Władysław Smoleński

Władysław Smoleński

Władysław Smoleński, fot. Walery Rzewuski, ok. 1870-1890
Data i miejsce urodzenia	6 kwietnia 1851 Grabienice Małe
Data i miejsce śmierci	7 maja 1926 Warszawa
Zawód, zajęcie	historyk
Odznaczenia

Grób historyka Władysława Smoleńskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Władysław Smoleński, pseud. m.in. Władysław Grabieński (ur. 6 kwietnia 1851 w Grabienicach Małych, zm. 7 maja 1926 w Warszawie) – polski historyk, przedstawiciel tzw. szkoły warszawskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac historycznych, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie.

Życiorys

Urodził się 6 kwietnia 1851 w Grabienicach Małych w byłym powiecie niedzborskim na Mazowszu w rodzinie Józefa i Balbiny ze Smosarskich. Kształcił się w szkołach w Lipnie i Mławie, a następnie uczęszczał do płockiego Gimnazjum Rządowego. Studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1881 r. został członkiem Akademii Umiejętności, a w 1882 otrzymał profesurę w Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Wśród jego licznych publikacji naukowych ważne miejsce zajmują książki, które stanowiły swoisty punkt graniczny w badaniach nad oświeceniem, wytyczały nowe kierunki i obszary poszukiwań. Interesował go przede wszystkim okres najbardziej intensywnych poczynań reformatorskich związanych z Sejmem Czteroletnim oraz postacie działaczy o poglądach najbardziej radykalnych w sferze ideowej. Jako wykładowca historii brał udział w pracach Uniwersytetu Latającego. Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Specjalizował się w historii osiemnastowiecznej Polski i dziejach szlachty mazowieckiej. W 1921 uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim doktorat honoris causa.

Jego księgozbiór wchodzi w skład zbiorów Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego w Płocku.

Pochowany na Starych Powązkach w Warszawie (kwatera 69-1-22).

Dzieła

• Dzieje narodu polskiego cz.1 (Kraków 1897), cz.2 (Kraków 1898), pełne wydanie (Warszawa 1919)
• Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej
• Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studia Historyczne
• Wiara w życiu społeczeństwa polskiego w epoce jezuickiej
• Stan i sprawa Żydów polskich w XVIII wieku
• Drobna szlachta w Królestwie Polskim, Studium etnograficzno-społeczne (Warszawa 1885)
• Mazowiecka szlachta w poddaństwie proboszczów płockich
• Pisma historyczne tom 1 tom 2 tom 3
• Prześladowanie unitów w Królestwie Polskiem
• Szkoły historyczne w Polsce. Główne kierunki poglądów na przeszłość
• Konfederacya targowicka (Kraków 1903)
• Ostatni rok Sejmu Wielkiego. (Kraków 1897)
• Emigracja polska w latach 1795-97. Materiały historyczne (Warszawa 1911)

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)

Bibliografia

• Maria Wierzbicka, 1980, Władysław Smoleński, Warszawa: PWN.
• Dzieła W. Smoleńskiego w FBC
• Prace Władysława Smoleńskiego w serwisie Polona.pl

Linki zewnętrzne

• Władysław Smoleński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-29].