Zajn al-Abidin ibn Ali

Zajn al-Abidin ibn Ali
‏زين العابدين بن علي‎
	; Zajn al-Abidin ibn Ali (2008)
Data i miejsce urodzenia	3 września 1936 ; Hammam Susa
Data i miejsce śmierci	19 września 2019 ; Dżudda
	2. Prezydent Tunezji
Okres	od 7 listopada 1987; do 14 stycznia 2011
Przynależność polityczna	Zgromadzenie Demokratyczno-Konstytucyjne
Poprzednik	Habib Burgiba
Następca	Muhammad al-Ghannuszi (p.o.)
	Premier Tunezji
Okres	od 2 października 1987; do 7 listopada 1987
Przynależność polityczna	Dusturowska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Raszid Safar
Następca	Al-Hadi al-Bakkusz
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Zajn al-Abidin ibn Ali, Zin al-Abidin Ben Ali (arab. ‏زين العابدين بن علي‎, ur. 3 września 1936 w Hammam Susie^[1], zm. 19 września 2019 w Dżuddzie^[2]) – tunezyjski generał i polityk, premier Tunezji w 1987, prezydent kraju w latach 1987–2011^[3].

Życiorys

Ukończył francuską akademię wojskową Saint-Cyr i służył w armii tunezyjskiej, dochodząc w niej do stopnia generała. Studiował również inżynierię w Stanach Zjednoczonych. W latach 1964–1974 szef bezpieczeństwa militarnego, stanowisko to usadowiło go w gronie najwyższych kręgów rządowych. W 1974 roku rozpoczął trzyletnią kadencją jako attaché wojskowy ambasady Tunezji w Maroku. W 1977 roku prezydent Habib Burgiba mianował go szefem służb bezpieczeństwa. W latach 1980–1984 był ambasadorem w Polsce. W 1986 roku został ministrem spraw wewnętrznych, jako minister wsławił się rozbiciem ruchu islamskich fundamentalistów. W październiku 1987 roku desygnowany na premiera w zastępstwie Raszida Safara^[3].

7 listopada 1987 premier dokonał bezkrwawego przewrotu, uzyskując orzeczenie lekarskie o niezdolności prezydenta Burgiby do sprawowania urzędu^[4]^[5]. Zgodnie z ówczesną tunezyjską konstytucją automatycznie przejął obowiązki głowy państwa. Tego samego dnia został także przywódcą rządzącej Dusturowskiej Partii Socjalistycznej^[6] a nowym premierem został Al-Hadi al-Bakkusz. 27 lutego 1988 ibn Ali założył nową partię - Zgromadzenie Demokratyczno-Konstytucyjne. W następstwie wyborów generalnych w 1989, 2 kwietnia 1989, został oficjalnie zaprzysiężony na stanowisku prezydenta na 5-letnią kadencję^[3].

Początkowo bardziej liberalny względem opozycji (w tym tej islamistycznej) niżeli poprzednik. W 1991 roku jednak zdelegalizował opozycyjną Partię Odrodzenia i zaapelował o zwalczanie islamskich radykałów. Od tego czasu jego rządy były krytykowanie jako łamiące prawa człowieka. Jako przywódca Zgromadzenia Demokratyczno-Konstytucyjnego wygrywał (z przytłaczającym poparciem) kolejno wybory w 1994, 1999, 2000 i 2009 roku^[3]. W polityce gospodarczej realizował program neoliberalny^[7].

14 stycznia 2011 roku ibn Ali uciekł z kraju pod wpływem rozpoczętych 17 grudnia 2010 masowych protestów społecznych. Obowiązki prezydenta przejął wówczas premier Muhammad al-Ghannuszi^[8]^[9], a następnego dnia przewodniczący parlamentu Fu’ad al-Mubazza. Rewolucja doprowadziła do zalegalizowania wielu tępionych podczas rządów ibn Alego partii politycznych. Ustępujący prezydent znalazł schronienie w Arabii Saudyjskiej. W okresie po obaleniu zaocznie skazany za defraudację pieniędzy publicznych i tłumienie protestów z 2010-11^[3].

Przypisy

↑ Who's who in international affairs 2003., wyd. 3rd ed, London: Europa Publications, 2002, ISBN 1-85743-156-1, OCLC 50526266 [dostęp 2020-02-07] .
↑ Former Tunisian President Zine El Abidine Ben Ali dies aged 83, reports say. thenational.ae. [dostęp 2019-09-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zine al-Abidine Ben Ali, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05] (ang.).
↑ Konstytucja tunezyjska. unpan1.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-07)]. ONZ, 2009.
↑ Bourguiba Described in Tunis New York Times, 9 listopada 1987
↑ Encyklopedia Świat w przekroju, Warszawa 1990, ISSN 0137-6799, s. 353
↑ Dictatorship and Neo-Liberalism: The Tunisian People’s Uprising. (ang.).
↑ Dramatyczna sytuacja w Tunezji - MSZ ostrzega Polaków. konflikty.wp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-17)]. konflikty.wp.pl
↑ Lotnisko otoczone. Stan wyjątkowy w Tunezji tvn24.pl

[1] Who's who in international affairs 2003., wyd. 3rd ed, London: Europa Publications, 2002, ISBN 1-85743-156-1, OCLC 50526266 [dostęp 2020-02-07] .

[2] Former Tunisian President Zine El Abidine Ben Ali dies aged 83, reports say. thenational.ae. [dostęp 2019-09-19]. (ang.).

[B-3] Zine al-Abidine Ben Ali, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05] (ang.).

[4] Konstytucja tunezyjska. unpan1.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-07)]. ONZ, 2009.

[5] Bourguiba Described in Tunis New York Times, 9 listopada 1987

[6] Encyklopedia Świat w przekroju, Warszawa 1990, ISSN 0137-6799, s. 353

[GR-7] Dictatorship and Neo-Liberalism: The Tunisian People’s Uprising. (ang.).

[8] Dramatyczna sytuacja w Tunezji - MSZ ostrzega Polaków. konflikty.wp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-17)]. konflikty.wp.pl

[9] Lotnisko otoczone. Stan wyjątkowy w Tunezji tvn24.pl

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]