Encyklopedyja powszechna (1859)/Abd-ul-Hamid
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
Tom | Tom I |
Rozdział | Abd-ul-Hamid |
Wydawca | S. Orgelbrand |
Data wyd. | 1859 |
Miejsce wyd. | Warszawa |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Artykuł w Wikipedii |
Abd-ul-Hamid, brat i następca sułtana Mustafy III, a ojciec Mahmuda II, reformatora Turcyi, ur. 1725 r., wstąpił na tron 1774 roku. W chwili objęcia przez niego rządów, państwo ottomańskie skołatane było wewnętrznemi rozterkami; przemożni namiestnicy Syryi, Egiptu i Georgii zaledwie cień zwierzchniej władzy zostawili sułtanowi, a hrabia Rumianców, na czele wojska rossyjskiego, posunął się aż nad Dunaj. Abd-ul-Hamid zmuszony był podpisać pokój w Kuczuk-Kajnar-dżi (21 Lipca 1774 r.), którym Rossyja, oprócz wielkiej i małej Kabardyi i kilku punktów warownych, zyskała prawo żeglugi na morzu Czarnem, oraz protektorat nad Mołdawiją i Wołoszczyzną. Abd-ul-Hamid przekonawszy się o przewadze taktyki europejskiej, ściągnął do Konstantynopola oficerów francuzkich, żeby przy ich pomocy twierdze pograniczne postawić w stanie obronnym. Nowa wojna przeciw Rossyi, sprzymierzonej z Austryją, rozpoczęła się nieszczęśliwie dla Turcyi zniszczeniem floty jej pod Kilburn i zdobyciem Oczakowa przez księcia Potemkina (17 Grudnia 1788). Pośród przygotowań do dalszej walki, Abd-ul-Hamid, dawno już cierpiący fizycznie i moralnie, zakończył życie 1789 r.