Bośnia i Hercegowina

Bośnia i Hercegowina
Flaga
Lokalizacja
Informacje
Stolica	Sarajewo
Ustrój	federacja
Waluta	marka transferowa/zamienna (BAM)
Strefa czasowa	+1:00
Powierzchnia	51 129 km²
Liczba ludności	3 816 459
Język urzędowy	bośniacki, chorwacki, serbski (ustandaryzowane formy języka serbsko-chorwackiego)
Religia dominująca	islam, prawosławie, katolicyzm
Kod telefoniczny	+387
Napięcie elektryczne	220V/50Hz
Typ gniazdka	europejskie
Kod samochodowy	BIH
Ruch samochodowy	prawostronny
Domena internetowa	.ba

Bośnia i Hercegowina (bośniacki i chorwacki: Bosna i Hercegovina, serbski: Bosna i Hercegovina / Босна и Херцеговина) – państwo federacyjne w południowo-wschodniej Europie, na Półwyspie Bałkańskim, powstałe po rozpadzie Jugosławii.

Charakterystyka

Graniczy od północy i południowego zachodu z Chorwacją, a z Serbią i Czarnogórą od wschodu. Składa się z dwóch jednostek administracyjnych: Federacji Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej.

Geografia

Generalnie Bośnia i Hercegowina jest krajem górzystym. Napotkać tu można liczne jeziora, pieczary i przełomy rzeczne.

Federacja ma dostęp do kilkunastokilometrowego skrawka Morza Adriatyckiego, który rozdziela przy okazji Chorwację na dwie części. Miastem położonym w tym paśmie jest Neum.

Polityka

Sytuacja polityczna kraju jest skomplikowana. Na północy i południu są terytoria Republiki Serbskiej, a przez część środkową ciągnie się „właściwa” Federacja Bośni i Hercegowiny. Państwo rządzone jest kolektywnie przez premierów i prezydentów obu bytów, a nad nimi czuwa jeszcze niezależny Wysoki Przedstawiciel reprezentujący ONZ.

Społeczeństwo

Społeczeństwo dzieli się na trzy główne grupy narodowościowo-religijne: Bośniaków (wyznających przeważnie islam), Serbów (prawosławie) oraz Chorwatów (katolicyzm). Stosunki między poszczególnymi grupami nadal są napięte.

Zwyczaje

Na ulicach rzadko, ale możemy spotkać dużo muzułmanów którzy modlą się na ulicach w sklepach czy w metrze

Przygotowania

Wybór czasu podróży

Wydaje się, że nie ma złego terminu, by wybrać się do Bośni. Owszem, latem jest raczej upalnie i jest z pewnością więcej turystów (głównie wokół Mostaru i Medjugorie), więc kto nie lubi takich doznań, niech decyduje się na niski sezon. Zimą można wybrać się tutaj na narty.

Wizy

Obywatele RP zwolnieni są z obowiązku wizowego przy przekraczaniu granicy oraz pobycie do 90 dni. Istnieje formalny wymóg okazania na granicy środków finansowych w wysokości 50 EUR na każdy dzień pobytu, jednakże często obowiązek ten nie jest egzekwowany przez władze graniczne.

Obywatele RP mogą przekraczać granice Bośni i Hercegowiny na podstawie paszportu lub dowodu osobistego.

Przepisy celne

• Strona MSZ. Polak za granicą

Wymiana waluty

Oficjalną walutą Bośni i Hercegowiny jest marka (konvertibilna marka, KM), której kurs jest ustalony względem euro na stałym poziomie (1 EUR = 1,95 BAM).

Rozmówki

Rozmówki bośniackie

Dojazd

Samochodem

Bośniackie krajobrazy sprawiają, że wspaniale jeździ się po tym kraju. Kręte górskie drogi dostarczają wielu wrażeń. Ubywa też pól minowych i coraz bezpieczniejsze jest przystawanie na poboczu, by zrobić zdjęcie.

Ruch uliczny nie odstaje jakoś szczególnie od naszych realiów – kierowcy są może bardziej emocjonalni. W kraju praktycznie brak autostrad (poza krótkim odcinku w okolicach Sarajewa), ale jakość głównych dróg jest dobra i ciągle się poprawia – wiele odcinków jest w remoncie. Wyprzedzanie może niejednokrotnie przyprawić o szybsze bicie serca. Policja często czai się w takich miejscach, gdzie ograniczenie spada do 20-30 km/h, więc trzeba się bardzo pilnować.

Limity prędkości:

• 50 km/h w obszarze zabudowanym
• 80 km/h poza obszarem zabudowanym
• 130 km/h na autostradach

Wymagane jest posiadanie „zielonej karty”. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest konieczne.

Ceny paliw kształtują się mniej więcej w tych granicach, co w Polsce (0,83 EUR za litr diesla).

Krótki odcinek autostrady między Bosanskim Brodem a Sarajewem jest płatny na bramkach – 1 EUR. Jednak budowa trwa.

Uwaga co do map elektronicznych, obecnie ani Automapa Europa, ani Google Maps nie zawiera szczegółowych map drogowych tego kraju, wypada więc sprawdzić czy aby Twoja mapa jest wystarczająco szczegółowa, warto mieć jakąś mapę tradycyjną.

Autobusem

Dojazd Warszawa – Sarajewo

Przejścia graniczne

Z Chorwacją:

• Bosanska Gradiška
• Bosanski Brod
• Brčko
• Gorića
• Kamensko
• Ličko Petrovo Selo

Z Czarnogórą:

• Metaljka
• Šula – Vitina
• Meštrovac
• Šćepan Polje – Hum
• Krstac
• Bituljica
• Vraćenovići – Deleuša
• Ilijino Brdo – Klobuk
• Nudo – Aranđelovo
• Sitnica – Zupci

Z Serbią:

• Zvornik
• Sremska Rača – Rača
• Badovinci – Popovi
• Trbušnica – Šepak
• Ljubovija – Bratunac
• Bajina Bašta – Skelani
• Kotroman – Vardište
• Uvac

Podział administracyjny

Podział administracyjny Bośni i Hercegowiny

Bośnia i Hercegowina składa się z dwóch głównych części składowych, którymi są Federacja Bośni i Hercegowiny – ze stolicą w Sarajewie i Republika Serbska (Republika Srpska) – ze stolicą w Banja Luce. Na wspólnym terenie obydwu tych części leży Dystrykt Brczko, pozostający pod kontrolą międzynarodową.

Poza tym, kraj podzielony jest administracyjnie na 10 kantonów. Podział administracyjny Bośni i Hercegowiny jest stosunkowo skomplikowany, a ukształtował się pod koniec wojny domowej (trwającej w latach 1992–1995) oraz po jej zakończeniu (od roku 1995 do 2000).

Na mocy Porozumienia waszyngtońskiego, a także Układu w Dayton, Bośnia i Hercegowina składa się z trzech części składowych:

   Federacji Bośni i Hercegowiny (kolor niebieski)
   Republiki Serbskiej (kolor czerwony)
   Dystryktu Brczko (kolor żółty)

Federacja Bośni i Hercegowiny została podzielona na 10 kantonów (serb. кантони, bośn. kantoni, chorw. županije), jako jednostkę najwyższego szczebla. Kantony podzielone są natomiast na 79 gmin (bośn. općine), stanowiącą jednostkę najniższego stopnia podziału terytorialnego. Republika Serbska jest państwem unitarnym, podzielonym na 7 regionów i 63 gminy.

Miasta

Według danych za rok 2008 w Bośni i Hercegowinie było ponad 40 miast. Stolica kraju Sarajewo oraz miasto Banja Luka liczyło od 100 do 500 tys. mieszkańców, 4 miasta z ludnością 50–100 tys., 3 miasta z ludnością 25–50 tys., 12 miast z ludnością 10–25 tys. oraz reszta miast poniżej 10 tys. mieszkańców.

• Sarajewo – stolica
• Banja Luka – tam znajduje się większość budynków rządowych.
• Mostar
• Tuzla
• Zenica
• Neum

Ciekawe miejsca

• Park Narodowy Sutjeska
• Wąwóz Rakitnicy
• wodospady Kravica
• górskie wioski Bjelasnica
• Jajce
• Maglic
• Medjugorje
• Blagaj

Wyjazd

Jadąc od północy, naturalne wydaje się podążanie w następujących dwóch kierunkach:

• Czarnogóra – Nikszić
• Chorwacja – Dubrownik, wyspy

Język

Statusem języka urzędowego objęte są trzy ustandaryzowane odmiany języka serbsko-chorwackiego: bośniacka, chorwacka i serbska. Można porozumieć się po rosyjsku.

Zakupy

Jak wszędzie na Bałkanach, naturalnym wyborem wydaje się być wino i rakija. Poza tym, można się zainteresować słodyczami lokum.

Gastronomia

Warto spróbować:

• burek – faszerowane ciasto, wypełnione mięsem, serem, warzywami, lub owocami.
• ćevapcici (czewapi) – lokalny kebab

Noclegi

Są tańsze niż w okolicznych krajach. W Sarajewie i Mostarze łatwo o hostel. Jeśli szuka się kwatery prywatnej, trzeba rozglądać się za napisem Sobe/Apartmani, co świadczy o tym, że właściciel wynajmuje pokoje. Nie zaleca się nocowania na dziko ze względu na miny i niewypały.

Jak płacić

Walutą Bośni i hercegowiny jest marka transferowa.

Bezpieczeństwo

Bośnia jest państwem bezpiecznym, jeśli chodzi o przestępczość. Do innych kwestii w Bośni należy po prostu podchodzić z rozsądkiem, to znaczy unikać angażowania się w rozmowy dotyczące waśni etnicznych i nie udawać się w obszary (przeważnie przygraniczne), gdzie występuje duże ryzyko natknięcia się na niewypały albo miny.

Kontakt

Telefon

Numer kierunkowy to +387.

Polskie sieci komórkowe łapią zasięg lokalnych operatorów. Można także zaopatrzyć się w miejscową kartę SIM.

Internet

Kafejki internetowe są dostępne w miastach – wystarczy się uważnie rozejrzeć. Domena krajowa to .ba.

Poczta

W miejscach turystycznych (np. Mostar, Neum) pracownicy poczty mówią po angielsku i można wymienić tam pieniądze. Zwyczajne przesyłki idą zazwyczaj do Polski ponad 2 tygodnie.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Ambasada RP w Sarajewie

ul. Višnjik 20, 71 000 Sarajewo

Telefon: +387 33 290 500

Faks: +387 33 290 519

Strona www: https://sarajewo.msz.gov.pl/pl/

Sekretariat: sarajewo.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Ambasada Bośni i Hercegowiny w Warszawie

ul. Humańska 10

00-789 Warszawa

Telefon: +48 22 856 99 35

Faks: +48 22 848 15 21

E-mail: sekretariat@ambasadabih.pl

---