Yang Liwei

Yang Liwei

杨利伟

Yang Liwei (2011)
Data i miejsce urodzenia	21 czerwca 1965 Huludao
Funkcja	astronauta
Łączny czas misji kosmicznych	21 godzin, 22 minut, 45 sekund
Misje	Shenzhou 5
Stopień wojskowy	generał major

Yang Liwei (chiń. 楊利偉; ur. 21 czerwca 1965 w Huludao) – chiński lotnik wojskowy i tajkonauta. Pierwszy obywatel chiński w przestrzeni kosmicznej. Generał major Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.

Życiorys

Wykształcenie i służba wojskowa

Skafander kosmiczny noszony przez Yanga Liweia

We wrześniu 1983 wstąpił do lotnictwa Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. W 1987 ukończył Wojskową Szkołę Lotniczą nr 8. Latał na myśliwcach. Jako pilot wylatał ponad 1350 godzin.

Kariera tejkonauty i loty kosmiczne

1 stycznia 1998 został wybrany do pierwszej, 14-osobowej, grupy chińskich kosmonautów (Chiny grupa 1) przewidzianych do lotów w kosmos na pokładzie statków kosmicznych typu Shenzhou. Kandydowało do niej ponad 1500 pilotów wojskowych. O tym, że to on będzie pierwszym chińskim astronautą, zadecydowano dopiero w przeddzień startu.

Start do misji Shenzhou 5 nastąpił 15 października 2003 z kosmodromu Jiuquan. Orbitę okołoziemską statek osiągnął w niespełna 10 minut. Po około 7 godzinach wykonano manewr korekcji orbity (zmieniono ją na kołową). W czasie lotu Yang Liwei sprawdzał działanie wszystkich systemów statku i systemu podtrzymywania życia. Na pokład zabrał ze sobą flagi Chińskiej Republiki Ludowej i Organizacji Narodów Zjednoczonych. Na wypadek lądowania na nieprzewidzianym terenie miał ze sobą broń, nóż i pałatkę. Lot Shenzhou 5 był typowym lotem testowym. Kabina mogła faktycznie pomieścić jednocześnie 3 kosmonautów, a czas lotu, który nie przekroczył doby w docelowych planach może sięgać nawet kilkunastu dni. Próby na orbicie wypadły pomyślnie i po wykonaniu 14 okrążeń Ziemi Shenzhou 5 pomyślnie wylądował w rejonie miasta Siziwang w odległości ok. 100 km od Hohhot, stolicy Mongolii Wewnętrznej w Chinach. Po 15 minutach od lądowania przy pomocy ekipy ratunkowej opuścił kapsułę Shenzhou 5. Na orbicie pozostał moduł orbitalny statku, który wykonywał zadania o charakterze wojskowym (jego deorbitacja nastąpiła 30 maja 2004). Po zakończonym locie Yang Liwei został bohaterem narodowym Chin. W jednym z wywiadów przyznał, że nie widział z kosmosu Chińskiego Muru. 31 października 2003 odwiedził Hongkong, natomiast 5 listopada Makau.

Wiosną 2007 został nieoficjalnie wytypowany na dowódcę misji Shenzhou 10. W październiku 2007 mianowany zastępcą członka Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin (był nim do listopada 2012). 22 lipca 2008 został awansowany do stopnia generała majora. W 2010 opublikował swoją autobiografię.

Ordery, odznaczenia i nagrody

7 listopada 2003 przewodniczący Centralnej Komisji Wojskowej Jiang Zemin, z uznaniu zasług, przyznał mu tytuł „Bohatera kosmosu”. Uroczystość odbyła się w Wielkiej Hali Ludowej. Doktorat honoris causa przyznał mu Uniwersytet Chiński w Hongkongu. W październiku 2017 otrzymał prestiżowy UNESCO Medal on Space Science.

Upamiętnienie

• Na jego cześć została nazwana planetoida (21064) Yangliwei.
• W 2010 jego wizerunek znalazł się na somalijskim znaczku pocztowym.

Yang Liwei upamiętniony na somalijskim znaczku pocztowym

Życie prywatne

Żonaty, ma syna.

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Yang Liwei

Lp.	Data startu	Data lądowania	Statek kosmiczny	Funkcja	Czas trwania
1	15 października 2003	15 października 2003	Shenzhou 5	Dowódca	21 godzin 22 minuty i 45 sekund.
Łączny czas spędzony w kosmosie — 21 godzin 22 minuty i 45 sekund.

Zobacz też

• Alfabetyczna lista astronautów
• Grupy i oddziały kosmonautów
• Lista pierwszych kosmonautów według obywatelstwa
• (21064) Yangliwei