Salomea z Bergu
| |
| księżna Polski | |
| Okres |
od 1115 |
|---|---|
| Jako żona | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni |
Agnieszka austriacka (jako żona princepsa) |
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia |
między 1093 a 1101, zapewne ok. 1099 |
| Data i miejsce śmierci |
27 lipca 1144 |
| Miejsce spoczynku |
katedra w Płocku |
| Ojciec | |
| Matka |
Adelajda z Mochental |
| Mąż | |
| Dzieci |
Leszek, |
Oprawa wdowia Salomei z Bergu (prowincja / księstwo łęczyckie obejmujące ziemię łęczycką, ziemię sieradzką i trzy kasztelanie zapilickie / nadpilickie)
Salomea z Bergu (niem. Salome von Berg; ur. między 1093 a 1101, zapewne ok. 1099, zm. 27 lipca 1144 w Łęczycy) – hrabianka niemiecka i księżna polska.
Była córką Henryka, hrabiego Bergu, hrabstwa położonego w Szwabii, koło Ehingen. Jej siostry wyszły za czeskich książąt: Rycheza była żoną Władysława I, a Zofia Ottona II Czarnego.
W styczniu lub lutym 1115 została, dzięki pośrednictwu biskupa Ottona z Bambergu, drugą żoną Bolesława III Krzywoustego, po śmierci jego pierwszej małżonki Zbysławy kijowskiej z Rurykowiczów.
Księżna Polski
[edytuj | edytuj kod]Zapewne w 1125 miała wpływ na pozbawienie części władzy palatyna Piotra Włostowica.
28 października 1138 zmarł Bolesław Krzywousty. Sporządzonym na jakiś czas przed śmiercią testamentem ustanowił podział kraj między synów. Własne działy otrzymali syn Bolesława z pierwszego małżeństwa Władysław II (senior dynastii, Małopolskę, Śląsk, wschodnią Wielkopolskę, Kujawy, Pomorze Gdańskie) oraz dwóch potomków Salomei Bolesław IV (Mazowsze) i Mieszko III (zachodnią Wielkopolskę). Henryk i Kazimierz, jako małoletni, znaleźli się na dworze matki w Łęczycy (księstwo łęczyckie), przynależnym księżnej jako oprawa wdowia wraz z całą ziemią (w skład oprawy wchodziło również kilka miejscowości rozrzuconych po całej Polsce, między innymi Kwieciszewo, Pajęczno, Radziejów, Małogoszcz). Henryk miał zapewne po osiągnięciu pełnoletniości otrzymać z rąk seniora Sandomierszczyznę, a Kazimierz jako pogrobowiec nie był uwzględniony w testamencie.
Zjazd w Łęczycy i śmierć
[edytuj | edytuj kod]W 1141 Salomea zwołała bez wiedzy pasierba, seniora Władysława, zjazd książąt juniorów i możnych do Łęczycy w celu omówienia przyszłości córki Bolesława i Salomei – Agnieszki (ur. 1137). Oczywiste było, że Salomea broniła interesów swoich synów i widziała w pasierbie konkurenta dla nich. Wobec szybkiej kontrakcji Władysława i zawarcia przez niego sojuszu z wielkim księciem kijowskim Wsiewołodem II, zjazd nie przyniósł jednak spodziewanych przez księżną rezultatów.
Salomea była dobrodziejką klasztoru benedyktynów w Zwiefalten w rodzinnej Szwabii. Po śmierci Bolesława przekazała klasztorowi m.in. liczne relikwie, w tym dłoń św. Stefana. Do konwentu w Zwiefalten trafiła również córka Salomei, Gertruda[1].
Wspierała również hojnie klasztory w Mogilnie i Trzemesznie.
Salomea z Bergu zmarła 27 lipca 1144 w Łęczycy. Pochowana została u boku męża w katedrze w Płocku. Po jej śmierci juniorzy zajęli oprawę wdowią swej matki, prawnie należną seniorowi. Władysław II stracił szybko poparcie możnych po konflikcie z Piotrem Włostowicem, którego kazał okrutnie okaleczyć. Wkrótce Władysław, obłożony klątwą przez biskupa Jakuba ze Żnina, został wyparty przez juniorów i musiał opuścić kraj.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Małżeństwo i dzieci
[edytuj | edytuj kod]Z małżeństwa z Bolesławem Krzywoustym doczekała się sześciu synów: Leszka, Kazimierza (Starszego), Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego i prawdopodobnie sześciu córek: Ryksy, nieznanej z imienia córki, Gertrudy, Dobroniegi Ludgardy, Judyty i Agnieszki.
Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| Poppo z Bergu | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| Henryk z Bergu | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| Zofia | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| NN | ||||||||||||||||
| Salomea z Bergu | ||||||||||||||||
| Rapoto hrabia Traungau[3] | ||||||||||||||||
| Dypold I hrabia Traungau[2] | ||||||||||||||||
| NN[3] | ||||||||||||||||
| Dypold II margrabia Vohburga nad Dunajem | ||||||||||||||||
| Henryk graf Nordgau[4] | ||||||||||||||||
| Eilika ze Schweinfurtu[2] | ||||||||||||||||
| Gerberga z Gleiberg[4] | ||||||||||||||||
| Adelajda z Mochental | ||||||||||||||||
| Bertold III hrabia Villingen[5] | ||||||||||||||||
| Bertold I książę Karyntii, margrabia Werony | ||||||||||||||||
| Ludgarda z Nellenburga[5] | ||||||||||||||||
| Ludgarda karyncka | ||||||||||||||||
| Richwara (Ryksa)[6] | ||||||||||||||||
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]| Poppon ur. ? zm. 11 VII (rok?) |
Zofia ur. ? zm. 26 VI 1110 |
Diepold II von Vohburg ur. ? zm. 7 VII 1078[7] |
Ludgarda von Zähringen ur. 1055 zm. 1119[8] | ||||||||||
| Henryk z Bergu ur. ? zm. 24 IX 1116[8] |
Adelajda z Mochental ur. ? zm. 1 XII 1125[8] |
||||||||||||
Bolesław III Krzywousty ur. 20 VIII 1086 zm. 28 X 1138 OO I/II 1115 |
Salomea z Bergu (ur. zap. 1099, zm. 27 VII 1144) |
||||||||
| Leszek ur. 1115 lub 1116 zm. 26 VIII przed 1131 |
Ryksa ur. 1116 zm. po 25 XII 1155 |
NN, córka ur. 1117/1122 zm. po 1132 |
Kazimierz ur. 1117/1122 zm. 19 X 1131 |
Bolesław IV Kędzierzawy ur. 1121/1122 zm. 5 I 1173 | |||||
| Mieszko III Stary ur. 1122/1125 zm. 13/14 III 1202 |
Gertruda ur. 1126/1135 zm. 7 V 1160 |
Henryk Sandomierski ur. ok. 1130 zm. 18 X 1166 |
Dobroniega Ludgarda ur. 1128/1135 zm. po 1160 |
Judyta ur. ok. 1133 zm. 8 VII 1171/1175 | |||||
| Agnieszka ur. 1137 zm. po 1182 |
Kazimierz II Sprawiedliwy ur. 1138 zm. 5 V 1194 |
||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przemysław Wiszewski, Domus Bolezlai: Values and Social Identity in Dynastic Traditions of Medieval Poland (c.966-1138) (East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450-1450), Brill, 2010, s. 512–514, ISBN 978-90-04-18142-7 [dostęp 2024-11-04] (ang.).
- ↑ a b https://www.geni.com/family-tree/index/6000000002400782615
- ↑ a b https://www.geni.com/family-tree/index/6000000003827505076
- ↑ a b https://www.geni.com/family-tree/index/6000000009751578555
- ↑ a b https://www.geni.com/family-tree/index/6000000003827147216
- ↑ https://www.geni.com/family-tree/index/6000000001669640454
- ↑ Za: Foundation for Medieval Genealogy: Bavaria, nobility. [dostęp 2011-09-14]. (ang.).
- ↑ a b c Za: Foundation for Medieval Genealogy: Swabia, nobility. [dostęp 2011-09-14]. (ang.).