Przejdź do zawartości

Szef personelu Białego Domu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szef personelu Białego Domu
White House Chief of Staff
Ilustracja
Obecny szef personelu
Obecny Szef personelu Białego Domu
Jeff Zients
Stanowisko
Państwo

 Stany Zjednoczone

Data utworzenia

12 grudnia 1946

Pierwszy szef personelu

John R. Steelman

Obecny szef personelu

Jeff Zients

Obecny od

8 lutego 2023

Siedziba

Biały Dom, Waszyngton

Szef personelu Białego Domu[1], szef sztabu Białego Domu (ang. White House Chief of Staff) – jedno z najwyższych stanowisk we władzy wykonawczej na szczeblu federalnym w Stanach Zjednoczonych.

Szef personelu kieruje pracami Urzędu Wykonawczego Prezydenta Stanów Zjednoczonych (Executive Office of the President of the United States), będącego odpowiednikiem Kancelarii Prezydenta w innych państwach, jednak – ze względu na specyfikę systemu prezydenckiego – mającego znacznie większe znaczenie ustrojowe i polityczne. Tym samym organizuje pracę najbliższego zaplecza politycznego i urzędniczego prezydenta. Jest jednym z najbliższych doradców szefa rządu i zarazem głowy państwa, często reprezentuje go także w kontaktach z parlamentem i departamentami. Ma duży wpływ na kształtowanie kalendarza prezydenta oraz na dobór spraw i osób, które znajdą się w Gabinecie Owalnym[2][3]. Z urzędu jest członkiem gabinetu federalnego, gdzie zasiada na równi z szefami departamentów (ministerstw)[4].

Szef personelu ma zwykle jednego lub dwóch zastępców. Swoich własnych szefów personelu mają wiceprezydent USA oraz pierwsza dama, jednak ranga obu tych urzędników jest zdecydowanie niższa niż szefa personelu całego Białego Domu.

Podobnie jak w przypadku wiceprezydenta USA, faktyczne znaczenie tego stanowiska zmieniało się na przestrzeni różnych administracji prezydenckich i zależy w największym stopniu od preferencji samego prezydenta oraz politycznego i osobistego układu sił w jego otoczeniu. Początków tej funkcji można dopatrywać w stanowisku „asystenta prezydenta”, który również miał rangę ministra bez teki i pełnił analogiczne obowiązki. Od roku 1961 nosi obecny tytuł. Wśród ostatnich prezydentów własnego szefa sztabu nie posiadał tylko John F. Kennedy, zaś Jimmy Carter obsadził je dopiero w połowie swej kadencji.

Niektórzy byli szefowie personelu Białego Domu pełnili później inne wysokie stanowiska, jak np. Alexander Haig (późniejszy sekretarz stanu w gabinecie Ronalda Reagana), Donald Rumsfeld (sekretarz obrony u Geralda Forda i George’a W. Busha) czy Dick Cheney (sekretarz obrony u George’a H.W. Busha, wiceprezydent w Gabinecie George’a W. Busha). Dwa razy szefami zostawali byli szefowie departamentów. Andy Card (sekretarz transportu 19921993) był nim w latach 20012006, zaś James Baker zaczynał karierę w rządzie właśnie od kierowania Białym Domem, potem pełnił funkcję sekretarza skarbu i stanu, ale w 1992 zrezygnował z kierowania dyplomacją, aby ponownie stanąć na czele urzędu prezydenckiego.

Lista szefów personelu Białego Domu

[edytuj | edytuj kod]
Szef sztabu Prezydent Okres
John R. Steelman Harry Truman 1946–1952
Sherman Adams Dwight Eisenhower 1953–1958
Wilton Persons 1958–1961
wakat John F. Kennedy 1961–1963
W. Marvin Watson Lyndon B. Johnson 1963–1968
H.R. Haldeman Richard Nixon 1969–1973
Alexander Haig 1973–1974
Donald Rumsfeld Gerald Ford 1974–1975
Dick Cheney 1975–1977
wakat Jimmy Carter 1977–1979
Hamilton Jordan 1979–1980
Jack Watson 1980–1981
James Baker Ronald Reagan 1981–1985
Donald Regan 1985–1987
Howard Baker 1987–1988
Kenneth Duberstein 1988–1989
John H. Sununu George H.W. Bush 1989–1991
Samuel K. Skinner 1991–1992
James Baker 1992–1993
Mack McLarty Bill Clinton 1993–1994
Leon Panetta 1994–1997
Erskine Bowles 1997–1998
John Podesta 1998–2001
Andrew Card George W. Bush 2001–2006
Joshua B. Bolten 2006–2009
Rahm Emanuel Barack Obama 2009–2011
p.o. Pete Rouse 2011
Bill Daley 2011–2012
Jack Lew 2012–2013
Denis McDonough 2013−2017
Reince Priebus Donald Trump 2017
John F. Kelly 2017−2019
p.o. Mick Mulvaney 2019−2020
Mark Meadows 2020−2021
Ron Klain Joe Biden 2021−2023
Jeff Zients[5] Joe Biden 2023−nadal

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. źródło polskiego tłumaczenia: Wojciech Sokolewicz: Wokół Konstytucji. Pisma wybrane.. red. Jan Wawrzyniak. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2011, s. 84. ISBN 83-264-1591-X.
  2. Charles E. Walcott, Shirley Anne Warshaw: The Chief of Staff. White House Interview Program, 2000-12-17. [dostęp 2010-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].
  3. Emanuel expected to bring 'tough-minded' approach to White House – CNN.com. [dostęp 2010-04-07].
  4. Chief of Staff Rahm Emanuel. The White House. [dostęp 2010-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-06)].
  5. Paweł Żuchowski, Łzy wzruszenia w Białym Domu. Biden pożegnał współpracownika [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-07-26] (pol.).