami projektu. Uporczywe łamanie zasad Wikipedii powinno zostać zgłoszone Komitetowi Arbitrażowemu.
- Wyższość podstawowych założeń Wikipedii
Całość tekstu stworzonego przez użytkowników w głównej przestrzeni nazw podlega zasadom opisanym w dokumentach: Czym Wikipedia nie jest, Weryfikowalność Nie przedstawiamy twórczości własnej, jak też regułom edytorskim – Neutralny punkt widzenia, czy kwestiom dotyczącym praw autorskich. Edytorzy muszą trzymać się ściśle tych ustaleń podczas tworzenia nowego i oceny istniejącego materiału oraz zakładać dobrą wolę osób współtworzących zawartość Wikipedii.
To, kto stworzył dany materiał powinno być kwestią drugorzędną, jeśli tylko przestrzegane są podstawowe wymienione wyżej zasady. Zarzucenie konfliktu interesów samo w sobie nie jest podstawą do usunięcia materiału akceptowalnej jakości z artykułów. Jednak wyraźnie zarysowany konflikt interesów może być powodem bliższego przejrzenia tekstu przez wikipedystów z zamiarem wyeliminowania nawet delikatnie zarysowanej stronniczości.
- Encyklopedyczność i istotność
Najczęściej przytaczanym w stosunku do wpisów wprowadzających konflikt interesów kryterium jest encyklopedyczność danego materiału. Kwestią, którą warto również pamiętać jest istotność zjawiska.
Istnieje ogólne pojęcie tego, jakie treści są uznawane przez wikipedystów za encyklopedyczne. Na przykład istnienie konsensusu w sprawie artykułów o określonej tematyce – sprawy artykułów leżących na granicy encyklopedyczności poddawane są pod dyskusję społeczności na stronach DNU.
Materiał wprowadzony do Wikipedii jest analizowany przez edytorów nie tylko pod kątem jego weryfikowalności, ale także tego czy zamieszczone informacje mają znaczenie encyklopedyczne, czy też że są nieistotne. Np.: w biogramach osób, co do których nie istnieje spór, że są encyklopedyczni, opisy ich niezrealizowanych pragnień, myśli, plotek na ich temat, czy opisy zainteresowań nie związanych ściśle z ich głównym kierunkiem działalności mogą zostać usunięte. Zasada weryfikowalności zabrania publikacji materiału, który nie jest potwierdzony przez wiarygodne źródła. Jednak nawet, gdyby udało się edytorom ustalić, jakie płatki śniadaniowe stanowią ulubione śniadanie Toma Cruise’a, informacje tego rodzaju i tak nie są zamieszczane w encyklopediach[3].
Cytaty zaczerpnięte z wydawnictw typu „Who is who” nie powinny być wyłącznym dowodem encyklopedyczności danej osoby. Kryteria umieszczania biografii przyjmowane przez publikacje tego typu są bardzo luźne. Wydawnictwa te często proponują wpisy biograficzne wszystkim osobom, które potencjalnie zdecydują się na zakup danego wydawnictwa po tym jak ich biografia się w nich znajdzie. Czasami w wydawnictwach tego rodzaju można po prostu kupić sobie prawo do umieszczenia swojej biografii. Ponadto, wydawnictwa te bazują wyłącznie na danych dostarczonych przez samych zainteresowanych, które nie są w żaden sposób weryfikowane w oparciu o inne źródła.
- Kasowanie nieencyklopedycznych artykułów
Artykuły nie dające czytelnikom wystarczających podstaw do uznania je za encyklopedyczne często są oznaczane i usuwane bardzo krótko po powstaniu, na podstawie ustaleń zasady ekspresowego kasowania. Istnieją dwa główne kanały, którymi usuwane są artykuły:
- Artykuły dające jakiekolwiek podstawy do uznania je za encyklopedyczne, choćby wątłe, najczęściej rozpatrywane są przez społeczność Wikipedii w drodze postępowania DNU. Następstwem tej procedury najczęściej jest usunięcie artykułu. Czasami usunięty artykuł można zachować w przestrzeni użytkownika.
- Gdy twórcy artykułów nie są regularnymi edytorami Wikipedii, usunięcie artykułu może odbyć się w drodze Poczekalni, pozostawiając pełną dyskusję nad usunięciem dla mniej jednoznacznych przypadków. Użytkownicy lekkomyślnie tworzący artykuły o błahej tematyce najczęściej są niedoświadczonymi wikipedystami. Jeśli stworzony przez nich artykuł nie wnosi treści obraźliwych, należy być dla nich uprzejmym. Przed poddaniem artykułu procedurze DNU lub skierowaniem do Poczekalni dobrze jest autora artykułu poinformować o tym zamiarze. Wskazanie niedoświadczonemu użytkownikowi tej zasady również może pomóc w zrozumieniu zasad Wikipedii. W praktyce również procedura DNU pozwala pozbyć się niefrasobliwie napisanych artykułów, w przypadkach, gdy ich autorzy stracili zainteresowanie tematem.
- Należy pamiętać o alternatywach w stosunku do kasowania artykułów, w tym do usuwania z nich niepożądanych informacji, nawet gdyby cofnęło to artykuł do stanu zalążka. W przypadku haseł o tematyce bezspornie ważnej, lecz napisanych z pozycji konfliktu interesów, często możliwe jest zredukowanie jego długości do formy, w której pozostawione są jedynie podstawowe informacje.
- Istotność uprzejmości
Podczas wymiany wiadomości na stronach dyskusji artykułów oraz w trakcie procedury DNU mogą pojawić się lekceważące wypowiedzi pod adresem tematyki artykułu, jego autora, czy motywów kierujących twórcą artykułu. Wypowiedzi takie ocierać się mogą o zasadę zakazującą ataków osobistych, co z kolei może stać się przyczyną zaniechania dalszych edycji przez autora dyskutowanego artykułu.
Prosimy unikać słów takich jak „bezsens” lub innych osądów tego typu – jest to rzucanie oskarżeń i są sprzeczne z zasadą Wikipedia:Prosimy nie gryźć nowicjuszy. Nie jest to pomocne, nie jest też podstawą do skasowania artykułu. Zakładaj dobrą wolę, wyjdź z założenia, że nowo upieczony edytor miał szczere zamiary wzbogacenia Wikipedii swoim wkładem.
- Konflikt interesów w dyskusjach a neutralny punkt widzenia
Kolejnym przypadkiem są dyskusje w kwestiach, gdzie trudno o neutralny punkt widzenia. Konflikt interesów w przypadku zaangażowanych w daną kwestię użytkowników może zaostrzyć niezgodę edytorską. W takim scenariuszu, zaogniający się konflikt łatwo nazwać konfliktem interesów. Nie może on być jednak nadużywany do uzyskania przewagi w dyskusji nad zawartością hasła. Gdy pojawią się konflikty, należy zaprosić edytora, z którym mamy odmienne opinie do wyrażenia swoich poglądów edycyjnych na stronie dyskusji artykułu i odpowiednio się do nich odnieść.
Edytorzy, w przypadku których zaistniał konflikt interesów
[edytuj | edytuj kod]Ta sekcja zasady skierowana jest do tych edytorów, w przypadku których może dochodzić do powstania konfliktu interesów. Stosując będącą jednym z filarów Wikipedii zasady neutralnego punktu widzenia, odradza się edytowanie artykułów, gdzie występuje jednoznaczny konflikt interesów lub gdzie taki konflikt potencjalnie może wystąpić. Edycje wprowadzające jednoznaczne uprzedzenia lub jednostronny punkt widzenia są zabronione.
Deklaracje zainteresowań
[edytuj | edytuj kod]Niektórzy wikipedyści w rozmaity sposób deklarują swoje zainteresowanie określoną tematyką. Wielu uwidacznia swoje oddanie i powiązanie z określonymi tematami na swoich stronach użytkownika. Możliwe jest stwierdzenie swoich preferencji podczas wymiany opinii na stronie dyskusji artykułu. Uwaga: Wikipedia nie ustala zasad, które regulowałyby, jak wykorzystywać strony osobiste. Ten dokument podejmuje tylko krótką analizę za i przeciw takim działaniom.
Zalety:
- Deklarując swoje zainteresowania, wikipedyści uprzedzają ewentualność bycia posądzonymi o edytowanie w złej wierze.
- Większość współedytorów docenia szczerość.
- Publikując informacje osobiste kładzie się podstawy pod późniejsze prośby o pomoc w publikacji materiałów, czy przejrzenie wprowadzanych zmian.
Wady:
- Wyrażona deklaracja może zostać użyta przeciwko danemu wikipedyście.
- Edycje wprowadzane w obszarach zainteresowań mogą wzmagać czujność pozostałych edytorów.
- Deklaracja zainteresowań nie daje dodatkowych argumentów w debatach. Możliwe jest nawet, że w pewnych kwestiach użytkownik zostanie poproszony o minimalne zaangażowanie w dany materiał, lub w uzasadnionych przypadkach o całkowite wyłączenie z prac nad nim.[4]
W przypadkach edycji komercyjnych (czynionych na zlecenie firmy):
- ujawnienie informacji osobistych uprawnia do otwartego zadawania pytań związanych z zamieszczeniem lub przeredagowaniem danego materiału, lecz
- po ujawnieniu szczegółów osobistych, należy ściśle przestrzegać zasady neutralności w tematach związanych z pozycją zawodową, lub zrezygnować z edycji o tematyce bliskiej swoim zainteresowaniom. Należy zauważyć, że osoby redagujące tekst w sposób, który neutralizuje negatywny wydźwięk informacji związanych z własną firmą, lecz nie neutralizujące wiadomości gloryfikujących firmę, postępują inaczej, niż regularni edytorzy, którzy powinni neutralizować punkt widzenia w każdą stronę, czasami będąc nawet „adwokatami diabła”.
Obrona interesu
[edytuj | edytuj kod]W rzadkich przypadkach interesy zewnętrzne są zgodne z interesami Wikipedii. Ważnym przykładem jest możliwość natychmiastowego usunięcia z haseł materiału, który w sposób bezpodstawny szkaluje przedsiębiorstwo, organizację itd. Dokonać tego może (i powinien) każdy edytor. Niniejsza zasada ma szerokie zastosowanie do nieuźródłowionego lub kiepsko uźródłowionego materiału o zniesławiającym charakterze. Obrona interesów osoby lub instytucji będącej przedmiotem oszczerstw jest tu sprawą oczywistą. Cały artykuł przedstawiony w formie ataku lub wrogiego dziennikarstwa jest kandydatem do natychmiastowego skasowania i zostanie w szybki sposób skasowany. Dodatkowe informacje na temat tworzenia artykułów biograficznych żyjących osobach znaleźć można na stronie Wikipedia:Biografie żyjących osób.
Z drugiej strony, usuwanie odpowiednio uźródłowionego materiału krytycznego jest również niedopuszczalne. Sprawy wywołujące kontrowersje, pod warunkiem, że są poparte odpowiednimi źródłami, stanowią integralną część Wikipedii. Przechylenie równowagi artykułu pod postacią obrony opisanej w nim osoby, grupy, instytucji, czy produktu jest niewskazane.
Leżący pomiędzy tymi dwoma skrajnościami obszar na pewno będzie zawierał nieco „białych plam”. W wielu artykułach, głosy krytyki zamieszczone są w wyodrębnionej sekcji. W niej edytorzy umieszczają odpowiednio uźródłowione raporty odbywających się na odpowiednim poziomie debat, lecz również mgliste sformułowania w stylu „niektórzy ludzie sądzą, że X, a inni, że Y.” Każdy opis należy rozpatrywać w kategorii jego merytorycznego znaczenia. Należy pytać o odpowiednio solidne źródła. Przed usunięciem krytycznej sekcji lub artykułu i rozmieszczeniem odpowiednio znaczących informacji po innych artykułach (lub częściach tego samego artykułu), co może być najlepszym rozwiązaniem, należy zasięgnąć rady innych wikipedystów, zadając pytanie na stronie dyskusji artykułu. Podczas edycji należy posługiwać się rzeczowymi opisami zmian, dającymi obraz tego, jakie poprawki naniesione zostały w artykule, co jest dobrą metodą na podniesienie własnej reputacji solidnego edytora. Mniej oczywiste kwestie należy zaznaczać odpowiednim wpisem w dyskusji artykułu, popierając je odpowiednimi odnośnikami.
Sugerowanie zmian w artykułach lub propozycje nowych artykułów
[edytuj | edytuj kod]Osoby chcące zasugerować zmiany w artykule powinny zamieścić odpowiednią notatkę na jego stronie dyskusji.
- Dobrym pomysłem jest zalogowanie się i stworzenie strony użytkownika, opisującej daną osobę i/lub jej środowisko zawodowe, jak też wymieniającej jej imię i nazwisko oraz pseudonim.
- Należy przejść na stronę dyskusji artykułu.
- Korzystając z zakładki „+” na górze strony należy utworzyć nową sekcje dyskusji, nadać jej odpowiedni tytuł (na przykład „Proponowana zmiana”) i opisać proponowaną edycję. Wiadomość należy opatrzyć wikipedyjnym podpisem, czyli czterema tyldami (~~~~).
By zaproponować utworzenie nowego artykułu, można skorzystać ze strony Wikipedia:Propozycje tematów.
Edycje niebudzące kontrowersji
[edytuj | edytuj kod]Edytorzy, w przypadku których może zostać wywołany konflikt interesów, mają prawo do dokonywania niekontrowersyjnych edycji, takich, jak:
- Usuwanie spamu i cofanie wandalizmów.
- Usuwanie materiału naruszającego zasadę Wikipedia:Biografie żyjących osób.
- Poprawianie błędów językowych.
Ustalanie stopnia kontrowersyjności edycji należy oprzeć na zdrowym rozsądku. Jeśli edycji sprzeciwi się inny edytor, może ona zostać uznana za kontrowersyjną.
Konsekwencje nieprzestrzegania tej zasady
[edytuj | edytuj kod]Niezamierzone konsekwencje. |
Opisując w Wikipedii samego siebie, własną grupę, przedsiębiorstwo, czy ulubioną ideę i publikując artykuł, nie masz prawa wpływania na jego zawartość. Nie masz też prawa usunąć artykuł poza procedurą przewidzianą na stronie Wikipedia:Poczekalnia. Zawartość artykułu nie może być usunięta tylko dlatego, że komuś się nie podoba. Każdy wikipedysta może dodać do Wikipedii swój wkład, o ile postępuje zgodnie z przyjętymi w projekcie zasadami. Jeśli na dany temat istnieją publicznie dostępne materiały, których istnienie chcesz przemilczeć, najprawdopodobniej nie uda się to, gdyż materiały te zostaną w końcu w artykule wspomniane. Istnieli użytkownicy tworzący artykuły w sposób, który przedstawiał ich potem na długi czas w złym świetle na tle pozostałych wikipedystów. Z tego powodu odradzane jest tworzenie lekką ręką artykułów reklamowych lub promocyjnych, szczególnie o tematyce, która jest dla Ciebie ważna. Edytuj w sposób neutralny, lub nie edytuj w ogóle. Neutralny punkt widzenia jest w Wikipedii wartością absolutną i nie podlegającą dyskusji. |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Edycje mające na celu poprawianie własnego wizerunku są szczególnie odradzane. W tej kategorii mieszczą się między innymi edycje dokonywane przez działy public relations firm czy innych publicznych lub prywatnych organizacji komercyjnych oraz non-profit. Istnieją również opłacani profesjonalni edytorzy, których zadaniem jest umyślne poprawianie wizerunku płacących im organizacji.
- ↑ Isaiah Berlin:
Podczas życia Engels nie pragnął niczego więcej niż życia w świetle nauki Marksa, postrzegając w nim źródło geniuszu, dające życie i otwierające nowe możliwości dla jego talentów: właśnie z Marksem identyfikował on samego siebie, jak też swoją pracę, mając w marzeniach nagrodę w postaci udziału w nieśmiertelności swojego mistrza.
Isaiah Berlin, Karl Marx, wydanie IV, s. 75. Ten opis ukazuje kilka aspektów tego, co można nazwać zbyt bliskim związkiem z opisywaną osobą lub zagadnieniem.
- ↑ Zamieszczanie informacji dotyczących imion oraz ulubionych zajęć dzieci opisywanej w artykule osoby może też być uznane za materiał drugorzędny, chyba że dzieci takiej osoby również aspirują do encyklopedycznego znaczenia. Materiał dotyczący życia rodzinnego może nie spełniać wymogów haseł biograficznych i do jego zamieszczenia wymagana jest solidna podstawa. Wikipedia nie jest encyklopedią papierową, ale nie jest też ulotką bożonarodzeniową.
- ↑ Zasada Wikipedia:Czym Wikipedia nie jest jasno określa, że hasła Wikipedii nie są „jakimkolwiek rodzajem tuby propagandowej, czy medium do propagowania swoich przekonań”. Jeśli dana osoba chce być adwokatem w danej tematyce, chcąc poszerzać zasoby Wikipedii z nią związane, powinna dołączyć do jednego z istniejących wikiprojektów, lub zapoczątkować nowy. Jeśli jednak edytor chce rozprzestrzeniać własne poglądy i opinie, trafił w nieodpowiednie miejsce.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Adam Barański , Czy piarowcy mogą edytować Wikipedię?, [w:] FleishmanHillard in Poland: Public Relations and Integrated Marketing Communications [online], fleishman.pl, 12 lipca 2012 [dostęp 2016-06-23] .