Sojuz TMA-09M

Sojuz TMA-09M
	Dane misji
Indeks COSPAR	2013-025A
Zaangażowani	Rosja
	Pojazd
Statek kosmiczny	Sojuz TMA-M
Masa pojazdu	ok. 7200 kg
Rakieta nośna	Sojuz-FG
	Załoga
	; od lewej: F. Jurczichin, K. Nyberg i L. Parmitano
Dowódca	Fiodor Jurczichin
	Start
Miejsce startu	Bajkonur
Początek misji	28 maja 2013, 20:31:24 UTC
	Misja na Międzynarodową Stację Kosmiczną
Pobyt na ISS	od 29 maja 2013 02:10 UTC; do 10 listopada 2013 23:26 UTC
	Lądowanie
Miejsce lądowania	Kazachstan
Lądowanie	11 listopada 2013, 02:48:10 UTC
Czas trwania misji	166 dni, 6 godz., 16 min, 46 s
	Program Sojuz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sojuz TMA-09M – załogowa misja statku Sojuz do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Start odbył się 28 maja, a połączenie z ISS 29 maja 2013 r. po podejściu szybką sześciogodzinną ścieżką^[1]^[2]. Lądowanie nastąpiło 11 listopada 2013 r.^[3]. Międzynarodowa załoga wchodziła w skład 36. i 37. Ekspedycji ISS.

Załoga przywiozła na Ziemię znicz olimpijski Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2014 w Soczi, który cztery dni wcześniej zabrała na ISS załoga Sojuza TMA-11M, by 9 listopada 2013 r. wzięli go ze sobą w otwarty kosmos dwaj rosyjscy astronauci podczas prac na zewnątrz stacji.

Załoga

Podstawowa

Fiodor Jurczichin (4) – dowódca (Rosja)
Luca Parmitano (1) – inżynier pokładowy (Włochy, ESA)
Karen Nyberg (2) – inżynier pokładowy (USA)

Rezerwowa

Michaił Tiurin (3) – dowódca (Rosja)
Koichi Wakata (4) – inżynier pokładowy (Japonia)
Richard Mastracchio (4) – inżynier pokładowy (USA)

Awaria skafandra kosmicznego (16 lipca 2013 r.)

16 lipca 2013 r. o godz. 11:57 UTC rozpoczął się 23. spacer kosmiczny w ramach programu ISS (EVA-23). Wzięli w niej udział astronauci Christopher Cassidy (z załogi Sojuza TMA-08M) i Luca Parmitano, którzy wyszli w skafandrach typu EMU ze śluzy powietrznej Quest. Zadaniami astronautów było: dokończenie instalacji okablowania energetycznego na Z1 oraz na module Zarja, poprowadzenie kabla ethernetowego dla przyszłego modułu Nauka, dokończenie montażu RGB, wymiana kamery na P1 i japońskim module Kibō oraz zdjęcie izolacji MLI z S1.

EVA miała zakończyć się planowo o 18:12 UTC i trwać 6 godzin i 15 minut. Jednak po zakończeniu pierwszego zadania, o 12:42 Parmitano zgłosił, że w jego hełmie pojawiła się woda. Przybywało jej z każdą chwilą i o 12:54 zaprzestano dalszych prac. O 13:06 zapadła decyzja o przerwaniu EVA. O 13:12 do śluzy powrócił Parmitano, zaś o 13:21 Cassidy, o 13:26 zamknięto właz. W tym momencie ilość wody w hełmie uniemożliwiała już astronaucie podgląd przełączników i komunikację głosową. O 13:29 rozpoczęto napełnianie śluzy powietrzem, o 13:37 otwarto właz wewnętrzny i po wyciągnięciu ze śluzy Parmitano zdjęto mu hełm. Astronauta nie doznał żadnych obrażeń. EVA trwała oficjalnie 1 godzinę i 32 minuty.

Skafander EMU nr 3011 ma długą historię, po raz pierwszy był w kosmosie w roku 1996 (misja STS-79), po raz pierwszy był wykorzystany 30 maja 1997 r. (misja STS-96), następnie był na ISS w roku 2001 i 2002-2005 oraz 2008-2009, ostatnio trafił na orbitę w maju 2010 roku w misji STS-132. Odbył on 14 lotów kosmicznych, w tym 18 razy był używany w czasie spacerów kosmicznych z wahadłowca oraz ze stacji.^[4]

Galeria

Załoga podczas treningu (19 września 2012 r.)
Rakieta ze statkiem w drodze na wyrzutnię (26 maja 2013 r.)
Start (28 maja 2013 r.)
Statek podczas relokacji z modułu Rasswiet (MRM 1) do modułu Zwiezda (1 listopada 2013 r.)
Odłączenie od modułu Zwiezda (10 listopada 2013 r.)
Podczas powrotu z ISS (10 listopada 2013 r.)
Tuż przed wylądowaniem (11 listopada 2013 r.)

Przypisy

↑ Krzysztof Kanawka: Sojuz TMA-09M zacumował do ISS. Kosmonauta.net, 2013-05-29. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-13)]. (pol.).
↑ Chris Bergin, Pete Harding: Soyuz TMA-09M docks to ISS following short cut rendezvous. NASAspaceflight.com, 2013-05-28. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-29)]. (ang.).
↑ Michał Moroz: Sojuz TMA-09M wylądował. Kosmonauta.net, 2013-11-11. [dostęp 2013-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
↑ Sojuz TMA-09M. Loty Kosmiczne. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).

Bibliografia

Loty kosmiczne

[1] Krzysztof Kanawka: Sojuz TMA-09M zacumował do ISS. Kosmonauta.net, 2013-05-29. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-13)]. (pol.).

[2] Chris Bergin, Pete Harding: Soyuz TMA-09M docks to ISS following short cut rendezvous. NASAspaceflight.com, 2013-05-28. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-29)]. (ang.).

[3] Michał Moroz: Sojuz TMA-09M wylądował. Kosmonauta.net, 2013-11-11. [dostęp 2013-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

[4] Sojuz TMA-09M. Loty Kosmiczne. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Sojuz 7K-OK (1966–1971)	1 2a 3 4 5 6 7 8 9
Sojuz 7KT-OK (1971)	10 11
Sojuz 7K-T (1973–1981)	12 13 14 15 17 18a† 18 21 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Sojuz 7K-TM (1975–1976)	16 19 22
Sojuz-T (1976–1986)	T-2 T-3 T-4 T-5 T-6 T-7 T-8 T-9 T-10-1† T-10 T-11 T-12 T-13 T-14 T-15
Sojuz-TM (1986–2003)	TM-2 TM-3 TM-4 TM-5 TM-6 TM-7 TM-8 TM-9 TM-10 TM-11 TM-12 TM-13 TM-14 TM-15 TM-16 TM-17 TM-18 TM-19 TM-20 TM-21 TM-22 TM-23 TM-24 TM-25 TM-26 TM-27 TM-28 TM-29 TM-30 TM-31 TM-32 TM-33 TM-34
Sojuz-TMA (2003–2012)	TMA-1 TMA-2 TMA-3 TMA-4 TMA-5 TMA-6 TMA-7 TMA-8 TMA-9 TMA-10 TMA-11 TMA-12 TMA-13 TMA-14 TMA-15 TMA-16 TMA-17 TMA-18 TMA-19 TMA-20 TMA-21 TMA-22
Sojuz-TMA-M (2010–2016)	TMA-01M TMA-02M TMA-03M TMA-04M TMA-05M TMA-06M TMA-07M TMA-08M TMA-09M TMA-10M TMA-11M TMA-12M TMA-13M TMA-14M TMA-15M TMA-16M TMA-17M TMA-18M TMA-19M TMA-20M
Sojuz-MS (2016–trwa)	MS-01 MS-02 MS-03 MS-04 MS-05 MS-06 MS-07 MS-08 MS-09 MS-10† MS-11 MS-12 MS-13 MS-15 MS-16 MS-17 MS-18 MS-19 MS-20 MS-21 MS-22 MS-23 MS-24 MS-25
Loty planowane	MS-26 MS-27
Loty bezzałogowe	Kosmos 133 Kosmos 140 Kosmos 186 Kosmos 188 Kosmos 212 Kosmos 213 Kosmos 238 Sojuz 2 Kosmos 379 Kosmos 398 Kosmos 434 Kosmos 496 Kosmos 573 Kosmos 613 Kosmos 638 Kosmos 656 Kosmos 670 Kosmos 672 Kosmos 772 Sojuz 20 Kosmos 869 Kosmos 1001 Kosmos 1074 Sojuz T-1 Sojuz TM-1 Sojuz MS-14
Rakiety nośne	Sojuz (1966–1975) Sojuz-U (1973–2017) Sojuz-U2 (1985–1995) Sojuz-FG (2002–2019) Sojuz 2 (2004 – dziś)

Loty zakończone	STS-88 STS-96 STS-101 STS-106 STS-92 Sojuz TM-31 STS-97 STS-98 STS-102 STS-100 Sojuz TM-32 STS-104 STS-105 Sojuz TM-33 STS-108 STS-110 Sojuz TM-34 STS-111 STS-112 Sojuz TMA-1 STS-113 Sojuz TMA-2 Sojuz TMA-3 Sojuz TMA-4 Sojuz TMA-5 Sojuz TMA-6 STS-114 Sojuz TMA-7 Sojuz TMA-8 STS-121 STS-115 Sojuz TMA-9 STS-116 STS-117 STS-118 Sojuz TMA-10 STS-120 STS-122 STS-123 Sojuz TMA-11 STS-124 STS-126 Sojuz TMA-12 STS-119 Sojuz TMA-13 STS-127 STS-128 Sojuz TMA-14 Sojuz TMA-15 Sojuz TMA-16 STS-129 STS-130 STS-131 STS-132 Sojuz TMA-17 Sojuz TMA-18 Sojuz TMA-19 STS-133 Sojuz TMA-01M Sojuz TMA-20 STS-134 STS-135 Sojuz TMA-21 Sojuz TMA-02M Sojuz TMA-22 Sojuz TMA-03M Sojuz TMA-04M Sojuz TMA-05M Sojuz TMA-06M Sojuz TMA-07M Sojuz TMA-08M Sojuz TMA-09M Sojuz TMA-10M Sojuz TMA-11M Sojuz TMA-12M Sojuz TMA-13M Sojuz TMA-14M Sojuz TMA-15M Sojuz TMA-16M Sojuz TMA-17M Sojuz TMA-18M Sojuz TMA-19M Sojuz TMA-20M Sojuz MS-01 Sojuz MS-02 Sojuz MS-03 Sojuz MS-04 Sojuz MS-05 Sojuz MS-06 Sojuz MS-07 Sojuz MS-08 Sojuz MS-09 Sojuz MS-11 Sojuz MS-12 Sojuz MS-13 Sojuz MS-15 SpaceX DM-2 Sojuz MS-16 Sojuz MS-17 SpaceX Crew-1 Sojuz MS-18 SpaceX Crew-2 Sojuz MS-20 Sojuz MS-19 Axiom Mission 1 SpaceX Crew-3 Sojuz MS-21 SpaceX Crew-4 SpaceX Crew-5 Sojuz MS-22 Axiom Mission 2 SpaceX Crew-6 Sojuz MS-23 Axiom Mission 3 SpaceX Crew-7 Sojuz MS-24 Boeing Crew Flight Test Sojuz MS-25
W trakcie	SpaceX Crew-8 Sojuz MS-26 SpaceX Crew-9
Loty planowane	SpaceX Crew-10 Sojuz MS-27 Axiom Mission 4 Boeing Starliner-1
Loty zakończone niepowodzeniem	Sojuz MS-10