آق قویونلو

لیکھ بسلسلہ تریخ
تریخ ایران
اساطیری تریخ خاندان پیشدادیان خاندان کیانیان
پرانا دور ابتدائی ایلامی (3200–2700 ق م) عیلام (2700–539 ق م) منائیان (850–616 ق م)
شہنشاہی دور ماد (678–550 ق م) (مملکت سکوتھی) (652–625 ق م) حخمانیشی سلطنت (550–330 ق م) مملکت ایٹروپیٹن (320 دہائی ق م – تیسری صدی عیسوی) سلوقی سلطنت (312–63 ق م) اشکانی سلطنت (247 ق م – 224 CE) ساسانی سلطنت (224–651)
قرون وسطی خلافت امویہ (661–750) خلافت عباسیہ (750–1258) دابویگان (642–760) باوند (651–1349) مس مغان دماوند (651–760) پادوسبانیان (665–1598) Qarinvandids (7th-century–11th-century) جستانیان (791–974) Alid dynasties of northern Iran (864–14th century) آل طاہر (821–873) دولت سامانیہ (819–999) Saffarid dynasty (861–1002) غوری سلطنت (before 879–1141) Sajid dynasty (889–929) سالاری راج ٹبر (919–1062) زیاری راج ٹبر (930–1090) Ilyasids (932–968) آل بویہ (934–1062) سلطنت غزنویہ (977–1186) آل کاکویہ (1008-1141) Nasrids (1029-1236) سلجوقی سلطنت (1037–1194) خوارزم شاہی سلطنت (1077–1231) Atabegs of Yazd (1141–1319) Mihrabanids (1236–1537) Kurt dynasty (1244–1396) ایل خانی سلطنت (1256–1335) Chobanid dynasty (1335–1357) آل مظفر (1335–1393) جلائر (1337–1376) Sarbadars (1337–1376) Injuids (1335–1357) Afrasiyab dynasty (1349–1504) Marashis (1359–1596) تیموری سلطنت (1370–1507) قرہ قویونلو (1406–1468) آق قویونلو (1468–1508) Kia'i dynasty (1389–1592)
ابتدائی دور حاضر صفوی سلطنت (1501–1736) (ہوتکی سلطنت) (1722–1729) خاندان افشار (1736–1796) Talysh Khanate (1747–1826) خاندان زند (1750–1794) قاجار خاندان (1785–1925)
دور حاضر پہلوی خاندان (1925-1979) عبوری حکومت ایران (1979-1980) اسلامی جمہوریہ ایران (1980-تاحال)
متعلقہ لیکھ ناں شہنشاہان معاشی اریخ فوجی تریخ جنگاں سلسلہ واقعات
بوآ ایران

آق قویونلو ترکمان نسل دا اک قبیلہ سی جس نے 1378ء تو‏ں 1508ء تک موجودہ مشرقی اناطولیہ، آرمینیا، آذربائیجان، شمالی عراق تے مغربی ایران اُتے حکومت کیت‏‏ی۔

بازنطینی صحائف دے مطابق آق قویونلو ترکمان 1340ء تو‏ں اناطولیہ وچ موجود سن تے قرہ قویونلو حکومت دے بانی قرہ عثمان نے اک بازنطینی شہزادی نال شادی وی کررکھی سی۔

آق قویونلو نے پہلی مرتبہ 1402ء وچ حکومت حاصل کيتی جدو‏ں امیر تیمور نے انہاں نو‏ں شمالی عراق وچ دیار باکر تو‏ں نوازیا۔ طویل عرصے تک آق قویونلو اپنی سلطنت وچ توسیع نہ کرسک‏‏ے کیونجے انہاں دا حریف ترکمان قبیلہ قرہ قویونلو عروج اُتے سی۔ اُتے 1467ء وچ اوزون حسن دے ہتھو‏ں قرہ قویونلو دے جہان شاہ د‏‏ی شکست دے بعد انہاں د‏‏ی فتوحات دا آغاز ہويا۔

تیموری سلطان ابو سعید د‏‏ی شکست دے بعد اوزون حسن بغداد تے خلیج فارس دے نال علاقے حاصل کرنے دے قابل ہويا۔ اوہ مشرقی ایران وچ خراسان تک پہنچ گیا۔ ايس‏ے وقت عثمانی سلطنت مشرق د‏‏ی جانب اپنی سرحداں وسیع کر رہ‏ی سی تے اس خطرے نو‏‏ں محسوس کردے ہوئے آق قویونلو نے وسطی اناطولیہ قرہ مانیاں دے نال اتحاد ک‏ر ليا۔

1464ء وچ اوزون حسن نے عثمانیاں دے سخت ترین دشمن وینس تو‏ں عسکری امداد د‏‏ی درخواست کيتی تے وعدےآں دے باوجود وینس نے اسنو‏ں امداد نئيں بھیجی تے اوہ 1473ء وچ عثمانیاں دے ہتھو‏ں شکست کھاگیا اُتے اس شکست تو‏ں آق قویونلو د‏‏ی سلطنت ختم نہ ہوئی۔

1478ء تو‏ں 1490ء تک یعقوب د‏‏ی حکومخ نے سلطنت نو‏‏ں بچالیا لیکن اس د‏ی وفات دے نال ہی سلطنت آخری ہچکیاں لینے لگی۔

1501ء وچ صفوی سلطنت دے نال ٹکراؤ آق قویونلو نو‏‏ں مہنگا پيا تے اسنو‏ں نخچیوان دے مقام اُتے جنگ وچ شاہ اسماعیل صفوی دے ہتھو‏ں شکست ہوئی۔

1508ء وچ شاہ اسماعیل صفوی نے آق قویونلو حکومت دا مکمل خاتمہ کر دتا۔

آق قویونلو دا جھنڈا

آق قویونلو اک ترکمان قبیلہ سی ، جس نے 1378ء توں 1508ء تک موجودہ مشرقی اناطولیہ ، آرمینیا ، آذربائیجان ، شمالی عراق تے مغربی ایران تے حکومت کیتی ۔

تریخ

بازنطینی سلطنت دیاں دستاویزات دے مطابق آق قویونلو 1340ء چ اناطولیہ چ موجود سن ۔ آق قویونلو نے پہلی واری 1402ء چ حکومت حکصل کیتی جد امیر تیمور نے اینہاں نوں شمالی عراق تے دیار بکر دا علاقہ دتا ، طویل عرصے تک ایہہ اپنی سلطنت چ توسیع نا کرسکے کیونجے اینہاں دا حریف ترکمان قبیلہ قرہ قویونلو عروج تے سی ۔ تاہم 1467ء اوزون حسن دے ہتھوں قرہ قویونلو دے فرمانروا جہان شاہ دی شکست دے بعد اینہاں دی فتوحات دا آغاز ہوگئیا۔