Tarot marsylski

Tarot marsylski (fr. Tarot de Marseille) – jedna z najbardziej popularnych talii tarota, powstały prawdopodobnie w połowie XVII wieku we Francji. Tarot marsylski jest najbardziej standardową talią, wywodzi się z niej większość późniejszych tarotów.

Historia

Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie z XIX wieku, mimo że dotyczy talii znacznie starszych. Określenie Tarot marsylski pojawia się w wydanej w 1889 roku książce Tarot Cyganów: Klucz do nauk okultystycznych (Le Tarot des Bohémiens, clef absolue des sciences occultes) autorstwa znanego francuskiego okultysty, Papusa^[1]. Później określenie to spopularyzował Paul Marteau, gdy w 1930 roku ukazała się jego książka pt. Le Tarot de Marseille.

Uznaje się, że pierwsza talia Tarota marsylskiego została opublikowana w latach 1643-1664 a jej twórcą był paryski producent kart do gry, Jacques Viéville^[2]^[3]. Składała się z 22 kart Arkanów Wielkich i 56 Arkanów Małych. Zdobyła popularność dzięki żywej kolorystyce i poręcznemu rozmiarowi kart (65x125 mm)^[3]. Jednak karty zaprojektowane przez Viéville’a różniły się trochę od Tarota marsylskiego jakiego znamy dzisiaj, m.in. poprzez wizerunki niektórych Wielkich Arkanów (szczegóły poniżej)^[3]. Te różnice zbliżają tarot Viéville’a do Tarota belgijskiego zwanego też flamandzkim^[4].

W 1664 inny paryski producent, Jean Noblet, wydrukował własną talię Tarota marsylskiego^[3]. Jego Wielkie Arkana były już w całości takie, jakie występują we współczesnych taliach. W stosunku do talii J. Viéville’a, w kartach J. Nobleta zastosowano inną numerację Wielkich Arkanów (zamiana miejscem Rydwanu ze Sprawiedliwością oraz Eremity z kartą Siły) oraz w kilku z nich pojawiły się inne alegoryczne wizerunki:

Słońce: zamiast wizerunku jeźdźca na koniu znalazła się tu para bliźniąt^[3];
Księżyc: zamiast kobiety przędzącej nić, karta przedstawia psa i wilka siedzących pośród kropel deszczu nad brzegiem stawu, w którym kryje się rak^[3];
Gwiazda: zamiast astrologa dzierżącego cyrkiel, karta przedstawia nagą kobietę wylewającą wodę z dwóch dzbanów do rzeki^[3];
Diabeł: diabeł, który u Viéville’a przemierzał świat i przypominał potwora zamieszkanego przez inne demony, u Nobleta przybrał trochę bardziej ludzką postać i stanął na kowadle, do którego zostały przykute dwie postacie^[3];
Wieża: płonąca wieża zamiast płonącego drzewa.

Z mniejszych różnic między Arkanami Wielkimi talii Viéville’a a Nobleta, można wyróżnić np.:

Wisielca, który u Viéville’a nie był zawieszony do góry nogami^[5];
kartę Świat, gdzie postać zmartwychwstałego Chrystusa utraciła nimb nad głową i nabrała cech androgynicznych^[6].

Oprócz tego, wszystkie karty zostały ponumerowane, a karty figuralne dodatkowo opatrzone odpowiednimi tytułami^[3].

Galeria

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	Walet	Rycerz	Dama	Król


Głupiec	Żongler, Mag	Papieżyca	Cesarzowa	Cesarz	Papież	Kochankowie	Powóz
•
	Sprawiedliwość	Eremita	Fortuna	Moc	Wisielec	Śmierć	Umiarkowanie
•
	Diabeł	Wieża	Gwiazda	Księżyc	Słońce	Sąd ostateczny	Świat