Receptor GABA

Receptory GABA – rodzaje receptorów błonowych wiążących kwas γ-aminomasłowy (GABA), pełniących ważną rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego. Receptory te dzielą się na trzy klasy: GABA_A (receptor jonotropowy), GABA_B (powiązany z białkiem G receptor metabotropowy) i zidentyfikowany później GABA_C (receptor jonotropowy)^[1].

Receptor GABA_A

Receptor ten stanowi kanał chlorkowy(inne języki) zbudowany z pięciu podjednostek białkowych. Jego aktywność regulowana jest wiązaniem swoistego liganda – kwasu γ-aminomasłowego. Związek ten powoduje aktywację receptora i otwarcie kanału jonowego, co z kolei skutkuje zwiększeniem napływu jonów chlorkowych do wnętrza komórki. W związku z tym, że receptory te znajdują się w błonie komórkowej neuronów, napływ anionów Cl^- powoduje wzrost różnicy potencjałów po obu stronach błony, czyli jej hiperpolaryzację. W efekcie utrudnione zostaje powstawanie potencjałów czynnościowych odpowiadających za przekazywanie informacji w układzie nerwowym. Z tego powodu GABA nazywany jest aminokwasem hamującym, a jego receptor receptorem hamującym.

Receptor GABA_A oprócz miejsca wiążącego GABA, zawiera również domeny rozpoznające barbiturany, benzodiazepiny, kwas walerenowy, pikrotoksynę, alkohole i anestetyki. Miejsca te niekiedy określane są jako samodzielne receptory (np. receptor benzodiazepinowy).

W odróżnieniu od poprzedniego receptora, GABA_B jest receptorem metabotropowym, powiązanym poprzez białko G z kanałem potasowym i wapniowym, jak również z cyklazą adenylową i fosfolipazą C^[2]. Zlokalizowane na presynaptycznych zakończeniach nerwowych, pełnią funkcję tak autoreceptorów, jak i heteroreceptorów, regulując uwalnianie neuroprzekaźników. Agonistą tych receptorów jest baklofen, lek zwiotczający mięśnie szkieletowe. Pobudzenie receptora GABA_B skutkuje powolnym i przedłużonym zahamowaniem uwalniania neuroprzekaźników^[3].

↑ D.D. Zhang D.D. i inni, Structure and function of GABA_C receptors: a comparison of native versus recombinant receptors, „Trends in Pharmacological Sciences”, 22 (3), 2001, s. 121–132, DOI: 10.1016/S0165-6147(00)01625-4, PMID: 11239575 .
↑ M.M. Chebib M.M., G.A.G.A. Johnston G.A.G.A., The 'ABC' of GABA receptors: a brief review, „Clinical and Experimental Pharmacology & Physiology”, 26 (11), 1999, s. 937–940, DOI: 10.1046/j.1440-1681.1999.03151.x, PMID: 10561820 .
↑ Bernhard Bettler, Norman G. Bowery, John F. Cryan, Sam J. Enna, David H. Farb, Wolfgang Foestl, Klemens Kaupmann, Jean-Philippe Pin: GABA_B receptors, introduction. [w:] IUPHAR/BPS Guide to pharmacology [on-line]. 2015-08-10 (data ostatniej modyfikacji). [dostęp 2019-05-08].

Kostowski W., Herman Z. S. (red.): Farmakologia – podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 978-83-200-3543-8.