Przejdź do zawartości

Wełnisz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wełnisz
Ilustracja
Wełnisz niski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

ogórecznikowce

Rodzina

ogórecznikowate

Rodzaj

wełnisz

Nazwa systematyczna
Eritrichium Schrader ex Gaudin
Fl. Helv. 2: 4, 57. 1828[3]
Typ nomenklatoryczny

E. nanum (Linnaeus) Schrader ex Gaudin[3]

Eritrichium canum
Eritrichium nipponicum

Wełnisz (Eritrichium) – rodzaj roślin należący do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje około 50 gatunków[4][5]. Występują one na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego[4] i w Arktyce[6], głównie w Azji (w Chinach 39 gatunków)[5], poza tym w Ameryce Północnej i w Europie[4] (dwa gatunki rosną w strefie podbiegunowej Rosji, jeden na Uralu, a wełnisz niski E. nanum we wschodnich i południowych Karpatach oraz w Alpach[6]). Niektóre gatunki są uprawiane, zwłaszcza E. nanum w ogrodach skalnych[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Byliny i rośliny jednoroczne, szczeciniasto lub miękko owłosione, z włoskami przylegającymi[5].
Liście
Skrętoległe[5].
Kwiaty
Zebrane na ogół w szczytowe wierzchotkowe kwiatostany, rzadko pojedyncze. Działki kielicha zrośnięte tylko u nasady, rozpostarte lub odgięte, powiększające się w czasie owocowania. Płatki korony zrośnięte u nasady w krótką rurkę z osklepkami (rzadko są nieobecne), poza tym tworzą szeroką, dzwonkowato-kołową koronę w kolorze niebieskim, jasnofioletowym lub jasnoróżowym, rzadko białym lub żółtawym. Pręciki krótkie, nie wystają z rurki korony, pylniki kulistawe. Zalążnia górna, czterokomorowa, z pojedynczą, krótką szyjką słupka[5].
Owoce
Rozłupnie rozpadające się na cztery rozłupki, na krawędziach czasem oskrzydlone, żebrowane lub kolczaste[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj należy do podplemienia Eritrichiinae, plemienia Rochelieae w podrodzinie Cynoglossoideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[7].

Wykaz gatunków[8]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-01] (ang.).
  3. a b Eritrichium. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
  4. a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 341, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. a b c d e f Eritrichium Schrader ex Gaudin. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-01].
  6. a b T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea Vol. 3. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press, 1981, s. 117.
  7. Genus: Eritrichium Schrad. ex Gaudin. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].
  8. Eritrichium. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-01].
  9. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 38.