Przejdź do zawartości

Streptococcus salivarius

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Streptococcus salivarius
Ilustracja
Kolonia Streptococcus salivarius na agarze krwawym
Systematyka
Domena

bakterie

Typ

Firmicutes

Klasa

Bacilli

Rząd

Lactobacillales

Rodzina

Streptococcaceae

Rodzaj

Streptococcus

Gatunek

Streptococcus salivarius

Nazwa systematyczna
S. salivarius
Andrewes & Horder 1906

Streptococcus salivariusGram dodatnia, nieprzetrwalnikująca bakteria należąca do paciorkowców z grupy serologicznej K[1]. Stanowi florę fizjologiczną jamy ustnej oraz przewodu pokarmowego[2], zarówno u zwierząt, jak i ludzi[1].

Biologia

[edytuj | edytuj kod]

Paciorkowiec wzrasta na agarze z krwią, gdzie nie wywołuje hemolizy (hemoliza typu γ) z tego powodu zaliczany jest do grupy paciorkowców zieleniejących[3]. Nie wzrasta na podłożach hodowlanych z dodatkiem żółci, chlorku sodu lub tellurynu potasu[1]. Jest wrażliwy na penicylinę, erytromycynę, większość powszechnie stosowanych środków dezynfekcyjnych, pH 9.6[1] oraz skrajne wartości temperatur[4]. Nie wytwarza endotoksyn[1].

Drobnoustrój wyróżnia obecność kanału dla mocznika, rzadkiego w królestwie bakterii[5].

Gatunek ten jest genetycznie bardzo podobny do Streptococcus vestibularis i jest z nim prawdopodobnie bardzo spokrewniony[6].

Chorobotwórczość

[edytuj | edytuj kod]

Opisano pewną liczbę przypadków jatrogennego zapalenia opon mózgowych wywołanych przez tę bakterię[7][8][9][10], z czego jeden z nich przebiegał wtórnie do torbieli kości klinowej[11]. Opisano także bakteriemię przebiegającą z ZOM jako następstwo interwencji endoskopowej przy krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego[2]. Bakteriemia występuje częściej u osób z zabiegami na błonie śluzowej lub z ciężką chorobą podstawową (na przykład przewlekłą niewydolnością wątroby)[12] i ma podobne objawy jak ta wywoływana przez Streptococcus bovis biotyp II (wyniki 16-letnich badań prospektywnych)[13]. Czynnikiem predysponującym do zakażenia jest neutropenia[4].

Dodatni wynik posiewu krwi na tę bakterię często, choć nie zawsze, oznacza zanieczyszczenie materiału, a nie rzeczywistą bakteriemię[2][13].

Jest także jednym z czynników etiologicznych infekcyjnego zapalenia wsierdzia[1][14], zwłaszcza u pacjentów ze sztucznymi zastawkami[4].

Znaczenie dla człowieka

[edytuj | edytuj kod]

W jednym z badań po antybakteryjnym czyszczeniu jamy ustnej użyto tych bakterii, aby uniemożliwić kolonizację drobnoustrojami bardziej chorobotwórczymi. Wstępne wyniki wskazują na pozytywny wpływ ochronny Streptococcus salivarius[15]. Zasugerowano, że ich obecność może także chronić przed paciorkowcowym zapaleniem gardła[16]. Inne badanie wykazało obecność u tej bakterii proteazy IgA1, która prawdopodobnie sprzyja rozwojowi próchnicy[17]. Znaczenie tej bakterii w powstawaniu nieprzyjemnego zapachu z ust jest jeszcze niejasne (2006)[18].

Należy pamiętać, że właściwości bakterii są szczepozależne. Oznacza to, że każdy szczep bakterii wykazuje konkretne działanie charakterystyczne tylko i wyłącznie dla danego szczepu bakterii. To działanie może być korzystne lub niekorzystne. Szczepy bakterii mogą być dobroczynne lub patogenne. Udowodniono korzystny wpływ na zdrowie zębów szczepu bakterii Streptococcus salivarius M18.[19][20][21][22] W badaniu opublikowanym w 2015 roku podawano dzieciom w wieku 6-17 lat – wyizolowany z jamy ustnej zdrowego człowieka, szczep Streptococcus salivarius M18 w formie pastylek do ssania przez 3 miesiące. Pastylki podawano przed snem, po umyciu zębów. Badanie wykazało, że stosowanie szczepu Streptococcus salivarius M18 przez 3 miesiące redukuje liczbę bakterii Streptococcus mutans (odpowiedzialnych za rozwój próchnicy) o 74%, redukuje akumulację płytki nazębnej o 50% i powoduje, że ponad 3-krotnie wzrasta szansa na uniknięcie nowego ubytku (przed badaniem szansa na uniknięcie nowego ubytku wynosiła 20%, po zastosowaniu szczepu Streptococcus salivarius M18 wzrosła do 70%)[22].

Streptococcus salivarius wchodzi w skład niektórych probiotyków używanych podczas prób leczenia nieswoistych zapaleń jelit[23], ale nie ma obecnie badań potwierdzających ich skuteczność (2005)[24].

Wykazano, że wykrywanie obecności tych drobnoustrojów (metodą PCR) jest bardziej wiarygodnym markerem obecności śliny niż wykrycie Streptococcus mutans[25]. Obu tych drobnoustrojów nie ma w innych niż ślina biomateriałach (kał, mocz, nasienie); bakteria ta może więc odegrać ważną rolę w medycynie sądowej[25]. Identyfikacja na podstawie obecności specyficznego dla tej bakterii genu kodującego dekstrozę ma wysoką wartość predykcyjną[26].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Podstawy Mikrobiologii Lekarskiej. PZWL, Warszawa 1979. Praca pod redakcją Leona Jabłońskiego. ISBN 83-200-0181-1. Strony 206-223
  2. a b c N.H. Carley, Streptococcus salivarius bacteremia and meningitis following upper gastrointestinal endoscopy and cauterization for gastric bleeding, „Clinical Infectious Diseases”, 14 (4), 1992, s. 947–948, DOI10.1093/clinids/14.4.947, PMID1576292 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  3. Fritz H Kayser, Piotr Bogumił Heczko, Agata Pietrzyk, Małgorzata Bulanda: Mikrobiologia lekarska. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL / cop. 2007., s. 218. ISBN 978-83-200-3154-6.
  4. a b c Streptococcus salivarius – Material Safety Data Sheets (MSDS)
  5. G. Sachs i inni, Urea transport in bacteria: acid acclimation by gastric Helicobacter spp, „The Journal of Membrane Biology”, 212 (2), 2006, s. 71–82, DOI10.1007/s00232-006-0867-7, PMID17264989 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  6. Christine Delorme i inni, Extent of horizontal gene transfer in evolution of Streptococci of the salivarius group, „Journal of Bacteriology”, 189 (4), 2007, s. 1330–1341, DOI10.1128/JB.01058-06, PMID17085557, PMCIDPMC1797340 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  7. E. Torres i inni, Iatrogenic meningitis due to Streptococcus salivarius following a spinal tap, „Clinical Infectious Diseases”, 17 (3), 1993, s. 525–526, DOI10.1093/clinids/17.3.525, PMID8218713 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  8. Francisco Muñoz i inni, Meningitis por Streptococcus salivarius tras anestesia subaracnoidea, „Enfermedades Infecciosas Y Microbiologia Clinica”, 26 (7), 2008, s. 477–478, DOI10.1157/13125648, PMID18842246 [dostęp 2024-04-30] (hiszp.).
  9. A.L. Guerrero-Peral, A.B. Guerrero-Peral, Meningitis por Streptococcus salivarius y fístula espontánea: a propósito de un caso, „Revista De Neurologia”, 35 (8), 2002, s. 799–800, DOI10.33588/rn.3508.2002406, PMID12402237 [dostęp 2024-04-30] (hiszp.).
  10. J.A. Newton, I.K. Lesnik, C.A. Kennedy, Streptococcus salivarius meningitis following spinal anesthesia, „Clinical Infectious Diseases”, 18 (5), 1994, s. 840–841, DOI10.1093/clinids/18.5.840, PMID8075292 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  11. Aristide Conte i inni, Streptococcus salivarius meningitis and sphenoid sinus mucocele. Case report and literature review, „The Journal of Infection”, 52 (1), 2006, e27–e30, DOI10.1016/j.jinf.2005.04.013, PMID15936084 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  12. Manjushree Gautam i inni, Streptococcus salivarius bacteremia and spontaneous bacterial peritonitis in liver transplantation candidates, „Liver Transplantation”, 13 (11), 2007, s. 1582–1588, DOI10.1002/lt.21277, PMID17969206 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  13. a b J.C. Corredoira i inni, Clinical characteristics and significance of Streptococcus salivarius bacteremia and Streptococcus bovis bacteremia: a prospective 16-year study, „European Journal of Clinical Microbiology and Infectious Diseases”, 24 (4), 2005, s. 250–255, DOI10.1007/s10096-005-1314-x, PMID15902530 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  14. Petros I. Rafailidis i inni, Effusive-constrictive calcific pericarditis associated with Streptococcus salivarius. Case report and review of the literature, „Cardiology in Review”, 13 (3), 2005, s. 113–117, DOI10.1097/01.crd.0000148843.65684.8f, PMID15831142 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  15. J.P. Burton, C.N. Chilcott, J.R. Tagg, The rationale and potential for the reduction of oral malodour using Streptococcus salivarius probiotics, „Oral Diseases”, 11 Suppl 1, 2005, s. 29–31, DOI10.1111/j.1601-0825.2005.01084.x, PMID15752094 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  16. John R. Tagg, Karen P. Dierksen, Bacterial replacement therapy: adapting 'germ warfare' to infection prevention, „Trends in Biotechnology”, 21 (5), 2003, s. 217–223, DOI10.1016/S0167-7799(03)00085-4, PMID12727383 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  17. E.A. Voropaeva i inni, Протеазная активность микрофлоры ротовой полости больных пародонтитом, „Biomeditsinskaia Khimiia”, 54 (6), 2008, s. 706–711, PMID19205430 [dostęp 2024-04-30] (ros.).
  18. N. Sterer, M. Rosenberg, Streptococcus salivarius promotes mucin putrefaction and malodor production by Porphyromonas gingivalis, „Journal of Dental Research”, 85 (10), 2006, s. 910–914, DOI10.1177/154405910608501007, PMID16998130 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  19. Burton J., PLOS ONE June 2013., wyd. Issue 6, t. Volume 8, 2013.
  20. Scariya L., Int J Pharm Bio Sci 2015 Jan;, 2015, 6(1): (P) 242-250..
  21. Jeremy P. Burton i inni, Influence of the probiotic Streptococcus salivarius strain M18 on indices of dental health in children: a randomized double-blind, placebo-controlled trial, „Journal of Medical Microbiology”, 62 (Pt 6), 2013, s. 875–884, DOI10.1099/jmm.0.056663-0, PMID23449874 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  22. a b Francesco Di Pierro i inni, Cariogram outcome after 90 days of oral treatment with Streptococcus salivarius M18 in children at high risk for dental caries: results of a randomized, controlled study, „Clinical, Cosmetic and Investigational Dentistry”, 7, 2015, s. 107–113, DOI10.2147/CCIDE.S93066, ISSN 1179-1357, PMID26491371, PMCIDPMC4598214 [dostęp 2018-04-26].
  23. Therese M. Chapman, Greg L. Plosker, David P. Figgitt, Spotlight on VSL#3 probiotic mixture in chronic inflammatory bowel diseases, „BioDrugs: Clinical Immunotherapeutics, Biopharmaceuticals and Gene Therapy”, 21 (1), 2007, s. 61–63, DOI10.2165/00063030-200721010-00007, PMID17263590 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  24. R. Balfour Sartor, Probiotic therapy of intestinal inflammation and infections, „Current Opinion in Gastroenterology”, 21 (1), 2005, s. 44–50, PMID15687884 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  25. a b Hiroaki Nakanishi i inni, A novel method for the identification of saliva by detecting oral streptococci using PCR, „Forensic Science International”, 183 (1-3), 2009, s. 20–23, DOI10.1016/j.forsciint.2008.10.003, PMID18986785 [dostęp 2024-04-30] (ang.).
  26. T. Igarashi i inni, Identification of Streptococcus salivarius by PCR and DNA probe, „Letters in Applied Microbiology”, 32 (6), 2001, s. 394–397, DOI10.1046/j.1472-765x.2001.00928.x, PMID11412350 [dostęp 2024-04-30] (ang.).